İffet Halim Oruz

İffet Halim Oruz (d. Mart 1904 – ö. 20 Ağustos 1993), Türk şair, yazar ve kadın hakları savunucusu. Servet-i Fünûn dönemi şairlerinden Süleyman Nazif'in kız kardeşi olan Saide Hanım'ın kızıdır. Erenköy Lisesi'ni bitirdikten sonra iktisat eğitimi aldı. Yeni kurulmuş Türk devletinin "cumhuriyet" fikrini benimsedi. Şiirlerinde Türklük konusunu işleyerek epik şiir türünde eserler verdi. Edebiyat ve şiiri toplumun yansıması olarak gördü. Toplumu eylemli kılmak ve harekete geçirmek için edebiyatı bir araç olarak gördü. Füsun (1928), Tul Daireleri (1931) ve Kışın Bahar (1965) adlı üç şiir kitabı[1] ve İstifçi (1947) adlı bir romanı bulunmaktadır.

Yaşamı

1904 yılıda İstanbul'da doğdu. Faruk Nafiz Çamlıbel'in kuzeni olan İffet Halim, lise yıllarında tifoya yakalanınca ailesi tarafından okuldan alındı. Albay Halim Oruz’la 1924 yılında evlendi. Türkiye'de kadın hareketine katılınca eğitimsiz olmakla eleştirildi. Fakat daha sonra liseyi açıktan bitirip İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazandı. Bu fakültede devam etmeyerek İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne geçti ve 1940'lı yıllarda fakültenin ilk mezunlarından biri oldu. Oğlu İsmet Oruz ortaokuldan mezun olurken kendisinin üniversiteden mezun olmasının aynı döneme denk gelmesi gazetelerde karikatürleştirildi. Fiyat Murakebe Teşkilatı'nda uzun bir süre çalıştı. Çeşitli nedenlerle doktora yapamadı. 1955 sonrasında Gazetecilik Lisesi ve Gazetecilik Yüksekokulu'nda çeşitli dersler verdi.[2]

Cemiyet ortamında yetişmesi ve annesinin Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti üyesi olması onu kadın hareketine yöneltti. 29 Nisan 1927’de Türk Kadınlar Birliği’nin Diyarbakır şubesini açılışını gerçekleştirdi. Daha sonra birliğin Çağaloğlu şubesinde görev aldı. Mustafa Kemal Atatürk'le kadın haklarının durumu üzerine yapılan istişarelerde bulundu. Ankara'da bulunduğu yıllarda yerli malların teşviki ve Türk dilinin gelişimi için hareket eden cemiyetlere katıldı. Kadınlar Birliği yeniden teşkilatlanınca Anadolu gezilerine katıldı. Türk Kadınlar Birliği İstanbul şubesinin başkanlığına seçildi, sonrasında başkan vekilliğine kadar yükseldi.[2]

İlk yazılarını Diyarbakır'da yayımlanan Halkın Sesi adlı gazetede yayımladı. Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde ise kadın hakları üzerine köşe yazıları yazdı. Ulus gazetesinde çalıştıktan sonra Kadın Gazetesi'ni çıkardı.[3] Türkiye’de Kadın Devrimi adlı bir eser çıkardı. Sırrı Yırcalı ile Türkiye’de Fiyat Murakabesi, Mevzuat ve Tatbikat adlı eseri 1944 yılında Maarif Derleme Müdürlüğü'nce basıldı. Burla adındaki piyesini ise 1933'te yazdı.[2]

İffet Halim alzheimer hastalığına yakalandıktan sonra 20 Ağustos 1993 tarihinde Fransız Hastanesi’nde hayatını kaybetti.[2]

Ek okumalar

Kaynakça
  1. Aksar, Gülşah (2016). Türk kadın şairlerde kadın ve çocuk teması (1886 - 1960) (Yüksek Lisans). Balıkesir, Balıkesir Üniversitesi. s. 32.
  2. "İffet Halim Oruz". tr.writersofturkey.net. 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2018.
  3. Serpil SANCAR, Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.