Keseli sıçangiller
Keseli sıçangiller (Latince: Didelphidae) keselilerin Didelphimorphia takımına ait tek familya. Sadece Amerika'da bulunurlar, ve Avustralya kıtası dışında yaşayan en büyük keseli familyasıdır. Keseli sıçan adı yanında opossum da gayet yaygındır.
| Keseli sıçangiller | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Kuzey keseli sıçanı (Didelphis virginiana) | ||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
|
Metne bakınız | ||||||||||||||||||
Özellikleri
Keseli sıçanlar diş görünüşleri ile farelere veya sıçanlara benzer. 8 – 50 cm uzunluğa, 13 gram ila 5 kg ağırlığa kadar varırlar. Postları sık, kısa, yünümsü ve alacalı renklidir. Kuyrukları çoğunlukla kendilerinden daha uzun olur. Birçok tür kıvrak kuyruğunu tırmanırken tutunmak için kullanır. Bacakları kısa olur ve her ayaklarında beş parmakları vardır.
Yayılım
Keseli sıçanlara tüm Orta- ve Güney Amerika'da rastlanılır. Yaşam alanını daha kuzeye doğru, ABD'ye ve hatta Kanada'nın güneyine kadar genişletmeyi başarmış olan tek tür kuzey keseli sıçanıdır.
Tropik ormanlardan bozkırlara kadar varan, birbirinden farklı yaşam alanlarında raslanırlar. Bazı türler insanlara ayak uydurup, insanlardan faydalanmayı öğrenmiş ve böylece daha da yayılmayı başarmıştır.
Yaşam şekli ve beslenme
Keseli sıçanlar genelde gece etkindir ve yalnız yaşarlar. Çoğu türler ağaçlarda, diğerleri yerde yaşar. Yüzen keseli türü hatta suda yaşamaya uygun bir vücut yapısına sahiptir.
Keseli sıçanlar etçil veya her şey yiyicidir. Küçük türler sadece böcekler ile, büyükleri ise böceklerin yanında küçük memeliler ve kuşlar ile de beslenebilirler. Bunların yanında leş, meyve, tohum ve yapraklar da yerler.
Üreme
Keseli sıçangiller familyasında sadece az sayıda türlerin bir kesesi vardır. Kesesi olmayan türlerde, kesenin bulunması gereken yerde, altında 7 ila 27 adet memenin saklı olduğu bir deri örtüsü vardır. Keseli sıçanların gebelik süresi 12 - 14 gün civarında olarak çok kısadır, ve böylece bütün memelilerin arasında en kısa gebelik süresidir. Daima çok sayıda yavru dünyaya gelir. Yavruların gelişme süresi de gayet kısadır. Çoğu türlerin ömürleri 1 - 2 yıl civarındadır.
Sınıflandırma
Keseli sıçangiller, Fare keseli sıçanıgiller ile birlikte Ameridelphia (Amerika keselileri) üst takımını oluşturmaktadır. Ameridelphia taksonu Chiloé keseli sıçanı haricinde bütün Amerika'da yaşayan keselileri içine almaktadır. Son zamanlarda birkaç yeni cinsler ortaya sürülmüştür (Cryptonanus, Chacodelphys und Tlacuatzin), ama bunlar henüz tüm zoologlar tarafından kabul edilmiş değildir. Hyladelphys kalinowskii adlı türün sınıflandırılması da hala tartışmalıdır.
Genel olarak kabul edilen sınıflandırma şöyledir:
- Alt familya: Yünlü keseli sıçanlar (Caluromyinae)
- Yünlü keseli sıçanlar (Caluromys)
- Binden-Wollbeutelratte (Caluromysiops irrupta)
- Gür kuyruklu keseli sıçan (Glironia venusta)
- Alt familya: Asıl keseli sıçanlar (Didelphinae)
- Chaco keseli sıçanı (Chacodelphys formosa)
- Yüzen keseli (Chironectes minimus)
- Cryptonanus
- Opossumlar (Didelphis)
- Gracilinanus
- Hyladelphys kalinowskii
- Patagonya keseli sıçanı (Lestodelphys halli)
- Kalın kuyruklu keseli sıçan (Lutreolina crassicaudata)
- Cüce keseli sıçan (Marmosa)
- Zayıf keseli sıçan (Marmosops)
- Çıplak kuyruklu keseli sıçan (Metachirus nudicaudatus)
- Yünlü cüce keseli sıçanlar (Micoureus)
- Sivrifare keseli sıçanları (Monodelphis)
- Dört gözlü keseli sıçanlar (Philander)
- Tombul kuyruklu keseli sıçan (Thylamys)
- Gri cüce keseli sıçanı (Tlacuatzin canescens)
Kitaplar
- Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999. ISBN 0-8018-5789-9
- D. E. Wilson, D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Batimore 2005. ISBN 0-8018-8221-4