Kuzey Kıbrıs ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

Ekonomik İşbirliği Teşkilatı; Türkiye, İran ve Pakistan arasında kültürel, ekonomik ve ticari iş birliğini geliştirmek amacıyla 1964 yılında kurulan Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği'nin bir devamı mahiyetinde 1985 yılında kurulmuştur. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile birlikte 1992'nin Kasım ayında gerçekleşen EİT Bakanlar Konseyi Olağanüstü Toplantısı'nda Afganistan ve eski Sovyet ülkerleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan da teşkilata üye olmuştur ve üye sayısı 10'u bulmuştur.

Kıbrıs'lı Türkler ile örgütün arasındaki ilk resmî ilişki, Kasım 1992'de Ekonomik İşbirliği Örgütü 11. Bakanlar Konseyi tarafından tarihinde kabul edilen maddeler içerisinde yer alan bir hüküm ile Kıbrıs Türk Müslüman Toplumu (Turkish Muslim Community of Cyprus) adıyla oy verme hakkı olmadan ekonomik, teknik ve kültürel içerikli tüm teknik komite toplantıları, uzmanlar grubu toplantıları ve seminerlere KKTC'nin katılım imkânı ile başlamıştır.[1] KKTC bu anlaşma ile en üst seviyede örgütün Bölgesel Planlama Konseyi toplantılarına iştirak edebilecekti. Fakat Devlet/Hükümet Başkanları'nın bir araya geldiği zirve, Bakanlar Konseyi ve Sürekli Temsilciler Konseyi'ne katılım hakkı bulunmamaktaydı.

1993’te yapılan EİÖ 3. Bölgesel Planlama Konseyi toplantısından itibaren tüm Bölgesel Planlama Konseyi toplantılara KKTC Devlet Planlama Örgütü yetkilileri düzenli olarak katılmaktadır.[2] Bölgesel Planlama Konseyi, Ulusal Planlama Teşkilatları Başkanları ile refakatlerinde teşkilatın tüm iş birliği sahalarıyla ilgili yüksek düzeyli uzmanlardan oluşan ve EİÖ’nün ekonomik gündemini, iş birliği proje ve programlarının esaslarını hazırlayıp, alınan kararların ulusal düzeydeki eşgüdümünü sağlayarak, gelişmeleri izleyip Bakanlara rapor eden bir yapılanma pozisyonundadır.

Bunun dışında yapılan bazı alt düzeyli toplantılarda da KKTC temsil edilmektedir.

24 Nisan 2004 tarihinde adanın her iki tarafında eş zamanlı olarak referanduma sunulan Dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan'ın hazırladığı Annan Planı; Türkler tarafından kabul edilmesine rağmen, Rumlar tarafından ret edildi. Bu durum üzerine KKTC'ye yönelik siyasi ve ekonomik baskıların hafifletilmesine dair oluşan kamuoyu KKTC'nin örgütle olan ilişkilerine de yansıdı. 12 Eylül 2004 tarihinde Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Bakanlar Konseyi’nde alınan bir karara göre, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde, Annan Planı'nda adının kabul edildiği şekli ile yani Kıbrıs Türk Devleti (Turkish Cypriot State) ismi altında teşkilatın toplantılarına katılmaya başladı.

2012 yılının Ağustos ayında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği’ne Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nezdinde gözlemci üye statüsü için resmî başvuruda bulundu. Bunun üzerine, 13-15 Ekim 2012 tarihleri arasında Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 20. Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda gözlemci üyelik başvurusu gündeme alındı ve 16 Ekim 2012'de düzenlenen ve üye ülkelerin Devlet veya Hükûmet başkanlarının katılımlarıyla gerçekleştirilen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 12. Zirve Toplantısı'nda KKTC gözlemci üye olarak örgüte kabul edilmiştir.[3]

Daha önceden Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği görevini yapan Halil İbrahim Akça, 14 Ağustos 2015 tarihinde Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliği’ne getirildi.[4]

Kuzey Kıbrıs, teşkilatla ilişkili olduğu bu dönem içerisinde üç adet EİT etkinliğine evsahipliği yapmıştır. Bunlar:

• Ağustos 1998'de düzenlenen Hava ve Su Kirliliğinin Kontrolü Çalıştayı
• Mayıs 2004'te düzenlenen Atık Su İdaresi ve Arıtma Teknolojisi Çalıştayı'
• Nisan 2013’te düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı I. Üniversite Spor Oyunları[5]
• Nisan 2015’te düzenlenen Turizm Çalıştayı[6]

KKTC Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) ile İlişkiler