Kekçice

Kekçice (kendilerince Q’eqchi’ [qʔɛqt͡ʃiʔ] ; İspanyolca quekchí/kekchí/q'eqchi' ; İngilizce Q’eqchi’, Kekchi), Guatemala'nın Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal departmanlarında, Belize, El Salvador ve Meksika'da yaşayan Kekçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 852.012 [3] kişilik nüfustan 716.101 [4] kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece, Açice ve diğer Kiçe dilleridir.

Kekçice
Q'eqchi'
Kekchi
Bölge Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal Guatemala'nın departmanları
Etnisite Kekçiler
Konuşan sayısı 800,000  (2009)[1]
Dil ailesi
Yazı sistemi Latin
Resmî durumu
Resmî dil (Guatemala'nın ulusal dili[2])
Düzenleyen Guatemala Maya Dilleri Akademisi
Dil kodları
ISO 639-3 kek
Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası
(Castilian = Guatemala İspanyolcası)
Guatemala'da konuşulan dillerin dağılım haritası
(Castilian = Guatemala İspanyolcası)

Guatemala'da konuşanı en fazla olan yerli diller arasında Kiçeceden sonra ikinci sıradadır. Guatemala Maya Dilleri Akademisi tarafından eğitim-öğretim ve araştırması yapılan 22 Maya dili arasında yer alır[5].

Lehçeleri

2 ana lehçesi vardır:

  • Cobán, Alta Verapaz
  • Doğu Kekçicesi

Örnekler
  • tenamitil halk
  • winq erkek
  • ixq kadın
  • ixim mısır
  • atz'um çiçek
  • pek taş/kaya
  • al çocuk
  • na’ anne
  • taat baba
  • ii torun
  • mes, mis kedi
  • tz’i’ köpek
  • ch’och’ toprak/kara
  • chahim yıldız
  • tzuul dağ
  • che’ ağaç
  • po ay
  • saq’e gün/güneş
  • ha’ su
  • kawaay at
  • jun bir
  • ka'ib', kwib', kiib' iki
  • oxib' üç
  • kaahib' dört
  • oob', hoob' beş
  • waqib' altı
  • wuqub' yedi
  • wajxaqib' sekiz
  • b'eleeb' dokuz
  • lajeeb' on

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.
  2. "Proyecto de Reformas a la Constitución Política". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014.
  3. "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Grupo_etnico : Pertenencia de grupo étnicor". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
  4. "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) : Variable Idioma_materno : Idioma o lengua en que aprendió a hablar". 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.
  5. "ALMG: Cobertura de Comunidades Lingüísticas". 24 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2012.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.