Ahmed Arif
Ahmed Arif (23 Nisan 1927, Diyarbakır - 2 Haziran 1991, Ankara), Türk şair ve gazeteci. Asıl adı Ahmet Hamdi Önal'dır.
Ahmed Arif | |
---|---|
Ahmed Arif | |
Doğum |
Ahmet Hamdi Önal 23 Nisan 1927 Diyarbakır, Türkiye |
Ölüm |
2 Haziran 1991 (64 yaşında) Ankara, Türkiye |
Yattığı yer | Cebeci Asri Mezarlığı, Altındağ, Ankara |
Meslek | Şair, Gazeteci |
Vatandaşlık | Türkiye |
Eğitim | Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi |
Dönem | Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı |
Tür | Şiir |
Edebî akım | Toplumcu gerçekçilik |
|
Yaşamı
Ahmed Arif'in babası Türk, annesi ise Kürt'tür.[1][2][3][4] Arif, 23 Nisan 1927'de Diyarbakır'ın Hançepek semtindeki Yağcı sokak 7 no'lu evde dünyaya geldi. Asıl adı Ahmet Hamdi Önal'dır. Diyarbakır Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümünde okudu. 1940-1955 yılları arasında değişik dergilerde yayınladığı şiirlerinde kullandığı kendine has lirizmi ve hayal gücüyle Türk edebiyatındaki yerini aldı.
Şiirlerinin dayandığı toplumcu gerçekçilik akımına uyumlu olarak komünist görüşleri savunmuş ve uzun dönem TKP Ankara İl komitesi içinde çalıştı.[5][6]
Şiirlerinin toplandığı tek kitabı Hasretinden Prangalar Eskittim 1968'de yayımlandı. Türkiye'de en çok basılan kitaplar listesindedir. Ahmed Arif'in şiirlerini çoklukla yazarak değil, kafasında kurguladığı ve hafızasında tuttuğu bilinmektedir. Genellikle şiirlerini yazmaz; kitap basımı için okuyarak dikte ettirir. Ölümünden kısa süre önce yakınlarına, ikinci bir kitap basımı için şiirlerinin hazır olduğunu, İstanbul'a giderek dikte ettireceğini ve yeni kitabının basılacağını söylediği bilinir [7]. Fakat bu gerçekleşememiştir. Ahmet Kaya, Cem Karaca gibi sanatçılarca birçok şiiri bestelendi. Ankara'da yalnız yaşadığı evinde 2 Haziran 1991 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.[8]
Edebi eleştiri
Ahmet Oktay'ın 1990 tarihli Karanfil ve Pranga adlı çalışması Ahmed Arif şiiri üzerine yapılmış en detaylı çalışma olarak kabul edilir. Ayrıca, Muzaffer İlhan Erdost'un Üç Şair adlı kitabında da, Ahmed Arif şiirinin yorum ve çözümlemeleri bulunmaktadır.
Şiir kitapları
- Hasretinden Prangalar Eskittim (Everest yayınları, ISBN 975-297-021-4, 57. basım, 2006);
- Yurdum Benim Şahdamarım (Everest yayınları, İstanbul, Kasım 2005, 5. Basım, ISBN 9789752891036)
Şiirlerinden bazıları
- Akşam Erken İner Mahpushaneye
- Anadolu
- Ay Karanlık
- Sen Hep Şerefinle Yaşarsın Baba
- Bu Zindan Bu Kırgın Bu Can Pazarı
- Diyarbekir Kalesinden notlar ve Adiloş Bebenin Ninnisi
- Hani Kurşun Sıksan Geçmez Geceden
- Hasretinden Prangalar Eskittim
- İçerde
- Kara
- Karanfil Sokağı
- Leylim Leylim
- Merhaba
- Otuz Üç Kurşun
- Sevdan Beni
- Suskun
- Unutamadığım
- Uy Havar!
- Vay Kurban
- Yalnız Değiliz
- Kara
Bestelenen şiirleri
- Akşam Erken İner Mahpusaneye Cem Karaca - Akşam Erken İner Mahpusaneye
- Akşam Erken İner Mahpusaneye Fuat Saka - Akşam Erken İner Mahpusaneye
- Ay Karanlık: Ahmet Kaya - Maviye Çalar Gözlerin
- Ay Karanlık: Cem Karaca - Ay Karanlık
- Diyarbekir Kalesinden Notlar ve Adiloş Bebe: Cem Karaca - Adiloş Bebe
- Diyarbekir Kalesinden Notlar ve Adiloş Bebe: Grup Yorum - Adiloş Bebe
- Diyarbekir Kalesinden Notlar ve Adiloş Bebe: Kızılırmak - Adiloş Bebe
- Diyarbekir Kalesinden Notlar ve Adiloş Bebe: Moğollar - Adiloş Bebe
- Hasretinden Prangalar Eskittim: Ahmet Kaya - Hasretinden Prangalar Eskittim
- Hasretinden Prangalar Eskittim: Suavi - Hasretinden Prangalar Eskittim
- İçerde: Rahmi Saltuk - Dağlarına Bahar Gelmiş Memleketimin
- Kara: Cem Karaca - Karam
- Kara: Grup Ekin - De Be Aslan Karam
- Otuzüç Kurşun: Cem Karaca - Otuzüç Kurşun
- Otuzüç Kurşun: Grup Baran - Otuzüç Kurşun
- Otuzüç Kurşun: Zülfü Livaneli - Kirvem
- Otuzüç Kurşun: Fikret Kızılok - Vurulmuşum
- Otuzüç Kurşun: Onur Akın - Otuzüç Kurşun
- otuzüç kurşun: Ciwan Haco- sî û sê gule
- Sevdan Beni: Cem Karaca - Sevdan Beni
- Sevdan Beni: Fikret Kızılok - Haberin Var Mı
- Suskun: Fikret Kızılok - İki Parça Can
- Suskun: Ahmet Kaya - Suskun
- Suskun: Edip Akbayram - Suskun
- Suskun: Alaaddin Us - Suskun
- Unutamadığım: Cem Karaca - Unutamadığım
- Unutamadığım: Grup Baran - Unutamadığım
- Uy Havar!: Ahmet Kaya - Oy Havar
- Vay Kurban: Cem Karaca - Vay Kurban
- Vay Kurban: Grup Baran - Seni Sevmek Felsefedir
- Vay Kurban: Grup Yorum - Gün Ola
- Adiloş Bebe: Grup Yorum - Gün Ola
- İçerde: Manuş Baba - Haberin Var Mı?
Kaynakça
- Özel
- http://www.cafrande.org/?p=24526
- http://www.odatv.com/n.php?n=ahmet-arif-kurtce-anlasilir-mi-0304111200
- "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2013.
- http://edebiyatdefteri.com/yazioku.asp?id=39959
- "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- https://tkp.org/icerik/tkp-uyesi-uc-sanatciyi-aniyoruz-201
- Erkal, Genco (31 Ocak 2021). "Genco Erkal söyleşisi - Aslı Öymen ile Sanat, Yaşam, İnsan". Aslı Öymen ile Sanat, Yaşam, İnsan. Halk TV. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
- "Tüfek gibi ses sustu". Milliyet. 3 Haziran 1991. s. 14.
- Genel
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Ahmed Arif ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- 33 Kurşun
- Ahmet Arif üzerine10 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ahmed Arif
- Ahmed Arif'in şiirleri
- Dağların Şairi: Ahmed Arif Can Sever'in Ahmed Arif şiiri üzerine yazısı