İran-Türkiye sınırı

İran-Türkiye sınırı, 560 km kilometre ile Türkiye'nin en uzun ikinci sınırı olup iki ülke sınırları 1639 yılında imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması ile günümüze kadar gelmiştir. İki ülkenin kara sınırları Nahçıvan sınırının kesiştiği Dilucu Sınır Kapısı ile başlar ve Irak-Türkiye sınırının kesişme noktasında sona erer. 1930'lu yıllarda Türkiye-Irak-İran üçgeninde yaşayan Kürt aşiretlerinin yönetimlere karşı ayaklanmaları üzerine üç ülke ve Afganistan arasında Sadabat Paktı imzalanmıştır. 1 Ocak 1985 tarihinde Türkiye tarafından açılan Borualan Sınır Kapısı İran tarafından karşı sınır kapısı açılmaması üzerine süresiz olarak kapatılmıştır.

İran-Türkiye sınırını gösteren harita

İki ülke sınılarının uzunluğundan dolayı sınır hattında kaçakçılık olayları yaygın olup[1] henüz standartları yüksek işlek bir yol sisteminin geliştirilmemiş olması İran ile Türkiye ticari ilişkilerini zorlaştırmaktadır. İki ülke sınırları içerisinde saldırılar[2][3] gerçekleştiren Kürdistan Özgür Yaşam Partisi'ne (PJAK) karşı İran ve Türk Silahlı Kuvvetleri mücadele yürütmekte ancak İran'ın Kürdistan İşçi Partisi'ne (PKK) bakış açısı tartışılmaktadır. İki ülke ticari ve diplomatik ilişkilerin gelişmesine paralel olarak karayolu ve demiryolu ulaşımı sürekli aktiftir. Sınır boyunca TOKİ tarafından 144 km uzunluğunda duvar inşa edilmektedir.[4]

Türkiye'den karayolu ile İran'a geçişin olduğu yollar; Türkiye sınırları içerisinde Gürbulak, Doğubayazıt'ta bulunan Gürbulak Sınır Kapısı ile son bulan E E80 , İran sınırları içerisinde başlayan Karayolu 32 bağlantısı, Türkiye sınırları içerisinde 'ün bittiği Kapıköy Sınır Kapısı, Esendere köyünün sınır olduğu 'ün bittiği Sero Sınır Kapısı ile ulaşım mümkündür. Yine Kapıköy Sınır Kapısı'ndan geçen 1971 yılından bu yana aktif olarak demiryolu ile ulaşım mümkündür.