Trofim Lısenko

Trofim Denisovich Lysenko (Rusça: Трофи́м Дени́сович Лысе́нко, Ukraynaca: Трохи́м Дени́сович Лисе́нко; 29 Eylül [E.U. 17 Eylül] 1898  20 Kasım 1976) Sovyet tarım biyoloğu. Öğrenci iken tarımla alakalı birkaç farklı projede çalıştı; bunlardan biri sıcaklık değişimlerinin bitkilerin biyolojik yaşam döngüsü üzerindeki etkilerini içeriyordu. Bu çalışma daha sonra Lysenko'yu, kış buğdayını bahar buğdayına dönüştürmek için bu özellikleri nasıl kullanabileceğini düşünmeye itti. Bu sürece Rusça "jarovization" adını verdi ki, sonrasında "vernalizasyon" olarak anılacaktı.[1]

Trofim Lysenko
1938 yılında Trofim Lysenko
Doğum Trofim Denisovich Lysenko
29 Eylül 1898(1898-09-29)
Karlivka
Poltava Valiliği
Rus İmparatorluğu
Ölüm 20 Kasım 1976 (78 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Milliyet Ukraynalı
Vatandaşlık Sovyetler Birliği
Eğitim Ukrayna Yaşam ve Çevre Bilimleri Ulusal Üniversitesi
Kariyeri
Çalıştığı kurumlar Rusya Bilimler Akademisi

Lysenko edinilmiş özelliklerin kalıtımı teorisini güçlü bir şekilde destekledi ve sözdebilim lehine Mendel genetiğine karşı çıktı.[2][3] Lisenkoizm olarak adlandılan fikirleri savunurdu.

Geliştirilmiş ürün verimleri üzerindeki deneysel araştırması, özellikle 1921-1922 Sovyet Kıtlığı sonrasında Sovyet liderinin Joseph Stalin desteğini ve Kolektivizasyon (SSCB) direnişinden kaynaklanan verimliliğin 1930'ların başında Sovyetler Birliği'nin çeşitli bölgelerinde kaybolmasını sağladı. 1940'ta Lysenko, Sovyetler Birliği'nin Rus Bilim Akademisi'nde Genetik Enstitüsü müdürlüğüne getirildi ve siyasi nüfuz ve iktidarın uygulanması, Mendel karşıtı öğretilerinin Sovyet bilim ve eğitiminde kullanılmasını daha da güvence altına aldı. Bilimsel muhalefet, Lysenko'nun 1921-1922 Sovyet Kıtlığı teorileri 1948'de Sovyetler Birliği'nde resmi olarak yasaklandı.

Lysenko 1965 yılına kadar Genetik Enstitüsünde görevine devam etmesine rağmen,[4] Sovyet tarımsal uygulamaları üzerindeki etkisi 1950'lerde azaldı.

Çalışmaları

Kalıtım ve Değişkenliği (1945)
Bugünkü Biyoloji Bilimi (1948)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. Graham, Lo-ren R. (2006). Moscow Stories. Bloomington, IN: Indiana University Press. ss. 120-125, 290. ISBN 978-0-25-30007-43. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
  2. Sterling, Bruce (Haziran 2004). "Suicide by pseudoscience". Wired (12.06). 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
  3. Gordin, Michael D. (2012). "How Lysenkoism became pseudoscience: Dobzhansky to Velikovsky". Journal of the History of Biology. 45 (3). ss. 443-68. doi:10.1007/s10739-011-9287-3. PMID 21698424.
  4. Lysenko, Trofim Denisovich. Encyclopædia Britannica Online. 16 Ağustos 2013. 21 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2014.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.