Kumpanya (kitap)

Kumpanya, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1951'de yayınlanan hikâye kitabı. Bu kitapta üç uzun öykü yer alır. Kitaba adını veren uzun hikâye Kumpanya, 8 Mayıs 1948 ile 31 Temmuz 1948 tarihleri arasında Yedigün Dergisi'nde Tiyatro Kumpanyası ismiyle yayınlandı.[1]

Kumpanya

YKY yayınlarından çıkmış "Kumpanya" hikâye kitabının kapağı
Yazar	Sait Faik Abasıyanık
Ülke	Türkiye
Dil	Türkçe
Tür	Hikâye
Yayım	1951 (1. Baskı)
Yayımcı	Varlık Yayınları (1. Baskı)

Kitaba ismini veren öykü olan Kumpanya, tuluat tiyatrolarını ve bu tiyatrolarda çalışan insanların hayatlarını anlatır. Sait Faik, bu hikâyesinde tiyatroda çalışan insanları kullanarak, kent yaşamındaki değişimi de gözler önüne sermektedir.[2] Bu öykünün kendisinden önce yayınlanmış Havada Bulut'la hiçbir benzerliği yoktur. Havada Bulut'ta karamsar bir hava hakimdir ve yazara dönüktür. Yazar sadece kendi problemlerini anlatmıştır. Oysa Kumpanya'da kendini bir tarafa bırakan Sait Faik, tuluat oyuncularının sorunlarını ve yaşamlarını konu edinmiştir.[3] Abasıyanık, bu hikâyeyi 1945 yılında yazdı. Anlattığı bazı ayrıntıları bilebilmesi için tuluatçıların hayatlarını bilmesi gerektiği izlenimi uyandığından, Abasıyanık'ın oyuncu arkadaşları olduğu varsayılır. Ama bu konuda kesin bir kanıt yoktur.[3]

Kumpanya iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm canlı ve nükteli diyaloglar içerir. İkinci bölüm ilk bölümün yarısından daha kısadır ve tuluat tiyatrosu ile ilgili ayrıntılı bilgiler de içerir. Kumpanya'yı ilk olarak sinemacı Ferdi Tayfur filme çekmek istedi. Bu isteğini Mücap Ofluoğlu aracılığıyla Sait Faik'e ilettiği ve Sait Faik'in teklife çok sevindiği bilinir.[1] Öykü, ayrıca, 1975 yılında televizyon filmi olarak çekildi.

İkinci öykü olan Kriz ise toplumsal bir eleştiri içerir ve Sait Faik'in geçmiş tecrübeleri ile oluşturulmuştur. Kitabın son öyküsü olan Gauthar Cambazhanesi'n, yazar, Fransa'nın Grenoble şehrinde yaşadığı olaylar ve yaptığı gözlemler sonucunda yazmıştır.