Manaus

Manaus, Brezilya'nin kuzeyinde bir kenttir. Amazonas eyaletinin merkezi ve eyaletin en büyük şehridir. Rio Negro Nehri ve Solimõeş Nehri'nin kıyısında, bu ırmakların kavuşup Amazon Nehri'ni oluşturduğu mevkinin yakınında bulunur.

Manaus
O Município de Manaus Manaus Belediyesi
Bayrak Arma
Takma ad: Tropiklerin Paris'i (A Paris dos Trópicos)
Manaus'un Amazonas eyaletinde konumu
Manaus
Ülke	Brezilya
Bölge	Kuzey Brezilya
Eyalet	Amazonas
Kurulma	24 Ekim 1669
İdare
• Belediye Başkanı	Arthur Virgílio Neto (PSDB (Brezilya Sosyal Demokrat Partisi))
Yüzölçümü
• Toplam	11.401,06 km² (440.197 mil²)
Rakım	92 m (301 ft)
Nüfus  (2013)[1]
• Toplam	1,982,179
• Yoğunluk	173,86/km² (45.020/mil²)
• Metropol	2,316,173
Zaman dilimi	UTC-04.00 (Atlantik Standart Zaman Bolgesi AST)
• Yaz (YSU)	(DST Yaz saati uygulanmamakta)
Posta kodu	69000-000
Alan kodu	(+55) 31
Resmî site www.manaus.am.gov.br/

Şehir 1693-94 yıllarında Portekizli sömürgeciler tarafından "São José do Rio Negro Kalesi" olarak kuruldu. 1832'de civarda bulunan yerli "Manaós" kabilesine atıfla ufak değişiklikle "Manus" olarak adlandırıldı ve "kasaba" statüsü kazandı. 24 Ekim 1848'de resmen "şehir" statüsü verildi ve ismi "Cidade da Barra do Rio Negro (Rio Negro Nehri Yakınlarında Şehir)" olarak değiştirildi. 4 Eylül 1856'da bu şehrin ismi resmen günümüzde kullanılan "Manaus" olarak değiştirildi.[2]

Manaus, Amazon yağmur ormanlarının ortasındaki konumu ve tüm nehir üzerindeki en önemli limanlardan biri biri oluşuyla son derece önemli bir kenttir. Rio de Negro Nehri üzerine bir köprü yapılmadan önce, şehre karayolu ulaşmasının nehirler üzerinde feriler kullanarak yapılması karayolu ulaşmasının gayet uzun sürmesine; maliyetinin yüksek olmakta ve pratik olmamasina neden olmakta idi. Şehrin ulaşımı, şehri ülkenin diğer taraflarian bağlayan karayolu bulunan günümüzde bile hala, ya nehir üzerinden deniz gemileri ile ya da hava yolu ile yapılmaktaydı. Amazon Nehri ağzından, bu nehrin büyük bir kolu olan Rio Negro Nehri üzerinde, 1450 km kara içinde bulunan Manaus limanına okyanuslarda seyrüsefer yapabilen deniz gemileri hiç problemsiz ulaşabilmektedir.

1850'de 6 bin nüfuslu bir kent olan Manaus, kauçuk toplama ve bu limandan ihraç etme sayesinde hızla gelişti. Ormandan elde edilen doğal kauçükün bu şehirde toplanması ve buradan ihracatı nedeniyle Manaus 1800'li yılların sonlarında Güney Amerika'nın en zengin şehirlerinin başında gelmeye başladı. Birçok göçmen Avrupalı bu sektöre girip şehre yerleştikten sonra edindikleri servetlerini Avrupa kültürü, Avrupa mimarisi ve Avrupa sanatlarının hamileri olmuşlardır. Örneğin 19. yüzyıl sonlarında (tuğla, cam vb) tüm yapım malzemeleri Avrupa'dan ithal edilip neo-klasik mimari tipte "Manaus Operaevi" inşa edilmiş ve bu operaevinde Avrupa'dan getirilen opera sanatkarları ve müzisiyenoler tarafından Avrupa'da moda olan opera eserleri icra edilmiş ve müzik konserleri verilmiştir.

Fakat 1911'den sonra, lateks fiyatlarının düşmesi üzerine, Manaus aynı hızla gerilemeye başladı. Ancak 1967'de bir serbest bölgenin kurulmasından destek alan önemli bir sanayileşme süreci basladı. 1970'li yıllarda şehir yoğun bir ticari hareketin merkezi olmakla beraber bir sanayi merkezi de olmaya başladı. Günümüzde Manaus limanı Amazon havzasının ana ulaşım merkezi olmuştur. Bu limana kara içinden büyükbaş hayvan getirilmakte ve Manaus'da etçilik, et konserveciliği ve dericilik sektörlerinin katkıları ile işlenmiş sınai mamulleri olarak bu limandan ülkenin diğer balgelerine ve diğer ülkelere ihraç edilmektedir. Manaus limanından tarımsal ürünler olarak "Bertholletia excelsa (Brezilya Cevizi)", "doğal kauçuk", jüt, "Dalbergia nigr (rosewood ağacı) yağı" ticareti yapılmaktadır. Ayrıca Manaus'da önemli imalat sektörleri olan sabunculuk, kimyevi maddeler, tekstil, makinalar, elektronik aletler, bira ve alkolik içkiler, rafine petrol mamülleri üretilmektedir. Manaus ek olarak Brezilya'da önemli bir gemi inşaat ve gemi bakım ve tamirat merkezi de olmuştur.

Bu sanayileşme sayesinde Manaus'un nüfusu 4 katına çıktı. 1990'da 1,089,962 nüfusa, 2013'te nüfus toplam 1,982,179 kişiye ulaştı.[3] Günümüzde Manaus sofistike ve kozmopoliten bir ekonomi merkezi ve şehir olmuştur.

Şehrin uzun bir dönem karayolu ulaşım bağlantısının olmaması şehrin hem doğasının hem de kültürünün korunup saklanamasına yol açmıştır., Brezilya'nın diğer büyük şehirlerine kıyasla, Manaus Amerika yerlisi Brezilyalıları ve bunların kabilellerinin günlük yaşamlarını ve kültürünün korunmasına neden olmuştur. Şehrin Amazon yağmur ormanına yakın olması ve şehirde birçok doğa parkının bulunması dolayısıyla vahşi hayvan ve bitkiler gayet çok türde ve çok yaygın olarak şehirde ve etrafında bulunmaktadır. Manaus ve civarında bulunan değişik türde bitki, ağaç, böcek, kuş, balık türleri sayısının dünyada eşi bulunmamaktamaktadır.[4] Örneğin, Brezilya'nın en büyük kaybolma tehlikesi altında bulunan primatlarından olan "Pied Tamarın" türü şehir ve etrafında epeyce sayıda koruma altında yaşamaktadır.

Ulusal ve uluslararası havayolu bağlantıları ve sürekli iyileşme gösteren otelciliği sayesinde kentin turizmi de gelişmiştir. Çeşitli kara yolları ve nehir üzerinde kısa seyahatlerle Amazon ormanlarını görmek için çok sayıda turist gelmektedir. Turistik feribotlar ve krūvazör gemileri ile nehir üzerinde turistik geziler yapılabilmektedir. Bu gezilerinden en çok turist çekicisi Rio Negro Nehri ve Solimos Nehri kavşağına olanıdır. Kara renkli su akıtan Rio Negro Nehri ile kahverengi su akıtan Solimos Nehri ile birleşme mevkinden itibaren ve bu mevkiden 9 km ileriye kadar birbirleriyle karışmadan iki ayrı renkli ayrık iki akarsu gibi yan yana akmaktadırlar.[5]

Manaus 2014 FIFA Dünya Kupası için oynanacak bazı maçlar için misafirlik edecek Brezilya şehirlerinden biri olarak seçilmiştir.[6]