Acaba Nasıl?
Acaba Nasıl?, Samuel Beckett tarafından 1960'ta Fransızca yazılıp Comment c'est başlığıyla 1961'de yayımlanan roman. Roman daha sonra Beckett tarafından How It Is başlığıyla İngilizce'ye çevrildi ve 1964'te İngiltere'de yayımlandı. Roman, içinde yiyeceklerinin bulunduğu bir çuvalı sürükleyerek sonsuz bir çamur içinde debelenirken bir yandan da hayat hikâyesini anlatan bir anlatıcının monoloğundan oluşur. Çamur, ruhların cennete gitmeden önce acı çekerek arındığı bir tür Araf olan, Hristiyan inancındaki Purgatory'yi temsil eder. Romanın özgün başlığı olan Comment c'est, Fransızca'da başlamak anlamına gelen commencer ile yapılmış bir kelime oyunudur.
| Comment c'est | |
 1961 tarihli Les Éditions de Minuit baskısı | |
| Yazar | Samuel Beckett |
|---|---|
| Çevirmen | Uğur Ün |
| Ülke | Fransa |
| Dil | Fransızca |
| Tür | roman |
| Yayım | 2001 |
| Yayımcı | Ayrıntı Yayınları |
| Sayfa | 159 |
| ISBN |
2-7073-0019-5 (özgün) 978-975-539-261-5 (Türkçe) |
Romanın teması, dünyayı çamur olarak yorumlayan Leopardi'den (E fango è il mondo) ilhamla, biçimsizlikten biçime ulaşma mücadelesi olarak yorumlanabilir. Bir başka ilham kaynağı ise, Dante'nin ilahi Komedya'sında Inferno'da yer alan (Kanto VII, 109-126) Styx isimli ırmağın kıyısındaki bataklıkta nefes almaya çabalayan ruhlar da olabilir. Dante'nin Belacqua karakterinin cenin benzeri duruşu da Acaba Nasıl?'da yer alır. Aşağıdaki alıntı, noktalama işaretleri kullanılmadan yazılmış olan romandaki yoğun ve şiirsel üslubu da göstermektedir.
dizler yukarı çekilmiş sırt çember gibi bükülmüş küçük kafa dizlerin yanında çuvalın etrafına kıvrılmış Belacqua bir yana yıkılmış beklemekten yorgun nezaketin uyuyakaldığı kalpler tarafından unutulmuş[1]
Metin üç parçadan oluşur:
- Pim'den önce: Karanlıkta çamur içinde ilerleyen yalnız anlatıcı kendisine benzer bir yaratıkla karşılaşır ve onunla bir çift oluşturur.
- Pim ile: Anlatıcı Pim tarafından terk edilene kadar karanlık çamurda hareketsiz durur.
- Pim'den sonra: Anlatıcı karanlık çamurda önceki yalnızlığına geri döner ancak artık hareket etmez.
BBC Radyo Drama'dan Donald McWhinnie'ye 6 Nisan 1960'ta yazdığı mektupta Beckett, bu garip metnin "karanlıkta çamurun içinde hızlı hızlı nefes alarak yatmakta olan bir adamın, içinde belli belirsiz duyduğu bir ses tarafından anlatılan kendi hayat hikâyesini mırıldanarak tekrarlaması" ile ortaya çıktığını söyler, "adamın nefes alıp verirken çıkardığı ses, içinden gelen fısıltıyı bastırır, ancak nefes alıp verişi biraz yatıştığı zaman kendisine anlatılmakta olanların bir kısmını duyabilir ve bunları hemen mırıldanarak tekrarlar. İçeriden gelen ve mırıltıyla tekrarlanan sesin her yana yayılması, hızlı solumanın sona erdiği üçüncü bölümde olur. Dolayısıyla 'ben' üçüncü bölümdeki başlangıçta ortaya çıkar."[2]
Kaynakça
- Samuel Beckett, How It Is, John Calder Publishers, 1964 baskısından çeviri
- James Knowlson, Damned to Fame, Bloomsbury, 1996, s.421.