Marie Tussaud

Madame Tussaud, Francis Tussaud'a atfedilen bir çizimden sonra

Marie Tussaud, 1 Aralık 1761'de Fransa'nın Strazburg kentinde doğdu.[1] Babası Joseph Grosholtz, Marie'nin doğumundan sadece iki ay önce Yedi Yıl Savaşında öldürüldü. Altı yaşındayken annesi Anne-Marie Walder [2] onu İsviçre'nin Bern şehrine götürdü. Aile orada, Anne-Marie'nin hizmetçisi olarak görev yaptığı yerel doktor Philipe Curtius'un (1741–1794) evine taşındı. [3]

Marie'nin amcası diyeceği Curtius, balmumu modelleme konusunda yetenekliydi. Başlangıçta bu yeteneği anatomiyi göstermek için kullandı, ancak daha sonra portreler için kullandı. Bir Cabinet de Portraits En Cire (balmumu portre firması) kurmak için 1765'te Paris'e taşındı.[2] O yıl, XV . Louis'in son metresi Madame du Barry'nin şu anda sergilenmekte olan en eski balmumu işi olan bir balmumu yapıtını yaptı. Bir yıl sonra, Tussaud ve annesi Paris'te Curtius'a katıldı. Curtius'un balmumu işlerinin ilk sergisi 1770'de gösterildi ve büyük bir kalabalığın ilgisini çekti. 1776'da sergi Palais Royal'e (Kraliyet Sarayı) taşındı ve 1782'de Curtius, Boulevard du Temple'da Tussaud'un Korkular Odası'nın öncüsü olan Caverne des Grands Voleurs (Büyük Hırsızlar Mağarası) adlı ikinci bir sergi açtı.[4]

Curtius, Tussaud'a balmumu modelleme sanatını öğretti. Tekniğe yetenek gösterdi ve onun için sanatçı olarak çalışmaya başladı. 1777'de ilk balmumu figürü olarak Voltaire'ın balmumu portresini yaptı.[5] Tussaud, 1780'den 1789 Devrimi'ne kadar, filozof Jean-Jacques Rousseau, Benjamin Franklin ve Voltaire gibi en ünlü şahsiyetlerin portrelerini yaptı.[6] Bu dönemde anılarında, XVI. Louis'nin kız kardeşi Élisabeth'e adak yapmayı öğretmek için işe alındığını iddia etmiştir. Anılarında, prenses ile erkek kardeşi ve saray üyeleri arasındaki özel konuşmaları gizlice yaptığını itiraf etti. Ayrıca, kraliyet ailesinin üyelerinin yaptığı işlerden çok memnun olduklarını ve dokuz yıllık bir süre için Versailles'da yaşamaya davet edildiğini [7] ancak hesaplarını doğrulayacak çağdaş bir kanıt bulunmadığını iddia etti.[8]

Londra'da Tussaud balmumu figür sergisi için afiş, 1835

12 Temmuz 1789'da, Jacques Necker'in balmumu kafaları ve Curtius tarafından yapılan duc d'Orléans, Bastille'e yapılan saldırıdan iki gün önce bir protesto yürüyüşüne ellerde taşındı.[6]

Tussaud, kraliyet sempatizanı olarak görülüyordu;[8] Terör Dönemi'nde Joséphine de Beauharnais ile birlikte tutuklandı ve giyotinle idam edilmesine hazırlanırken başı tıraş edildi. Collot d'Herbois Curtius ve ailesine verdiği destek sayesinde serbest bırakıldığını söyledi.[2] Tussaud, daha sonra XVI. Louis, Marie Antoinette, Marat [6] ve Robespierre dahil devrimin ünlü kurbanlarının ölüm maskelerini ve tüm vücut kalıplarını yapmak için işe alındığını söyledi.

Curtius 1794'te öldüğünde, balmumu eserleri koleksiyonunu Tussaud'a bıraktı. 1795'te inşaat mühendisi François Tussaud ile evlendi. Çiftin üç çocuğu oldu: doğumdan sonra ölen bir kızı ve iki oğlu, Joseph ve François.[7]

Tussaud, 1802'de Amiens Antlaşması'ndan sonra, o zamanlar dört yaşında olan oğlu Joseph ile portre koleksiyonunu sunmak için Londra'ya gitti. Lyceum Tiyatrosu'ndaki gösterisinin yanında büyülü fener ve fantazmagorinin öncüsü olan Paul Philidor'un çalışmalarını sergileme davetini kabul etmişti. Mali olarak pek iyi bir durumu yoktu ve 1803'te Edinburgh'a gitti.[9]

Napolyon Savaşlarından dolayı Tussaud Fransa'ya dönemedi, bu yüzden koleksiyonuyla Britanya Adalarını dolaştı. 1822'de, aile işine katılan diğer oğlu François ile yeniden bir araya geldi. Kocası Fransa'da kaldı ve ikisi birbirini bir daha hiç görmedi.[8] Kasım 1825'te gezme sergisi, daha önce Yarmouth, Norwich, King's Lynn ve Bury St Edmunds'ta olan Wisbech Georgian Tiyatrosundaydı (şimdiki Angles Tiyatrosu).[10] 1835'te Britanya'yı gezdikten 33 yıl sonra ilk kalıcı sergisini Baker Sokağı'nda "Baker Street Bazaar" ın üst katında kurdu. [3] 1838'de anılarını içeren bir eser kaleme aldı. 1842'de şu anda müzesinin girişinde sergilenen bir otoportre yaptı. Tussaud'un bizzat kendisi tarafından yapılan bazı heykeller hala var.

16 Nisan 1850'de 88 yaşında Londra'da uykusunda vefat etti.

Marie Tussaud'un emekli olması üzerine, oğlu François (veya Francis) serginin baş sanatçısı oldu.

Madame Tussaud'un balmumu müzesi artık Londra'nın en önemli turistik yerlerinden biri haline geldi ve Amsterdam, İstanbul, Pekin, Bangkok, Berlin, Blackpool, Sidney, Hong Kong, Las Vegas, San Francisco, San Antonio, Şangay, Washington DC, New York, Orlando, Hollywood, Singapur, Tokyo, Viyana, Yeni Delhi'deki şubelerle genişledi . 2019 itibariyle, en yeni müze Prag'da açıldı. Şimdiki sahibi, Blackstone Group'a ait bir şirket olan Merlin Entertainments'tır [5] .

Suzanne Weyn'nin Ölülerin Yüzleri kitabındaki ana karakterlerden biridir. Edward Carey'in 2018 yılında yazılmış olan romanı Little, işini ve yaşamını konu edinen bir eserdir.