Büyük Friedrich

II. Friedrich (Büyük Friedrich) (24 Ocak 1712 - 17 Ağustos 1786), 1740 ile 1786 yılları arasındaki Prusya hükümdarı.[1] Askeri alandaki başarıları ve ülkesinin kalkınması yolundaki çabalarından dolayı Büyük Friedrich (Friedrich der Große) adıyla anılır.

Başlığın diğer anlamları için II. Friedrich sayfasına bakınız.
II. Friedrich
Prusya Kralı
Hüküm süresi 31 Mayıs 1740 – 17 Ağustos 1786
Önce gelen I. Friedrich Wilhelm
Sonra gelen II. Friedrich Wilhelm
Eş(leri) Brunswick-Bevern Prensesi Elisabeth Christine
Hanedan Hohenzollern Hanedanı
Babası I. Friedrich Wilhelm
Annesi Sophia Dorothea
Doğum 24 Ocak 1712(1712-01-24)
Berlin, Prusya
Ölüm 17 Ağustos 1786 (74 yaşında)
Potsdam, Prusya
Defin Potsdam

Hayatı

24 Ocak 1712'de Berlin'de doğdu. Prusya tahtının veliahtı Friedrich Wilhelm (1688-1740) ile İngiltere kralı I. George'un kızı Sophie Dorothea'nın büyük oğluydu. Babası, dedesi ilk Prusya kralı I. Friedrich'in (1657-1713) ölümü üzerine I. Friedrich Wilhelm adıyla kral oldu. Sert ve sıkı bir disiplinle yetiştirilen Friedrich, bu disiplinden kurtulabilmek ve babasının Hermann von Katte ile olan ilişkisinde kendini baskılaması sebepleriyle 18 yaşındayken arkadaşları Teğmen Hans Hermann von Katte ve Teğmen Peter Karl Christoph von Keith ile Büyük Britanya'ya kaçma girişiminde bulundu; ancak Keith'in son anda pişmanlık duyarak yetkililere haber vermesi üzerine bu plan ortaya çıkarıldı. Friedrich, sevgilisi Katte'ın[2] idamını seyretmek zorunda bırakılarak cezalandırıldı.

1738 yılında mason oldu ve bu şekilde mason olan Fransız Aydınlanmacıları'yla tanıştı. Özellikle Voltaire ile sık sık mektuplaştı bu şekilde Fransa'daki bu devrimci Aydınlanma hareketlerini takip etti.

Hükümdarlığı

Babasının 31 Mayıs 1740'ta ölmesi üzerine tahta çıkan II. Friedrich, babasının çeşitli uygulamalarına son verdi ve onun bin bir güçlükle kurduğu muhafız alayını dağıttı. 1740'ta Avusturya'ya bağlı Silezya'yı işgal etmesi, Avusturya'yla savaşa girmesine yol açtı. Avusturya'nın içinde bulunduğu durumdan (Avusturya Veraset Savaşı) faydalanan Friedrich, I. Silezya Savaşı olarak bilinen bu savaştan Haziran 1742'de imzalanan Breslau Anlaşması'yla zaferle çıktı.

1744'te Avusturya'yla tekrar savaşa giren Friedrich, II. Silezya Savaşı olarak bilinen bu savaşta Silezya'ya çekilmek zorunda kaldı, ancak Silezya'da yapılan 3 çarpışmayı kazandı. 1745'te imzalanan Dresden Anlaşması'yla Silezya'nın büyük bir kısmını ele geçirdi.

Bu olaydan sonraki 11 yıl olaysız ve savaşsız geçti. Friedrich, ülkesinde çeşitli reformlar yaptı ve ordusunu güçlendirdi.

1756'da patlak veren Yedi Yıl Savaşı (1756-63) süresinde Prusya ordusu başta ağır yenilgilere uğradı. Hatta 1759'da başkent Brandenburg istila edildi. Ancak 1759'dan sonra şansı dönen Prusya ordusu, düşmanlarını her cephede bozguna uğrattı. Ancak bu çarpışmalar Prusya ordusunun asker sayısını önemli ölçüde azalttı. Rus Çariçesi Yelizaveta 1762'de ölünce, yerine geçen ve Friedrich'in hayranı olan Çar III. Petro, Prusya'yla barış anlaşması yapmakla kalmadı, savaşta Rusya'nın ele geçirdiği bölgeleri de geri verdi. Çar III. Petro'nun aynı yıl devrilmesine karşın, Prusya şimdi daha iyi durumdaydı. İsveç'in de Prusya'yla barış anlaşması imzalayarak savaştan çekilmesinin ardından Prusya'nın düşmanı olarak kalan Fransa ile Avusturya, 1763'te barış anlaşması imzalayarak savaştan çekildiler ve Yedi Yıl Savaşı, Friedrich'in zaferiyle sonuçlandı.

Friedrich, savaştan sonra ülkenin refahı için harekete geçti. Merkantilist bir ekonomi politikası izleyerek, devlet maliyesini güçlendirmeye çalıştı. Ancak bu amaçla koyduğu ağır vergiler, tepkiyle karşılandı. Sanatçı ve yazarları koruyan ve kendisi de bir yazar olan Friedrich, ancak Alman yazar ve sanatçıları sevmiyor, Fransız yazar ve sanatçılara büyük hayranlık duyuyordu.

Friedrich, ülke yönetiminde ve adalet işinde de başarılı oldu; ilk Alman yasa derlemesini hazırlattı ve eğitim alanında çeşitli yenilikler yaparak, Prusya'nın eğitim alanında bütün dünyada 1. olmasını sağladı. Francesco Algarotti, d'Argens, Julien Offray de La Mettrie gibi filozofları Berlin'e davet etti. Ayrıca anadili Almanca yerine sıklıkla Fransızca kullanmayı tercih ediyordu.

Friedrich 17 Ağustos 1786'da öldüğünde, Prusya Avrupa'nın en önemli ülkelerinden sayılıyordu. Friedrich'in ölümünden sonra yerine kardeşi August Wilhelm'in (ölümü 1758) oğlu II. Friedrich Wilhelm (1744-1797) geçti.

Notlar
  1. Friedrich üçüncü ve sonuncu "Prusya'daki Kral"dı; 1772'den itibaren "Prusya Kralı" unvanını kullandı.
  2. "Hans Hermann von Katte | German military officer". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Büyük Friedrich ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.