Zilkale

Zilkale, Çamlıhemşin ilçesinin 12 km güneyinde, Fırtına Vadisi'ndeki bir geçide hakim, Avup Dağı'nın üzerinde (dere yatağından 100 m, denizden 750 metre yükseklikte) konumlanmış (40° 55' N, 40° 57' E), 8 burç ve bir gözetleme kulesinden oluşan, savunma hendeği durumundaki Zil deresine merdivenle inilen bir kale olup, kesin yapım tarihi bilinmemektedir.

Zilkale
Genel bilgiler
Tür Kale
Konum Çamlıhemşin, Rize, Türkiye
Koordinatlar 40°55′41.9″K 40°57′16.6″D

Tarihçe

Ahşap olan iç konstrüksiyon çürüyüp yok olmuş olmalıdır. Bryer’a göre kuzey duvarına bitişik dörtgen apsidli oda bir şapeldir.[1] Zil Kale, Varoş Kale, Pazar Kalesi ilk bakışta aynı elden çıkmış ve aynı amaçla yapılmış izlenimi vermektedirler.

Bryer, Trabzon İmparatorluğu döneminde ya bizzat merkezi yönetimce ya da İmparatorluğa bağlı yerli derebeyleri (mesela Zil Kale için Hemşin derebeyi Arhakel) tarafından yapıldığını öne sürmektedir.[2] Ancak yapının boyutu ve niteliği, özellikle mali açıdan o dönemin yerel imkanları ile pek mümkün olamayacak gibi göründüğünden ilk olasılık daha güçlüdür. Bıjışkyan (1871) “Kayalığın üzerinde bulunan ve Zilkale denilen eski bir kalenin içinde insana şaşkınlık veren kemerli binalar ve büyük bir kule vardır. Kalenin alt ucu, tepelerin üzerinde başka kalelere ve eski bir kilise kalıntıları bulunan Fırtına Deresi’ne kadar uzanır” diyerek gözlemlerini anlatırken, yazık ki kale tarihi hakkında bilgi vermemektedir.

Osmanlı’nın bölgeyi fethinden sonra da Kale-i Zir adıyla askeri amaçlarla kullanılmış, 1979 yılında kalede bulunan 26 cm uzunluk ve 4-4 ½ cm çapında pirinç döküm iki el topu Trabzon Müzesi’ne getirilerek 440 (79-1-1) ve 441 (79-1-2) no.lar ile envantere kayıt edilmiştir.

Etimoloji
Zilkale'nin Sancağı

Aşağı Kale < Kale-i Zir (Farsça), Zir Kale

Notlar
  1. RYER A. & WINFIELD D. (1985), Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Dumbarton Oaks Center Studies. 2 vol. Washington.
  2. According to Anthony Bryer, it is an Armenian chapel and built for Empire of Trebizond for local Lord of Hamshenis, Arhakel. BRYER A. & WINFIELD D. (1985), Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Dumbarton Oaks Centre Studies. 2 vol. Washington p. 348
  • Özhan Öztürk. Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük. 2 Cilt. Heyamola Yayıncılık. İstanbul. 2005 ISBN 975-6121-00-9.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.