Ömer Fahreddin Türkkan
Ömer Fahreddin Türkkan[1] (1868, Rusçuk - 22 Kasım 1948, Eskişehir yakınları[2]), Türk asker ve diplomat. Özellikle I. Dünya Savaşı sırasında çıkan Şerif Hüseyin İsyanı'nda zor şartlar altında Medine'de yönettiği iki yıl yedi ay süren Medine Müdafaası ile tanınmaktadır. "Medîne Müdâfii", "Türk Kaplanı", "Çöl Kaplanı", "Medine Kahramanı" lakaplarıyla anılır.
Halaskâr Fahrettin Türkkan 1304 (1888)-SV. 1[1] | |
---|---|
Doğum adı | Ömer Fahreddin |
Takma adı |
Medine Kahramanı Medine Müdafii Çöl Kaplanı |
Doğum |
1868 Rusçuk, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm |
22 Kasım 1948 (80 yaşında) Eskişehir, Türkiye |
Bağlılığı |
Osmanlı (1888-1920) Türkiye (1920-1936) |
Hizmet yılları | 1888-1936 |
Rütbesi | orgeneral |
Komuta ettiği | 31. Tümen, 12. Kolordu, 4. Ordu (vekil), Hicaz Kuvve-i Seferiyesi |
Savaşları/Çatışmaları |
Trablusgarp Savaşı |
Madalyaları | |
Sonraki işi | Türkiye Kabil Büyükelçisi |
Erken hayatı
Rusçuk'ta doğdu, 93 Harbi'nden sonra ailesiyle birlikte İstanbul'a yerleşti. Mekteb-i Harbiye'yi birincilikle bitirdi. Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni bitirdikten sonra 1891 yılında Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle göreve başladı. Balkan Savaşı'nda Çatalca Savunması’nda ve Edirne'nin geri alınışı'nda görev aldı.
Ailesi
1900'de Ferik Ahmet Paşa'nın kızı Ayşe Sıdıka Hanımefendi (1884-1959) ile evlendi. Çocukları:
- Suphiye Türkkan 1904-1978
- Mehmet Selim Türkkan 1908-1991
- Mehmet Orhan Türkkan 1910-1994
- Ayşe Nermin Türkkan 1919-1997
- Ayhan Türkkan 1928-4.2.1959
I. Dünya Savaşı
I. Dünya Savaşı başladığında 4. Ordu'ya bağlı 12. Kolordu komutanı olarak Musul'da bulunuyordu. 1915 yılında 4. Ordu komutan vekilliğine getirildi. Bu bölgede iken hem tehcire tabî tutulan Ermenileri yerleştirmesiyle ilgilendi hem de Urfa, Zeytun, Musadağı ve Haçin'deki Ermeni isyanlarını bastırdı.
1916 yılında 4. Ordu komutanı Cemal Paşa tarafından Medine'deki Hicaz Kuvve-i Seferiyesi komutanlığına atandı. İngilizlerin desteğinde isyana girişen Şerif Hüseyin ordusuna karşı kısıtlı imkânlara rağmen yaptığı Medine Müdafaası büyük takdir topladı.
Savaş sonrası hayatı
Medine Kuşatması'ndan sonra savaş esiri olarak önce 27 Ocak 1919 tarihinde Mısır'a daha sonra da 5 Ağustos 1919 tarihinde Malta'ya sürgün edildi.[2] Sürgün sırasında savaş suçlularını yargılamak üzere İtilaf Devletleri tarafından İstanbul'da kurulan Kürt Nemrut Mustafa Paşa Divân-ı Harbî adı verilen mahkemece ölüme mahkûm edildi.[3] Ancak Ankara Hükümeti'nin gayretleriyle 8 Nisan 1921 tarihinde Malta'dan kurtulduktan sonra Eylül 1921 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geldi. Başkomutan Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından Güney Cephesi'nde Fransız Ordusu'na karşı savaşan Türk kuvvetlerini birleştirmekle görevlendirildi. Fransızlarla Ankara Antlaşması'nın imzalanmasıyla güneyde savaş sona erince 9 Kasım 1921 tarihinde TBMM tarafından Kabil Büyükelçiliği'ne atandı. Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde önemli rol oynadı.
1936 yılında Ferik (orgeneral) rütbesi ile ordudan emekli oldu. 22 Kasım 1948 tarihinde bir tren yolculuğu sırasında Eskişehir yakınlarında kalp krizi geçirerek vefat etti.[2] Vasiyeti üzerine Aşiyan Mezarlığına defnedildi.[2]
Galeri
- Genç Fahri Paşa
- Fahreddin Paşa çocuklarıyla
- Afganistan sefiri Fahreddin Paşa
Kaynakça
- Harp Akademilerinin 120 Yılı. İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı. 1968. s. 19.
- "Fahreddin Paşa exhibition commemorates hidden jewel in Turkish photography". Today's Zaman. 14 Aralık 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Ozan Arif Bodur (5 Aralık 2010). "Can Verir… Canan'ı (S.A.V) Veremez Türkler!". haberiniz.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.