Tespih böceği

Tespih ya da tesbih böcekleri (Isopoda), Malacostraca sınıfından, suda ya da karada yaşayan, yedi çift bacaklı kabuklu takımıdır. Fosillerine en az 300 milyon yıl önceki dönemlerda rastlanır.[1]

Tespih böcekleri
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Alt şube: Crustacea (Kabuklular)
Sınıf: Malacostraca
Alt sınıf: Eumalacostraca
Takım: Isopoda
Latreille, 1817
Alt takımları

metne bakınız

tespih tanesi kıvrılması

3 mm den 45 cm e (Bathynomus giganteus) kadar değişik boylarda olsalar da genelde ufak hayvanlardır. Bugüne kadar 10.000[2] türü tanımlanmıştır. Bunlardan 4.500 kadarı denizlerde, 500 kadarı tatlısuda, diğer 5.000 kadarı da karada yaşar[3].

Adlandırma

Tespih böceği adını, bazı karacıl türlerinin dokunulduklarında savunma amaçlı olarak vücutları üzerine tatu (armadillo) gibi kıvrıldıklarında tostoparlak tespih tanesi gibi görünmesinden dolayı almıştır. Insecta sınıfından gerçek böceklerle ilgisi yoktur; karides, yengeç ve krillerle akrabadır.

Türkçede takım için eş bacaklılar ya da eş ayaklılar adı da kullanılır. Bu ad, takımın Latince bilim adının çevirisidir ve o da Eski Yunanca ἴσος (isos) «eşit» + ποδός (podos) «ayak/bacak» kelimelerinden türetilmiştir[4].

Alt takımları

10 alt takıma ayrılır[5]:

  • Anthuridea — tuzlu, acı ve tatlı sularda
  • Asellota — tuzlu ve tatlı sularda
  • Calabozoidea — Güney Amerika'da tatlı sularda
  • Epicaridea — deniz kabuklularında ektoparazit
  • Flabellifera — tuzlu ve tatlı sularda, polifiletik
  • Gnathiidea — larvaları deniz balıklarında asalak
  • Microcerberidea — tuzlu ve tatlı sularda
  • Oniscidea — karada
  • Phreatoicidea — tatlı sularda
  • Valvifera — tuzlu sularda

Kaynakça
  1. Frederick R. Schram (1970). "Isopod from the Pennsylvanian of Illinois". Science. 169 (3948). ss. 854-855. doi:10.1126/science.169.3948.854. PMID 5432581.
  2. Brian Kensley, Marilyn Schotte und Steve Schilling: World List of Marine, Freshwater and Terrestrial Isopod Crustaceans Smithsonian National Museum of Natural History (abgerufen am 26. August 2010)
  3. Richard Brusca (6 Ağustos 1997). "Isopoda". Tree of Life Web Project. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
  4. M. Schotte, C. B. Boyko, N. L. Bruce, J. Markham, G. C. B. Poore, S. Taiti & G. D. F. Wilson. "World List of Marine, Freshwater and Terrestrial Isopod Crustaceans". World Register of Marine Species. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2010.
  5. ITIS Isopoda

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.