Gecekondulaşma

Gecekondulaşma, kitlesel göç hareketleri ile birlikte ülkenin görece daha gelişmiş şehirlerinin eski ve kenar mahallerine veya bölgelerine gelen insanların, kendilerine ait olmayan boş arazilere sağlıksız ve alelacele barınaklar yapmasıyla ortaya çıkan yapılar ve bu yapıların zaman içinde geçirdiği süreçtir.[1]

Türkiye'de mimarlık
Dönemler
Uygulamalar
Örgütlenme
Eğitim
Ödüller
Yapılaşma sorunları

Türkiye’de gecekondulaşma süreci

Her ne kadar halen bu süreç tamamlanmadıysa da Türkiye’de gecekondulaşma sürecini dört aşamada incelemek mümkündür[2]:

  • 1945-1960 arası dönem: Bu dönemde yoksulluk içinde yaşayan ancak belli bir sayıda olan barakalaşmadan bahsedilmektedir. Gecekondulaşmadaki tek amaç barınak sağlanmasıdır.[3]
  • 1960-1970 arası dönem: Bu dönemde gecekondulaşmanın ekonomik ve siyasal hayata olan etkisi daha da artmıştır. Bu dönemde ilk oluşturulan gecekondulara kıyasla daha da nitelik kazanmışlar, yakın çevreleri düzenlenmiş, tek katlı ve bazıları bahçelere de sahip olmuşlardır. Ayrıca gecekonduların nitelikleri de değişmeye başlamış, ek katlar ve ilavelerle birlikte kiralanmaya ve satılmaya başlanmışlar ve ekonomik kaynaklara da dönüşmüşlerdir.[4]
  • 1970-1980 arası dönem: Gecekondulaşma bu dönemde de devam etse de, geçmişten farklı olarak yasadışı olan arsa spekülatörlerinin bu süreçten kazanç sağlandığı gözlemlenmiştir. Ayrıca enflasyonun artmasıyla gecekondu arazilerinin fiyatları da yükselmiştir. Başka bir önemli husus da şehirlerin gelişmiş bölgelerine yakın olan gecekonduların artık çok katlı apartmanlara dönüşmeye başlamasıdır. Böylelikle ilk baraka olarak inşa edilip, sonra tek katlı evlere dönüşen gecekondulaşma süreci, bundan sonra oldukça yoğun bir inşaat sürecine girmiştir.[5]
  • 1980 sonrası dönem:12 Eylül Darbesi ile duran gecekondulaşma süreci, demokrasiye dönülmeye başlanmasıyla tekrar hız kazanmıştır.[2] Bu dönemden itibaren gecekondulaşma sürecinin niteliği tamamen değişmiştir. Artık her konut ihtiyacı olan gecekondu inşa edemez duruma gelmiş ve sadece belli bir maddi birikimi olan bir gecekondu sahibi olur hale gelmiştir. Bu süreçten faydalanan bir rant piyasası da oluşmuştur.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Gecekondulaşma Süreci". Zeytinburnu Belediyesi web sitesi. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  2. "Türkiye'de Yaşanan Gecekondulaşma Süreci ve Çözüm Arayışları: Ankara Örneği" (PDF). Selcen Mutlu, Yüksek Lisans Tezi, 2007, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı. 3 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2011.
  3. Duyar-Kienast, Umut (2005). The Formation of Gecekondu Settlements in Turkey: The Case of Ankara (İngilizce). LIT Verlag Münster. ISBN 978-3-8258-8729-2.
  4. Tansı Şenyapılı ve Ali Türel, (Ed.) (1996). "Ankara'da Gecekondu Oluşum Süreci Ve Ruhsatlı Konut Sunumu". Habitat ’96 Anısına. Ankara: Batıbirlik Yayınları.
  5. "2000'li yıllara doğru Türkiye'de kentleşmenin ve ekonomik coğrafyanın değişen niteliği". Türkiye'nin Fırsat Penceresi - Demografik Dönüşüm ve İzdüşümleri. İstanbul: TÜSİAD Yayınları. 1999.
  6. Prof. Dr. İnan Özer, Pamukkale Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, (Ed.) (2004). "Kentsel Ekonomik Araştırmalar Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme". Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, Cilt II.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.