Soğuksu, Sürmene

Yerleşimin eski adı Gölansa’dır. Osmanlı döneminde yerleşim, Müslüman (Gölansa-i İslam) ve Hristiyan (Gölonsa-i Rum) halkın yaşadığı olmak üzere iki mahalleden oluşmaktaydı. Tuzcuoğlu İsyanları sırasında Zeytinli (Halanik) çarşısının yıkılmasında sonra Sürmene çarşısı Humurgan’a taşınmış, Humurgan, Zarha ve Gölansa mahalleleri de birleştirilerek merkezi Humurgan’da olmak üzere Sürmene belediyesi teşkil edilmiştir. Hükûmet binaları Konakönünde yer almakla birlikte o dönemde yoğun görülen sıtma tehlikesi nedeniyle hükûmet binaları yaz aylarında Gölansa’da hizmet vermekteydi.

15 Aralık 1917 tarihinde imzalanan Erzincan Mütarekesi sonrasında yapılan barış uyarınca Ruslar geri çekilirken buradaki Hristiyan nüfusun bir kısmı onlarla birlikte giderken kalan çok az sayıdaki Hristiyanda 1923’de kabul edilen Nüfus mübadelesi sonucunda yerleşimden ayrılmıştır.

Gölansa’da 20. yüzyıl ortalarına kadar bıçak ve kama yapılan atölyeler yoğun olarak görülmekle birlikte kama yapımının tehlikeli bulunarak yasaklanmasından sonra bu mesleği yapanlar oldukça azalmıştır.

Mahalle genel olarak yüksek ve engebeli bir tepelik arazi üzerine kuruludur. Mahallenin kuzeyinde Trabzon-Rize yolu ve Karadeniz, doğusundan Balıklı mahallesi, güneyinde Orta mahalle bulunmaktadır. Ayrıca kayıkların barınabileceği Sürmene Limanı olarak bilinen küçük bir liman bulunmaktadır.