Kumlukoz, Posof

Bugün Kumlukoz adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Mğvime’dir. Gürcüce bir yer adı olan Mğvime (მღვიმე) “mağara” anlamına gelir. Bu ad Türkçede Ğuma, Ğume, Güme gibi farklı biçimler almıştır. Nitekim Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların en eski tahrirlerinden biri olan 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da köyün adı Ğuma (غوما) olarak kaydedilmiştir.[1] Bu yazılış biçimi daha geç tarihli Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır adlı Osmanlı tahrir defterinde korunmuş, 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında ise Ğume’ye (غومە) dönüşmüştür.[2][3]

93 Harbi’nde Tao-Klarceti bölgesini ele geçiren Ruslar ise, Osmanlıca yazılışın etkisiyle Mğvime’yi Gume (Гуме) biçiminde yazmışlardır.[4] Mğvime adı daha yakın tarihlerde Güme olarak kaydedilmiştir.[5]

Mğvime’nin nüfusuna dair bilinen en eski kayıt 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde yer almaktadır. Bu deftere göre köyde 16 hane yaşıyordu. Hane başına ortalama 5 kişinin düştüğü kabul edilirse, köyün nüfusunun 80 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu defterde vergi vermekle yükümlü olarak Gabriel, Zakara, İvane, Maharebel, Giorgi, İasona, Batata, Varazgul, Amirgul, Papuna gibi erkek adları kaydedilmiştir. Bu tahrir defterine göre 16 haneyi temsilen kaydedilen 16 erkeğin de ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmış olması, köyün nüfusunun tamamının Hristiyan olduğunu göstermektedir.[1]

Mğvime köyünde kadın ve erkeğin birlikte tespit edildiği ilk nüfus sayımı ise, Rus idaresi sırasında, 1886 yılında yapılmıştır. Bu sayıma göre, Gume adıyla kaydedilmiş olan köyde 217 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamının Türk olarak kaydedilmiş olması, 1595 tarihli kayıtta adları geçen hanelerin Müslümanlaştığı (Türk) anlamına gelebilir. Nitekim Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır adlı Osmanlı tahrir defterinde köyün gelirinin Mehmed adında birine tahsis edilmiş olduğu görülmektedir.[2][4]

Türkiye sınırları içinde kaldıktan sonra nüfus kayıtlarına önceleri Güme, sonra Kumlukoz olarak geçen köyün nüfusu giderek artmış, 1935 yılında 431 kişiye, 1960 yılında 691 kişiye ulaşmıştır. Sonraki yıllarda köyden kente göçün bir sonucu olarak nüfus iyice azalmış, günümüzde 100 kişiye kadar düşmüştür.[6][7]

Köy, Ardahan il merkezine 94 km, Posof ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[8]

• Yerelnet
• Kumlukoz, Posof için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft