Mahir Canova
Mahir Canova, (d. 30 Aralık 1914; Kavala, Yunanistan - ö. 16 Şubat 1993), Türk tiyatro yönetmenidir.
Hayatı
Mahir Canova, 30 Aralık 1914 tarihinde Yunanistan'ın Kavala şehrinde dünyaya geldi. Babası Ahmet Fehmi Bey, annesi Hasbiye Hanım'dır. İlk eğitimini İzmit’te, Orta eğitimini Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu’nda tamamlayan Mahir Canova, 1935 yılında, Eskişehir'de öğretmen olarak meslek yaşamına başladı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin Hindoloji ve Alman filolojisi bölümlerinde öğrenim görürken; 1936'da Ankara Devlet Konservatuvarı tiyatro bölümü yatılı sınavını kazanarak, 1941 yılında Salih Canar, Muazzez Lutas (Kurtoğlu), Ertuğrul İlgin, Nermin Sarova ve Nüzhet Şenbay ile birlikte ilk mezunlardan biri olarak sanat hayatına atıldı.
Alman tiyatro adamı Carl Ebert'in yardımcılığı ile mezuniyetinden sonra konservatuvar mimik ve sahne öğretmenliği görevleri yaptı. Öğrencilik yıllarında eğitim için yollandığı Fransa'da edindiği deneyim sonucu, mezun olduğu okulda Bölüm Başkanlığı, Devlet Tiyatroları’nda Yönetmenlik ve ve Baş Rejisörlük görevlerini yürüttü.
Oyuncu ve yazar Civan Canova'nın babası olan Mahir Canova, 1949’da Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde, İzmir Şehir Tiyatrosu’nda, İzmir Ara Tiyatrosu’nda, Kent Oyuncuları’nda, Arena Tiyatrosu’nda çeşitli oyunlar yönetti. Birçok tiyatro ve sanat dergilerinde yazılar yazdı. Halkevleri Merkez Yönetim Kurulu’nda görev alarak tiyatro kursları açtı. Bu kurslarda, bugün tiyatro hayatımızda önemli yerleri olan sanatçıları yetiştirdi. İsparta Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun kuruluş çalışmalarına katıldı, seçmeleri yaparak kursları planladı ve başlattı.
5 Ocak 1982 - 6 Aralık 1983 tarihleri arasında Danışma Meclisi'ne Millî Güvenlik Konseyi'nce seçildi, TBMM’de tek sanatçı üye olarak görev yaptı. 1985'te Muazzez Kurtoğlu ve Nermin Sarova ile birlikte, sanat yaşamlarındaki 50. yılını doldurarak onurlarına düzenlenen törende ödül aldı. 1991'de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Konservatuvarı ilk mezunlarından olması nedeniyle ödüllendirildi.
Hayata veda etmesinin ardından 1963 yılında Kent Oyuncuları'nda sahneye koyduğu Necati Cumalı’ nın Nalınlar adlı oyunu ölümünden üç yıl sonra, 32 yıl önce yaptığı rejiye sadık kalınarak, Mahir Canova'nın anısına yeniden sergilendi.
Devlet Tiyatroları, sanatçının anısını yaşatmak amacıyla; Ankara’da bir sahneye "Mahir Canova Sahnesi" adını vermiştir.
Yönetmenlik yaptığı oyunlar
- Vatan Diye Diye: Namık Kemal\Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1990
- Tanrı Dağı Ziyafeti: Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1989
- Vatan Diye Diye: Namık Kemal\Necati Cumalı - Bursa Devlet Tiyatrosu - 1988
- Boş Beşik: Necati Cumalı - Trabzon Devlet Tiyatrosu - 1987
- Nalınlar: Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1986
- Benimle Oynar mısınız? : Marcel Achard - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1986
- Yedekçi: Müsahipzade Celal - Bursa Devlet Tiyatrosu - 1985
- Bir Sabah Gülerek Uyan: Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1985
- Lisistrata: Aristophanes - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1984
- Düşüş (oyun): Nahid Sırrı Örik\Kemal Bekir - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 1984
- Ayyar Hamza: Ali Bey - Adana Devlet Tiyatrosu - 1984
- Şen Kadınlar: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1983
- Midas'ın Kördüğümü: Güngör Dilmen - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1974
- İrlandalı Delişmen (Babayiğit): John Millington Synge - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1974
- Çalıkuşu: Reşat Nuri Güntekin\Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1974
- Akın (oyun): Faruk Nafiz Çamlıbel - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1973
- Mutemet Ali Rıza Bey'in Yaşanmış Hayat Hikayesi: Başar Sabuncu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1972
- Batak (oyun): Galip Güran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
- Romeo Juliet): William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
- Gömü: Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1971
- Kırgınlar Evi: Bernart Shaw - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1970
- Haydutlar: Friedrich Schiller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1970
- Cengizhan'ın Bisikleti: Refik Erduran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1970
- Yedekçi: Müsahipzade Celal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1968
- Meçhul Asker ve Karısı: Peter Ustinov - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1968
- Candıda: George Bernard Shaw - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1967
- Amedee Yahut Nasıl Kurtulmalı: Eugène Ionesco - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1967
- Ecinliler: Fyodor Dostoyevski\Albert Camus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
- Bizim Şehir: Thornton Wilder - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
- İstanbul Efendisi: Musahipzade Celal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965 - 1973
- Tartüffe: Moliere - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965
- Yabanlar: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
- Rüya Oyunu: August Strındberg - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
- Yedinci Köpek: Çetin Altan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1963
- Size Öyle Geliyorsa Öyledir: Luigi Pirendello - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1963
- Polisler: Sławomir Mrożek - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1963
- Çalıkuşu: Reşat Nuri Güntekin\Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1962- 1973
- Don Juan ya da Geometri Aşkı: Max Firch - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
- Bernarda Alba'nın Evi: Federico Garcia Lorca - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
- Caligula: Albert Camus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
- Şerefinize Çin Çin: François Billetdoux - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
- Ekmek Parası: Félicien Marceau - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
- Ümitsiz Saatler: Joseph Hayes - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
- Kiralık Bina: Eduardo De Filippo - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
- Çöl Faresi: Ladislas Fodor - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
- Yağmurcu: N. Richard Nash - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
- Klopatra'nın Mezarı: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
- İki Efendinin Uşağı: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
- Finten: Abdülhak Hamit Tarhan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956 - 1969
- Son Durak (oyun): Muvaffak İhsan Garan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- İki Başlı Kartal: Jean Cocteau - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Oğuz Ata: Selahttin Batu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Harput'da Bir Amerika'lı: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Tanrı Dağı Ziyareti: Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Othello: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Don Carlos: Friedrich Schiller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Çayhane: John Patrick - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
- Sahne Dışındaki Oyun: Refik Ahmet Sevengi - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1953
- Gölgeler): Ahmet Muhip Dranas - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Fatih (oyun): Nazım kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Tersyüz: Galip Gürhan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
- Köşebaşı: Ahmet Kutsi Tecer - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951 - 1965
- Cyrano de Bergerac (oyun): Turan Oflazoğlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Şakacı: Sabahattin Kudret Aksal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
- Eski Şarkı: Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
- Melekler ve Şeytanlar (oyun): Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
- Küçük Şehir: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Kıskançlar: Oktay Rıfat\Melih Cevdet Anday - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Tüccar: Platus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Antigone: Sofokles - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Scapin'in Dolapları: Molier - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Altı Kiş Muharirini Arıyor: Luici Pirendello - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Paydos (oyun): Cevat Fehmi Başkut - 1948
- Kadınlar Arasında: Oktay Rıfat - 1947
- Şamdancı: 1947
Rol aldığı tiyatro oyunları
- Bizim Şehir: Thornton Wilder - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1966
- İki Başlı Kartal: Jean Cocteau - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
- Yalancı: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
- Dünya Gözüyle: Charles Wildrac - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
Yönetmenlik yaptığı sinema filmleri
- Kara Davut: 1953
Dış bağlantılar
- http://www.devtiyatro.gov.tr/18+Şubat+2013+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi.
- http://sinematurk.com/kisi/1689-mahir-canova/24+Temmuz+2017+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi.
- IMDb'de Mahir Canova
- https://www.biyografi.info/kisi/mahir-canova19+Eylül+2018+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi.