Sogn og Fjordane

Sogn og Fjordane (Norveççe: Sogn og Fjordane) Norveç'in batı kıyısında bulunan eyalettir. Kuzeyinde Møre og Romsdal, güneyinde Bergen, doğusunda Oppland ve güneydoğusunda Buskerud ile sınır olan eyalet 18,623 km² yüz ölçümü üzerinde yaklaşık yüz dokuz bin nüfusa sahiptir. Eyalette toplam yirmi altı belediye bulunmaktadır. Sınırlarında Florø , Førde ve Måløy olmak üzere üç kent vardır. Yönetim merkezi Hermansverk'tir. Nærøyfjord ve Urnes kiliseleri UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almıştır.

Sogn og Fjordane
Eyalet
Sogn og Fjordane fylke

Bayrak

Arma

Sogn og Fjordane'in Norveç'teki konumu
Ülke Norveç
Bölge Vestlandet
İdari merkezi Hermansverk
Eyalet 1763 Kuzey Bergen Eyaleti
1919
Alt idari birimler
İdare
 • Vali Anne Karin Hamre
(2011-günümüz)[1] [2]
 • Belediye başkanı Aashild Kjelsnes
(2011-2015)[3] (İşçi Partisi)
Yüzölçümü
 • Toplam 18.623 km² (7.190 mil²)
 • Kara
 17.709 km² (6.837 mil²)
 • Su
 914 km² (352 mil²)
Nüfus
 (2011)
 • Toplam 180 201
Zaman dilimi UTC+01 (OAZD)
 • Yaz (YSU) UTC+02 (OAYZD)
Resmî site
www.sfj.no

Tarihçe

Sogn og Fjordane, Orta çağda Gulating egemenliğinde kurulmuş olan, Firdafylke (şimdiki Fjordane bölgesi) ve Sygnafylke (şimdiki Sogn bölgesi) tarihi bölgelerinden oluşmaktadır. Orta çağın sonlarında Hordafylke (şimdiki Hordaland ) ve Sunnmørafylke (şimdiki Sunnmøre) ile birleştirilerek Bergenhus len kurulmuştur. Bergenhus len Norveç'in dört leninden (bölgesinden) biriydi. Bergen'de bulunan Bergenhus Kalesi adını buradan almıştır.[4]

19 Şubat 1662 tarihinde, kraliyet kararnamesi ile adı Bergenhus amt (valilik) olarak değiştirilmiştir. 1689 yılında Sunnmøre, Romsdal eyaletine bağlanmıştır. Daha sonra 1793'te Bergenhus amt Nordre Bergenhus ve Sondre Bergenhus olmak üzere, güney ve kuzey, iki ayrı eyalete bölünmüştür. 1 Ocak 1919 tarihinde, Nordre Bergenhus amt Sogn og Fjordane Fylke olarak değiştirilmiştir.[5][6]

Adı ve arması

Sogn og Fjordane adı 1919 yılında oluşturulmuştur. Sogn akarsu anlamına gelir ve üç bölgesinden birinin adıdır. Fjordane ise fiyort kelimesinin çoğul halidir ve Nordfjord ile Sunnfjord bölgelerini kastetmektedir. Bu bağlamda eyaletin adı akarsu ve fiyortlar anlamına gelmektedir.

Arması, gümüş arka plan üzerinde üç mavi tepeden oluşmaktadır. Arma, arazi üzerindeki üç büyük fiyort ile eyaletin coğrafi durumunu gösterilmektedir. 23 Eylül 1983 tarihinde onaylanmıştır. Üç mavi tepe eyaletin üç önemli fiyordunu aynı zamanda üç bölgesini, Sogn, Sunnfjord ve Nordfjord'u simgelemektedir. Neredeyse tüm köy ve kasabalar bu fiyortların birinin üzerinde bulunmaktadır ve illerin adı fiyortlara dayanmaktadır.[5][7]

Coğrafya
Briksdalsbreen

Norveç'in batısında yer alan eyalet, kuzeyde Møre og Romsdal, güneyde Bergen, doğuda Oppland ve güneydoğuda Buskerud ile komşudur. Fiyordları, adaları, şelaleleri ve dağlarıyla zengin bir coğrafyaya sahiptir. Sogn og Fjordane üç ana bölümden oluşmaktadır: “Sognefjord”, “Sunnfjord” ve “Nordfjord”. Bulandet, Bremanger ve Florø çevresinde birçok takımadalar vardır.

Batısında yer alan “Hurrungane” sıra dağları bölgenin en yüksek dağlarını oluşturmaktadır. 2,000 metrenin üzerinde 55 zirveleri vardır. “Sunnfjord” Norveç'in en uzun fiyordudur. Nordfjord yaklaşık 100 kilometre uzunluktadır. Ünlü Nærøyfjord eyaletin güneyinde yer alır. Bu UNESCO tarafından listelenmiş fiyort alanıdır.

Stryn Gölü kenarındaki Jostedalbreen Doğa Parkı'nda yaklaşık 500 km²’lik bir alan içinde Norveç’in en büyük buzulu olan “Briksdalsbreen” bulunmaktadır. Bu buzul 1900 yılından günümüze kadar bir miktar küçülmüş olsa da, kalınlığı halen 440 metre civarındadır.[8][9] Ayrıca Jostedalsbreen buzulunun bir kolu olan Nigardsbreen Luster belediyesi sınırları içindedir.

Ayrıca eyalette şelaleler bölgesi bulunmaktadır. Jotunheim dağlarında yer alan Ramnefjellsfossen (daha önce Utigardfossen denirdi) Norveç'in en uzun, dünyanın üçüncü en uzun şelalesi ve Vettisfossen 275 metre (902 ft) ile Norveç en yüksek şelalelerinden biridir.

Ekonomi

Sogn og Fjordane ülkenin ana sanayisinde ve istihdamında en büyük paya sahiptir (% 3.5 - % 8.3).

Tarım

Bölgede hayvancılık (sığır, koyun, keçi), tarım ve özellikle çilek meyveciliği yapılmaktadır. Orta bölgelerde özellikle Sogn ve Nordfjord'da meyvecilik gelişmiştir. Kürk hayvanları, en başta mavi tilki ihraç edilmektedir.

Balıkçılık

Balıkçılık Sogn og Fjordane kıyılarında önemli bir sektördür. En önemli balık türleri, mavi mezgit balığı , ringa balığı, istavrit ve uskumrudur. Eyalette balık çiftliklerinde üretilen balık miktarı ülke toplamının %11'ini karşılamaktadır. Özellikle somon ve alabalık açısından zengin olan bölge sportif balıkçılık için de tercih edilmektedir.

Sanayi

Madencilik bölgede yaygın değildir. Gıda, içecek ve ulaşım sanayisi bölgede yoğundur. Vik ve Høyanger, Askvoll'da bıçak, demir ve metal ürünleri endüstrisi, Nordfjord'da tekstil ve hazır giyim ürünleri, Balestrand'da alüminyum ve plastik sanayi, Flora'da ulaşım sanayi gelişmiştir.[10]

Ulaşım
Karayolu

Sogn og Fjordane, modern bir karayolu ağına sahiptir. 2011 Kasım'da yaşadıkları Dagmar fırtınası kara yollarında 120 milyon kronluk zarara sebep olan hasar oluşturmuştur.[11][12][13][14]

Demiryolu

Eyaletin güneyinden Bergen demiryolu hattı çok yakın bir mesafeden geçmektedir. Myrdal'a giden Flam demiryolu üzerindeki Aurland fiyordu hattı, Norveç'in en dik ve en ünlü turistik yoludur. Ayrıca Oslo'ya giden ekspres yollar da mevcuttur.[15][16]

Havayolu
  • Florø Hava alanı
  • Førde Hava alanı, Bringeland
  • Sandane Hava alanı, Anda
  • Sogndal Hava alanı, Haukåsen[17]

Nüfus

Eyalet (01.01.2011 108.201 nf.) yoğun nüfuslu yerleşim birimlerinden değildir. Forde ve Flora nüfusu en yoğun yerleşim birimleridir. Savaş sonrası dönem boyunca Sogn og Fjordane bir bütün olarak ülkenin en düşük nüfus artışı olan bölgesi olmuştur. 1950'li yılarda nüfus artışı %3 iken sürekli bir düşüşle , nüfus artış oranı 2000'li yılların başından itibaren %1'in altına gerilemiştir. Coğrafi koşullar nüfus yoğunluğunu etkileyen en önemli etkendir.[18]

Tarihsel popülasyonları
Yıl Toplam %±
1951 97.714 —
1961 99.957 %2
1971 100.933 %1
1981 105.924 %5
1991 106.614 %1
2001 107.590 %1
2011 107.742 %0
Kaynak:[19]Projected population - Norveç İst.

Belediyeler

1837 yılında eyaletler kendi içlerinde ayrı hükumetlere, yerel idari birimlere ayrılmıştır. Zaman içeresinde eyaletler ve belediye sınırlarında değişimler olmuştur. Şu anda Sogn og Fjordane yirmi altı belediyeden oluşmaktadır.[6]

Sogn og Fjordane bölgeleri ve belediyeleri:
  Nordfjord
  Sunnfjord
  Ytre Sogn
  Indre Sogn
Nr Harita Arma Ad Merkez Nüfus Yüz ölçümü
km²		 Dil Bölge
1401
Flora kommune
 Flora Florø 11654 &0000000000000691.860000691,86 Norveççe Sunnfjord
1411
Gulen kommune
 Gulen Eivindvik 2310 &0000000000000597.160000597,16 Norveççe Ytre Sogn
1412
Solund kommune
 Solund Hardbakke 851 &0000000000000228.460000228,46 Norveççe Ytre Sogn
1413
Hyllestad kommune
 Hyllestad Hyllestad 1461 &0000000000000259.060000259,06 Norveççe Ytre Sogn
1416
Høyanger kommune
 Høyanger Høyanger 4216 &0000000000000907.950000907,95 Norveççe Ytre Sogn
1417
Vik kommune
 Vik Vikøyri 2748 &0000000000000833.390000833,39 Norveççe Ytre Sogn
1418
Balestrand kommune
 Balestrand Balestrand 1338 &0000000000000429.840000429,84 Norveççe Ytre Sogn
1419
Leikanger kommune
 Leikanger Hermansverk 2236 &0000000000000180.030000180,03 Norveççe Indre Sogn
1420
Sogndal kommune
 Sogndal Sogndalsfjøra 7348 &0000000000000745.970000745,97 Norveççe Indre Sogn
1421
Aurland kommune
 Aurland Aurlandsvangen 1712 &0000000000001467.9100001.467,91 Norveççe Indre Sogn
1422
Lærdal kommune
 Lærdal Lærdalsøyri 2205 &0000000000001342.4200001.342,42 Norveççe Indre Sogn
1424
Årdal kommune
 Årdal Årdalstangen 5572 &0000000000000976.420000976,42 Norveççe Indre Sogn
1426
Luster kommune
 Luster Gaupne 5026 &0000000000002706.5500002.706,55 Norveççe Indre Sogn
1428
Askvoll kommune
 Askvoll Askvoll 3010 &0000000000000326.500000326,50 Norveççe Sunnfjord
1429
Fjaler kommune
 Fjaler Dale 2832 &0000000000000416.170000416,17 Norveççe Sunnfjord
1430
Gaular kommune
 Gaular Sande 2848 &0000000000000581.950000581,95 Norveççe Sunnfjord
1431
Jølster kommune
 Jølster Skei 3052 &0000000000000670.380000670,38 Norveççe Sunnfjord
1432
Førde kommune
 Førde Førde 12307 &0000000000000586.500000586,50 Norveççe Sunnfjord
1433
Naustdal kommune
 Naustdal Naustdal 2710 &0000000000000369.890000369,89 Norveççe Sunnfjord
1438
Bremanger kommune
 Bremanger Svelgen 3891 &0000000000000832.850000832,85 Norveççe Nordfjord
1439
Vågsøy kommune
 Vågsøy Måløy 6129 &0000000000000176.510000176,51 Norveççe Nordfjord
1441
Selje kommune
 Selje Selje 2831 &0000000000000226.110000226,11 Norveççe Nordfjord
1443
Eid kommune
 Eid Nordfjordeid 5950 &0000000000000469.210000469,21 Norveççe Nordfjord
1444
Hornindal kommune
 Hornindal Hornindal 1220 &0000000000000191.600000191,60 Norveççe Nordfjord
1445
Gloppen kommune
 Gloppen Sandane 5679 &0000000000001030.2600001.030,26 Norveççe Nordfjord
1449
Stryn kommune
 Stryn Stryn 7065 &0000000000001377.7800001.377,78 Norveççe Nordfjord
14
Sogn og Fjordane
Sogn og Fjordane
 Sogn og Fjordane Hermansverk 108 201 18.623,43 Norveççe Vestlandet

Gezilecek yerler
Kjøsnesfjorden
  • Stavkirke, Sogn
  • Aurlandsfjorden
  • Veitastrond
  • Fjærlandsfjorden
  • Flåmsbanen
  • Nigardsbreen
  • Austerdalsbreen
  • Briksdalsbreen
  • Nærøyfjorden
  • Jølstra
  • Skåla
  • Jostedalsbreen
  • Stadt

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. Anne Karin Hamre blir ny fylkesmann -erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  2. Valilik sayfası:Anne Karin Hamre -erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  3. Sogn og Fjordane Belediye Başkanı-erişim 05 Nisan 2012 (Norveççe)
  4. 2 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Første fylkestinget på Tross-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  5. 15 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi: Sogn og Fjordane- erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  6. 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Historikk Fylkeskommunen-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  7. 14 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Norske KommunevåpenNorwegian Civic Heraldry-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  8. 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NORVEÇ FİYORTLARI
  9. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – geologi og landformer-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  10. 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – næringsliv-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  11. Dagmar fırtınası İskandinavya’yı vurdu 28/12/11- erişim 06 Nisan 2012
  12. 2 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sabah Gaz, 29.11.2011Fırtınada 2 ölü 2 kayıp- erişim 06 Nisan 2012
  13. Cumhuriyet Gaz, 27.11.2011Norveç'te fırtına: 2 ölü, 2 kayıp- erişim 06 Nisan 2012
  14. 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – Veier-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  15. 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – Jernbane-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  16. 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.gonorway.no,Sogn og Fjordane
  17. 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – samferdsel-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  18. 2 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Büyük Norveç Ansiklopedisi:Sogn og Fjordane – befolkning-erişim 06 Nisan 2012 (Norveççe)
  19. Norveç İstatistikleri, Population changes in municipalities. 1951-2011
    • Gjengedal, Hyen
    • Briksdalsbreen buzulu
    • Måløy
    • Undredal
    • Skjerdalsbotnen
    • Loen
    • Aurlandsfjorden
    • Balestrand
    • Flåm-Fretheim Köprüsü, Aurland
    • UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Urnes Kilisesi


    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.