Arayik Harutyunyan

Arayik Vladimiri Harutyunyan (Ermeni: Արայիկ Վլադիմիրի Հարությունյան, 14 Aralık 1973, Hankendi), Kafkaslar'da uluslararası bağımsızlığı tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'de 21 Mayıs 2020 tarihinde bu yana devlet başkanıdır. Harutyunyan, 2007 ile 2017 yılları arasında Başbakan olarak da görev yapmıştır. 2017 yılında Başbakanlık kaldırılmadan önce ülkenin son başbakanıydı.

Arayik Harutyunyan
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Görevde
Makama geliş
21 Mayıs 2020
Yerine geldiği Bako Sahakyan
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
14 Eylül 2007 - 7 Eylül 2017
Başkan Bako Sahakyan
Yerine geldiği Anuşavan Danielyan
Yerine gelen Makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum Arayik Vladimiri Harutyunyan
14 Aralık 1973 (1973-12-14)
Hankendi, Dağlık Karabağ,Azerbaycan SSC, SSCB
Partisi Özgür Anayurt

Erken dönemi

Harutyunyan, 1973 yılında Cumhuriyet'in başkenti Hankendi'de doğdu. 1990'da Erivan Devlet Ekonomi Enstitüsü'ne katıldı ve iki yıl sonra 1992'de Dağlık Karabağ'ın öz savunma güçlerine katıldı ve Karabağ Savaşı'na katıldı. Savaştan sonra Erivan Devlet Ekonomi Enstitüsü'nden Dağlık Karabağ Devlet Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne geçti ve 1995'te mezun oldu. Üç yıl sonra, 1998'de Artsakh Devlet Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimini tamamladı.[1]

Kariyeri

Harutyunyan, meslek hayatına 1994 yılında Dağlık Karabağ Maliye ve Ekonomi Bakanlığı'nda Bakan Yardımcısı olarak başladı. 1997 yılında bakanlıktan ayrılarak meslek hayatına Armagrobank'ta özel sektörde başladı ve 2004 yılına kadar burada çalıştı.

Arayik Harutyunyan Karabağ'da faaliyet gösterin bir Ermeni bankasının Askeran ve Hankendi şehirlerinde bulunan şubelerinde müdürlük yaptı. Karabağ Altın Fabrikasının yöneticileri arasında yer aldı.

Ulusal Meclis'te

2004 yılında siyasete atılmaya karar verdi ve Hankendi Belediye Başkanlığı seçimine katıldı ancak seçilemedi. 2005 yılında Özgür Anayurt Partisini kurdu ve meclisteki 33 sandalyenin 10'una sahip oldular. Ardından ekonomi, maliye ve bütçe komisyonu başkanlığını yürüttü.[2]

Başbakanlık

2007 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Bako Sahakyan tarafından Başbakan olarak önerildi ve atandı.[3] 14 Eylül 2007 tarihinde mecliste yapılan oylama sonucunda Başbakanlığı onaylandı. Başbakan olarak ilk konuşması, tanınmayan ülkede ekonomiyi, demokrasiyi ve sosyal adaleti yeniden canlandırma vaatleriyle doluydu. Adım atmaya söz verdiği acil adımlar arasında 'yolsuzluk, korumacılık, klan sistemi ve sosyal kötülüklerle mücadele' vardı.[4] 2017 yılında gerçekleştirilen 2017 Dağlık Karabağ Cumhuriyeti anayasa değişikliği referandumu sonucu Artsakh, yarı başkanlık sisteminden başkanlık sistemine dönüştürüldü ve Başbakanlık makamı kaldırıldı. Harutyunyan, Sahakyan hükümetinde kaldı ve bu gelişmenin ardından Harutyunyan son Başbakan olarak görevinden ayrılmıştır.

Cumhurbaşkanı Harutyunyan, ön cephelerden Artsakh Kahramanları'nın isimlerini açıklarken, 4 Ekim 2020

Devlet başkanlığı ve Dağlık Karabağ açıklaması

14 Nisan 2020 tarihinde düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunun ardından oyların %88'ini elde eden Harutyunyan, devlet başkanlığı makamına gelmiştir.[5] 21 Mayıs'ta[6] rakibi Masis Mayilyan ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın da katıldığı bir törenle göreve başladı.[7][8] Hankendi yerine Şuşa'da düzenlenen törende (Bakü'deki yetkilileri kızdıran bir karar),[9] Dağlık Karabağ ve Ermenistan'ı "birleşik bir ulusal vatanın ayrılmaz parçaları" olarak nitelendirdi.[10] Cumhurbaşkanlığının ilk haftasında, oldukça ses getiren iki idari emiri imzaladı: Birincisi, Dağlık Karabağ Ulusal Meclisi'nin yerini Hankendi'den Şuşa'ya taşınması, ikincisi de, Dağlık Karabağ'daki tüm yüksek öğrenimi ücretsiz yapılmasıdır. 19 Eylül'de, Şuşa'yı Ele Geçirmenin 30. yıldönümünde, Ulusal Meclis'in 2022'de başkentten Şuşa'ya taşınacağını duyurdu.[11]

2020 Dağlık Karabağ çatışması

2020 Dağlık Karabağ çatışmaları sırasında Azerbaycan Savunma Bakanlığı, o sabah cepheyi ziyaret eden Harutyunyan'ın Azerbaycan Ordusu tarafından ağır şekilde yaralandığını iddia etti.[12][13] Bu iddialar hem Harutyunyan hem de hükümeti tarafından reddedildi.[14] 23 Ekim'de Harutyunyan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e kendisi tarafından kaleme alınan ve Dağlık Karabağ'a Rusya'nın desteğini isteyen açık bir mektup yazdı. Mektup, Sovyetler Birliği'nin beş etnik Ermeni kökenli Mareşali (Ivan Bagramyan, Ivan Isakov, Hamazasp Babadzhanian, Sergei Khudyakov ve Sergei Aganov) Valerian Madatov ve Mikayel Loris-Melikov da dahil olmak üzere politikacılar Anastas Mikoyan ve Ivan Tevosyan gibi bölgedeki birçok Rus ve Sovyet figürüne dikkat çekti.[15] 27 Ekim'de Jalal Harutyunyan'ı muharebede yaralandıktan sonra Savunma Bakanı görevinden aldı.[16] Onu Korgeneral [17][18] rütbesine terfi ettirdikten bir hafta sonra meydana geldi ve bir gün sonra Harutyunyan ona Dağlık Karabağ Kahramanı unvanını verdi.[19] 9 Kasım'da Nikol Paşinyan'ın Ermenistan, Azerbaycan ve Rusya arasında 2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşmasını imzalamasına izin verdi.[20]

Birkaç gün sonra, bölgedeki barışı koruma görevini başlatmak için Stepanakert'e gelen Rusya Kara Kuvvetleri'nden General Rustam Muradov'u kabul etti.[21] 11 Kasım'da Karabağ vatandaşlarını Erivan'daki Ermeni protestolarına katılmaktan kaçınmaya çağırarak, onları eve dönmeye çağırdı ve "Artsakh Ermeni olarak kalacak" dedi.[22]

Özel Yaşamı

Evli ve iki çocuk babasıdır.

Onurlar ve nişanlar

  • “Şuşa'nın Kurtuluşu” madalyası ile ödüllendirildi ve 2. derece “Savaş Haçı” nişanı aldı.
  • Dağlık Karabağ Devlet Başkanı'nın 30 Ağustos 2016 tarihli kararnamesiyle Harutyunyan'a Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne yaptığı hizmetlerden dolayı ve Dağlık Karabağ'ın ilanının 25. yıldönümü vesilesiyle “Grigor Lusavoriç” madalyası verildi.

Kaynakça

  1. LLC, Helix Consulting. "Arayik Harutyunyan - Former Prime Ministers - Government - Government of Artsakh Republic". gov.nkr.am (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
  2. "Araik V. Harutyunyan". www.nankr.am. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
  3. "ARAYİK HARUTYUNYAN: DAĞLIK KARABAĞ'DA BAŞBAKANLIĞA TEK ADAY". azg.am. 14 Eylül 2007. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2012.
  4. Новый кабинет министров Нагорного Карабаха будет вести решительную борьбу со взяточничеством, протекционизмом и клановостью - Новости Карабаха - ИА REGNUM 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. "Dağlık Karabağ'da yeni Devlet Başkanı belli oldu". 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
  6. "LIVE. Արայիկ Հարությունյանի երդմնակալության արարողությունը Շուշիում". Youtube. 21 Mayıs 2020.
  7. "Official website of the President of the Nagorno Karabagh Republic". president.nkr.am. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  8. "Arayik Harutyunyan Sworn in as Artsakh President". USC Institute of Armenian Studies (İngilizce). 22 Mayıs 2020. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  9. "Shusha and Lacin: The two towns shaping the Armenia-Azerbaijani conflict". Shusha and Lacin: The two towns shaping the Armenia-Azerbaijani conflict (İngilizce). 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  10. "New Karabakh Leader Inaugurated". «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (Ermenice). Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  11. "Official website of the President of the Nagorno Karabagh Republic". president.nkr.am. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  12. "Presidential aide: 'As a result of our army's accurate strike, Araik Arutunyan was severely wounded'". APA.az (İngilizce). 4 Ekim 2020. 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020. H. Hajiyev said the cluster bombs are launched on the Azerbaijani cities: 'Armenia is a terrorist state. Azerbaijan doesn't leave any of these attacks without response. As of now, it is stated that this fire was inflicted from the occupied territories by order of head of the so-called Nagorno Garabagh Republic Araik Arutunyan. I would like to appeal from here to Araik Arutunyan. Araik Artunyan, you were hiding in bunker, the Azerbaijani army found you even there. As a result of accurate strike of our army, Araik Arutunyan was severely wounded. The same fate awaits other separatists as well.'
  13. "President of Artsakh returns from frontline, praises 'inspiration, feats and heroism' of troops" (İngilizce). Armenpress. 4 Ekim 2020. 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
  14. "Artsakh denies Azeri reports claiming president is wounded" (İngilizce). Armenpress. 4 Ekim 2020. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
  15. "Arayik Harutyunyan issues open letter to Vladimir Putin". artsakhpress.am. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020.
  16. "Artsakh President: Defense minister Jalal Harutyunyan is relieved of post, he is wounded". 27 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  17. "President of Artsakh bestows Defense Minister with Lieutenant-General military rank". armenpress.am (İngilizce). Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
  18. "Artsakh DM, Commander of Defense Army awarded military rank of Lieutenant-General". aysor.am (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2020.
  19. "Որոշում եմ կայացրել գեներալ-լեյտենանտ Ջալալ Հարությունյանին շնորհել «Արցախի հերոս» բարձրագույն կոչում. Արայիկ Հարությունյան". Aravot. 28 Ekim 2020.
  20. https://armenianweekly.com/2020/11/09/artsakh-president-arayik-harutyunyan-on-armenias-agreement-with-azerbaijan-russia/
  21. "Artsakh President receives commander of the Russian peacekeeping troops". Public Radio of Armenia (İngilizce). 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020.
  22. "Arayik Harutyunyan calls on Artsakh Armenians to stop looking for traitors and return home". Public Radio of Armenia (İngilizce). 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2020.
Siyasi görevi
Önce gelen
Anuşavan Danielyan
Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Başbakanı
2007 - 2017
Sonra gelen
Makam kaldırıldı
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.