Rioplatense İspanyolcası
Rioplatense İspanyolcası Arjantin ve Uruguay'ın Río de la Plata Havzasında kullanılan İspanyolca lehçesine verilen isimdir.[1][2] Önemli özelliğinden biri de hem konuşma hem de yazımda voseo kullanılmasıdır. Bu özelliği ile Doğu Bolivya ve Şili'de konuşulan İspanyolca çeşitlerine benzer. Bu lehçe genellikle Güney İtalya'nın Napoliten diline benzeyen bir tonlama ile konuşulur.
| Rioplatense İspanyolcası | |
|---|---|
| İspanyolca: Castellano rioplatense | |
| Ana dili olanlar |
 Arjantin,  Uruguay |
| Konuşan sayısı | 48.457.264 (2019) |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Latin (İspanyolca alfabesi) |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | es |
| ISO 639-2 | spa |
| ISO 639-3 | – |
 Arjantin'deki İspanyolca lehçeleri | |
Rioplatense farklı bir dil değil, İspanyolca'nın bir lehçesi olarak kabul edildiğinden, toplam konuşmacı sayısı için güvenilir rakamlar yoktur. Genel olarak, Uruguay'da veya Arjantin'in çoğunluğunda yetişmiş ve İspanyolca'yı anadili gibi olan öğrenmiş insanların Rioplatense İspanyolcası konuştukları varsayılır. Buna göre yaklaşık 30 milyon insan bu lehçeyi kullanır.
Dilsel özellikler
Kelimeler
İspanyolca'nın lehçeleri arasındaki farklılıklar çoktur; yaklaşık 9.000 Rioplatense kelimesi kullanılmamaktadır veya çoğu durumda başka yerlerde anlaşılmaktadır. Bunlar, giysiler, yiyecekler için kullanılan kelimeler ve yerel argo ve konuşma dilleri gibi temel kelime dağarcığından birçok terimi içerir.
Belirli Rioplatense kelimeler karşılaştırmak nasıl gösterilmiştir Aşağıda İspanyolca konuşulan İspanya'da (Kastilya ve Endülüs lehçelerde), Meksika ve Şili'de, hem de İngilizce ABD'de konuşulan, Fransız konuşulan Fransa'da, Portekiz konuşulan Brezilya ve İtalyan .
| Türkçe | Rioplatense | Castilian | Endülüs İspanyolcası | Meksika İspanyolcası | Şili İspanyolcası | İtalyanca | Fransızca | Brezilya Portekizcesi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kayısı | damasco | albaricoque | albaricoque | chabacano | damasco | albicocca | abricot | damasco |
| enginar | alcaucil | alcachofa | alcaucil | alcachofa | alcachofa | carciofo | artichaut | alcachofra |
| avokado | palta | aguacate | aguacate | aguacate | palta | avocado | avocat | abacate |
| muz | banana | plátano | plátano | plátano | plátano | banana | banane | banana |
| fasulye | poroto | judía/alubia | habichuela | frijol | poroto | fagiolo | haricot | feijão |
| tereyağı | manteca | mantequilla | mantequilla | mantequilla | mantequilla | burro | beurre | manteiga |
| pasta | torta | tarta | tarta | pastel | torta | torta | gâteau | bolo |
| kaju | castaña de cajú | anacardo | anacardo | nuez de la India | castaña de cajú | anacardo | noix de cajou | castanha de caju |
| acı biber | ají | guindilla | guindilla | chile | ají | peperoncino | piment | pimenta |
| mısır | choclo | mazorca | mazorca | elote | choclo | pannocchia | épi de maïs | espiga de milho |
| dulce de leche | dulce de leche | dulce de leche | dulce de leche | dulce de leche | manjar | dulce de leche | confiture de lait | doce de leite |
| greyfurt | pomelo | pomelo | pomelo | toronja | pomelo | pompelmo | pamplemousse | toranja |
| yeşil biber | chaucha | judía verde | judía verde | ejote | poroto verde | fagiolino | haricot vert | vagem |
| bezelye | arveja | guisante | guisante | chícharo | arveja | pisello | petit pois | ervilha |
| şeftali | durazno | melocotón | melocotón | durazno | durazno | pesca | pêche | pêssego |
| yer fıstığı | maní | cacahuete | cacahuete | cacahuate | maní | nocciolina | cacahuète | amendoim |
| ananas | ananá | piña | piña | piña | piña | ananas | ananas | abacaxi |
| patates | papa | patata | papa | papa | papa | patata | patate | batata |
| çilek | frutilla | fresa | fresa | fresa | frutilla | fragola | fraise | morango |
| pipet | pajita | pajita | cañita | popote | bombilla | cannuccia | paille | canudo |
| otomobil | auto | coche | coche | carro | auto | macchina | voiture | carro |
| benzin | nafta | gasolina | gasolina | gasolina | bencina | benzina | essence | gasolina |
| otopark | estacionamiento | aparcamiento | aparcamiento | estacionamiento | estacionamiento | parcheggio | parking | estacionamento |
| cep telefonu | celular | móvil | móvil | celular | celular | cellulare | mobile | celular |
| bilgisayar | computadora | ordenador | ordenador | computadora | computador | computer | ordinateur | computador |
| hoparlör | parlante | altavoz | altavoz | bocina/bafle | parlante | altoparlante | haut-parleur | altifalante |
| çamaşır makinesi | lavarropas | lavadora | lavadora | lavadora | lavadora | lavatrice | machine à laver | lavadora |
| Para | dinero/plata | dinero/pasta | dinero/pasta | dinero/lana | dinero/plata | denaro | monnaie | dinheiro |
| külot | bombacha | braga | braga | calzón | calzón | mutande | culotte | calcinha |
| çorap | media | calcetín | calcetín | calcetín | calcetín | calzino | chaussette | meia |
| valiz | valija | maleta | maleta | maleta | maleta | valigia | valise | mala |
| tişört | remera | camiseta | playera | playera | polera | maglietta | tee-shirt | camiseta |
| çocuk | niño/chico/nene | niño/chico/ chaval/crío |
niño/chico/ chavea/crío |
niño/chico/ chamaco |
niño/lolo/ cabro chico |
ragazzo/bimbo/ bambino |
enfant/gosse | criança |
| erkek | hombre/tipo | hombre/tío | hombre/tío | hombre/chavo/ bato/güey |
hombre/huevón/ tipo/gallo |
uomo/tipo | homme/garçon | homem |
| kadın | mujer/tipa/mina | mujer/tía | mujer/tía | mujer/chava | mujer/huevona/ tipa/galla/mina |
donna/tipa | femme/dame | mulher |
Kaynakça
- Resnick, Melvyn: Phonological Variants and Dialects Identification in Latin American Spanish. The Hague 1975.
- Del Valle, José, (Ed.) (2013). A Political History of Spanish: The Making of a Language. Cambridge University Press. ss. 212-228. ISBN 9781107005730.