Hüseyin Gezer

Hüseyin Gezer (1920 - 27 Aralık 2013), Türk heykeltıraş.

Hüseyin Gezer
Doğum 1920
Mersin, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 27 Aralık 2013
Uyruk Türk
Alanı Heykel
Sanat eğitimi İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi
Ünlü yapıtları

Türkiye Büyük Millet Meclisi Anıtı Hacettepe Üniversitesi Bayraklaşan Atatürk Anıtı Fatih Sultan Mehmet Anıtı

Antalya Ulusal Yükseliş Anıtı

1920 yılında Mersin'in Mut ilçesinin Kıravga Köyü'nde doğdu.

İlkokulu Mut'ta, ortaokulu Silifke'de okuduktan sonra, Balıkesir Necatibey Öğretmen Okulu'nu bitirdi (1940). 1 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra, askerlik hizmetini tamamladı. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel'in emriyle, mecburi hizmeti ertelenerek Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'ne girmesi sağlandı (1944). Belling'in öğrencisi oldu ve 1948'de okulu bitirdi.

Burslu olarak Paris'e gitti ve burada Julian Akademisi'nde Prof. Gimond'un atölyesinde çalıştı. Yurda dönünce, Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'ne asistan olarak girdi (1950). Modlaj öğretmenliği, atölye öğretmenliği, müdür yardımcılığı, müdürlük (daha sonra başkanlık), ayrıca 1969-1976 yılları arasında Resim ve Heykel Müzesi müdürlüğü yaptı. Okulla ilgili kanun uyarınca "profesör" unvanını aldı.

1950 ile 1960 yılları arasında heykelde ora ve kompozisyon prensiplerinn matematiksel prensiplerine eğilmiştir. Bu devrede yapmış olduğu Efe'nin aşkı, Çocuk ve Ana kompozisyonları bu etki altındaki işleridir.

Anıt çalışmaları ise yatay ve dikeylerin hakim olduğu bu statik düzenin zıddına bir kuruluştadır. Bunlarda daha çok diyagonallerin ördiği, dinamik vir düzen ağır basar. Yapıtlarında, genellikle ana çatı ve onu oluşturan elmanların birbirleriyle plastik ilişkileri net olarak kendilerini hissettirirler.

Anıtta kaideyi, heykeli üzerinde taşıyan bir eleman olarak gören uyuglamaya, Antalya anıtını gerçekleştirerek ilk defa o karşı çıkmıştır. Ve kaidenin de anıtın ritmine, plastik düzeneine ve ifadesine katılan bir eleman olarak kllanılması görüşünü savunmştur.

Hüseyin Gezer’in İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile yurdumuzun çeşitli yörelerinde anıtsal nitelikte özgün yapıtları bulunmaktadır.

Bunlardan; Antalya'da bulunan Ulusal Yükseliş Anıtı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulunan TBMM Atatürk Anıtı, Karabük Demir Çelik Fabrikaları “Atatürk Anıtı”, Ordu “Atatürk Anıtı”, Hacettepe Üniversitesi “Bayraklaşan Atatürk Anıtı”, İstanbul Avcılar’da bulunan “Atlı Atatürk Anıtı”, Ankara İçişleri Bakanlığı “Polis Şehitleri Anıtı”, Adana “Atatürk ve 5 Ocak Anıtı”, Isparta “Atatürk Gül ve Halı Anıtı”, Avustralya'daki Kanberra Atatürk Anıtı özellik taşıyan çalışmaları arasındadır.

Hüseyin Gezer'in ayrıca; "Cumhuriyet Dönemi Türk Heykeli" (Hüseyin Gezer, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) ve "50 Yılın Türk Resim ve Heykeli" (Nurullah Berk-Hüseyin Gezer, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) adlı iki adet yazılı eseri bulunmaktadır. Hüseyin Gezer, 2013 yılında  İstanbul’da ölmüştür.[1]

Türkiye Büyük Millet Meclisi - TBMM Atatürk Anıtı

Anıtta Atatürkçülüğün iki temel ilkesi yorumlanmaktadır: Özgürlük ve Bağımsızlık.

Anıtta bu iki ilke sembolize edilirken, klasik geleneklere bağımlı kalınmış, Bağımsızlık BAYRAK, Özgürlük ise Atatürk'e özgü akıcılık niteliğini simgeleyen ışık yani MEŞ'ALE ile betimlenmiştir.

Anıt, bütünleştiği TBMM Mimarisine hakim olan yatay ve dikey geometrik görüntüye uygun olarak düzenlenmiştir. Bununla birlikte, çevresine dinamik bir ses katmak amacı ile formlarda diyagonal ve eğik hatlar tercih edilmiştir. Bu hatlarda ayrıca Atatürkçülüğün atılımcı ve azimli karakteri görünmektedir.

Millet Meclisi Vakfı tarafından açılan iki aşamalı yarışma sonucunda heykeltraş Prof. Hüseyin Gezer'in eseri büyük Jüri tarafından birinciliğe layık görülmüştür.

Anıtın kaidesi Mimar İmran Gezer tarafından projelendirilmiş ve Kutlutaş Holding A.Ş. tarafından TBMM'ye ve Atatürk'e armağan olarak yapılmıştır.[2]

Antalya Ulusal Yükseliş Anıtı[3]

Bugünkü Cumhuriyet Meydanı'ndaki “Ulusal Yükseliş Anıtı” 1964 yılında açılmıştır. Heykeltıraş Prof. Dr. Hüseyin Gezer tarafından yapılan ve bedeli Antalya halkından toplanan bağışlarla karşılanan bu heykel, anıt heykelciliğine, kaide ile figürler arasında bir bütünlük kurması, kaidenin de anıtın anlatımına katılması yönünden bir yenilik getirmiştir. Altı metre yüksekliğindeki heyekele, 12 ton bronz malzeme kullanılmıştır.

Atatürk Anıtı Yaptırma Derneği Başkanı Muharrem Önal Bey'in Mimar Tarık Akıltopu ile Anıt için açtığı iki aşamalı yarışmaya 28 proje katıldı. Yarışma sonunda, katılanlar arasındaki 5 projenin heykeltıraşları ikinci bir yarışmaya davet edildiler. Sonuçta ise; Prof.Dr. Hüseyin Gezer'in projesi birinci seçildi Bir yandan heykel yapılırken, diğer yandan dikileceği yer arandı. Cumhuriyet Meydanı uygun yer olarak saptanınca, kaide projesi uygulamasını Antalyalı Mimar Tarık Akıltopu üstlendi. Kaidedeki granit taşlar, Korkuteli yolu üzerindeki Yenice'den getirilmiştir. Anıtın kaidesi betonarme kabuk olup, içi boştur. Bronz heykelin ağırlığını 4 adet betonarme kolon taşımaktadır. Kaidedeki dik yüzeylere İstiklal Savaşı'nın çeşitli evrelerinin adı yazılmaya çalışılmış, ancak tamamlanamamıştır.

Antalya Ulusal Yükseliş Anıtı'nın vermek istediği mesaj şöyledir: Yerden birden bire yükseliveren kaidenin en uç noktasında yer alan figürler, kurtuluşu, birlik ve beraberliğimizi, yüce Atatürk'ün önderliğinde, bir dizi zaferle kurulan modern Türk Devletini temsil eder. Anıt kaidesinde yer alan tarihler 19 Mayıs 1919'dan başlayarak yeni Türkiye Devletinin kuruluş sürecini başlatan zaferler, devletin kuruluşunda atılan adımlar, yeni Türk Devletine modern kimliğini veren devrimler zeminden başlayarak hızla yükselen anıtın basamaklarını meydana getirir. Ayrıca altta bulunan, üzerinde çeşitli olayların ve inkılap tarihlerinin yer aldığı basamaklar Hürriyet için verilen çabayı; üstte Atatürk'ün bindiği şahlanan "gemsiz" at bağımsız yükselmeyi simgeler. Atatürk'ün yanında yer alan kız-erkek figürleri gençliğin ülkenin bekçiliğini ve onlara verilen güven anlamını taşır. Türkiye'nin en anlamlı anıtlarından biridir.

En önemli Atatürk anıtlarının listesi[4]

Eser Adı Tarih Eser Yeri
Nuh Naci'nin Büstü 1949 (O Tarihteki) İstanbul Aksaray Kayseri Öğrenci Yurdu
Karamanoğlu Mehmet Bey Büstü 1951 Karaman
Kore Gazileri Anıtı Rölyefleri 1954 İskenderun
Çocuk ve Ana Kompozisyonu 1957 Hacettepe Üniversitesi (Ana ve Çocuk Sağlığı Merkezi)
Atatürk Anıtı 1959 Karabük Demir Çelik Fabrikası
Atatürk Anıtı 1961 Geyve / Sakarya
Atatürk Anıtı - Akhisar 1962 Akhisar
Atatürk Anıtı - Balıkesir 1963 Balıkesir
Ulusal Yükseliş Anıtı 1964 Antalya
Atatürk Anıtı - Ayvalık 1964 Ayvalık
Gazi Ahmet Muhtar Paşa Büstü 1964 Kars
Ordu - Atatürk Anıtı 1964 Ordu
Tunceli - Atatürk Anıtı 1965 Tunceli
Atlı Atatürk Anıtı 1966 Polatlı
Yahya Kemal Anıtı 1969 Yıldız Barbaros Parkı
Dumlupınar Savaş Alanı "Büyük Saldırı" Rölyefi 1969 Dumlupınar
Bayraklaşan Atatürk Anıtı 1970 Hacettepe Üniversitesi
Atatürk Başı 1972 Paris - Türk Büyük Elçiliği
Dostluk Simgesel Kompozisyon 1972 Lizbon - Türk Büyük Elçiliği Önü
Atatürk Anıtı 1973 Silivri
Karacaoğlan Heykeli 1973 Mut
Atlı Atatürk Anıtı (Mim. İmran Gezer ile Birlikte) 1976 İstanbul Avcılar
Atatürk'ün Bitlis'e Gelişrini Temsil Eden

Büyük Kabartma ve Çeşme Kompozisyonu (Mim. İmran Gezer İle)

1980 Bitlis Parkı
TBMM Özgürlük ve Bağımsızlık Anıt Kompozisyonu (Mim. İmran Gezer İle) 1981 TBMM Önü
Polis Şehitleri Anıtı 1982 Ankara İçişleri Bakanlığı Yanı
Atatürk Gül ve Halı Anıt Kompozisyonu (Mim. İmran Gezer İle) 1983 Isparta
Çocuk ve Ana Kompozisyonu + Kurtuluş Savaşı'nda Türk Kadını Rölyefi 1983 Gebze / Çolakoğlu Kız Meslek Lisesi
Kadın Hakları Anıtı 1984 Söğütlüçeşme Kadıköy
Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal Heykeli 1985 Harp Akademileri Kampüsü İstanbul
Faith Sultan Mehmet Anıtı (Mimar İmran Gezer İle Birlikte) 1987 Fatih - Saraçhane Parkı
Atatürk Anıt Kompozisyonu (Mimar İmran Gezer İle Birlikte) 1988 Karadeniz Ereğli
Atatürk Anıtı (Mimar İmran Gezer İle Birlikte) 1988 Gaziosmanpaşa, Küçükköy
Atatürk Büstü (19 Mayıs 1919 Arifesindeki Kıyafetiyle) 1991 Atatürk Müzesi - İstanbul
Silifke'nin Yoğurdu - Genç Kız Figürü 1992 Silifke
Atatürk Anıtı 1994 Silifke
Adnan Saygun Heykeli 1994 Ankara Devlet Konservatuvarı
Atatürk Anıtı Bilkent Üniversitesi
Atatürk Anıtı Mersin Üniversitesi
Adana Atatürk ve 5 Ocak Anıtı Adana
Atatürk Başı İstanbul Belediye Sarayı Girişi
Atatürk Başı İzmir Fuar Girişi

Eserleri

Yahya Kemal Heykeli

Başlıca eserleri şunlardır:

  • Türbanlı Kadın
  • Çıplak Kadın
  • Çocuk ve Ana
  • Efe'nin Aşkı
  • Köprülü Mehmet Paşa büstü
  • Atlılar
  • Yahya Kemal Başı
  • Yahya Kemal Heykeli (1968) (Beşiktaş Yahya Kemal Parkı'nda)
  • Atatürk Başı büstü (Kanberra'daki Atatürk Anıtı'nda sergilenmektedir)
  • Geyve, Karabük, Akhisar, Balıkesir, Antalya, Polatlı, Atatürk anıtları
  • Mut Karacaoğlan Heykeli
  • Polis Şehitleri Anıtı (Ankara)
  • 50. Yıl Atatürk büstleri (Yarışma 2 birincilik ödülü)
  • Bilkent Üniversitesi girişinde yer alan meşale tutan Atatürk büstü

Müzelerdeki Bazı Eserleri

Eser Adı Tarih Eser Yeri
Türbanlı Kadın 1945 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
1948 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Efe'nin Aşkı 1951 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Köprülü Mehmet Paşa Büstü 1953 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Atlılar 1966 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Yahya Kemal Başı 1969 İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Yatan Kadın ve Hasta Çocuk 1983 Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Çocuk Özlemi 1984 Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Çocuğun Değeri 1984 Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Adnan Saygun Başı MSÜ Devlet Konservatuvarı
İbrahim Çallı Heykeli 1994 Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Kalpaklı Mareşal Atatürk Büstü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Büstü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Ayakta Atatürk 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Adnan Saygun Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Pelerinli Atatürk 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Erkek Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Hüseyin Gezer Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Bülent Ecevit Büstü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Yahya Kemal Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Anne ve Çocuk Figürü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Yatan Kadın 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Yatan At 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
İkili Figür 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Başı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Kadın Figürü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Fatih Anıtı 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Tayını Emziren At 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Fatih Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Fatih Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Fatih Anıt Maketi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Fatih Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Yatan At 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Bülent Ecevit Büstü 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
İkili Figür 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
Atatürk Anıt Eskizi 2020 İstanbul Resim ve Heykel Müzesi

Resim galerisi

Katıldığı Yarışmalar ve Aldığı Ödüller[5]

1951                Anıtkabir Heykelleri Yarışması – Hürriyet Kulesi Rölyefi’ne Katılım. 2.’lik Ödülü

1963                Antalya Anıtı Yarışması (2 Aşamalı) – 1.’lik Ödülü

1965                Ankara Fen Fakültesi Atatürk Anıt Yarışması 2.’lik ve 3.’lük ödülleri, Mansiyon

1966                Dumlupınar Anıtı 3. ‘lük Ödülü

1973                Kültür Bakanlığı’nca açılan 2 Atatürk Büstü Yarışması, Her ikisinde de 1.’lik Ödülü

1975                Türkiye Büyük Millet Meclisi Anıtı (2 Aşamalı Yarışması) Yüksek Mimar İmran Gezer ile birlikte 1.’lik Ödülü

1988                İstanbul Duatepe’ye Yapılacak Fatih Anıtı Yarışması (İstanbul Belediyesi) 1.’lik Ödülü

Kaynakça

  1. 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 1973. ss. 156-164.
  2. "Türkiye Büyük Millet Meclisi Açık Erişim". Erişim tarihi: 2020. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  3. "Hüseyin Çimrin - Antalya Ulusal Yükseliş Anıtı". Hüseyin Çimrin. 15 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  4. Cumhuriyet Dönemi Türk Heykeli. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 1984. ss. 174-188.
  5. Sanat Çevresi Dergisi. Mayıs 1985. s. 16. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.