Orta, Sürmene

Yerleşimin eski adı Zarha/Zaruha’dır. 1530 yılı Osmanlı kayıtlarında yerleşimden Zaroha adıyla bir köy olarak bahsedilmiştir.[1]

Tuzcuoğlu isyanları sırasında Zeytinli (Halanik) çarşısının yıkılmasında sonra Sürmene çarşısı Humurgan’a taşınmış olup Humurgan, Zarha ve Gölansa mahalleleri de birleştirilerek merkezi Humurgan’da olmak üzere Sürmene Belediyesi teşkil edilmiştir. Günümüzde yerleşimdeki kayalık tepenin olduğu yerde bulunan kale kalıntılarının Sürmene kalesine ait olduğu söylenmektedir.[2] Bu nedenle yerleşimden Hisar adıyla da bahsedilmektedir.

Yerleşim engebelik bir arazide kuruludur. Yerleşimin kuzeyinde Soğuksu Mahallesi, Güneyinde Zarha ya da Koyunyatağı adıyla bilinen dağ bulunmaktadır.