Epaminondos

Epaminondos Thebai'li general. "Çarpık Düzen" savaş stilini geliştirdi. Başarısı sayesinde Thebai ve Hellas yönetiminde birinci adam oldu. Sparta ile yapılan bir savaşta hayatını kaybetti. Thebai daha sonra onun dönemindeki başarıları tekrar yakalayamadı.

Antik Yunanistan devrinde savaşlar iki ordunun tek sıra halinde karşılaşıp sayısal veya becerisel üstünlüğü olanın kazandığı bir sistemle çarpışılıyordu. Peloponez Savaşı'ndan sonra Sparta devleti, Yunanistan'ın lideri konumuna geçti. Sparta, Tebai ile bir süre sonra ters düştü ve üzerine bir ordu gönderdi. Spartalılar karşısında telaşa kapılan Tebai meclisi Spartalıların istekleri kabul etmek üzereyken, Epaminondos Sparta ordusunu yenebileceğini iddia etti. Meclisi ikna eden general Tebai başkomutanlığına getirildi ve iki ordu Tebai dışında karşılaştı. Epaminondos bu savaşta kendi uygulaması olan "Çarpık Düzen" savaş stilini geliştirdi. Bu stil Yunanların alışılagelmiş "Falanks (Phalanx)" formasyondan farklıydı. Ordusunun sağ kanadındaki adam sayısını düşmanın sol kanadından fazla tuttu. Böylece savaş esnasında Sparta sol kanadı çöktü ve sağ kanattan saldıran Tebai ordusu Sparta sağ kanadını da sardı. Böylece Sparta ordusu tamamen yok edildi. Bu savaştan sonra Spartalılar bir daha eski güçlerine kavuşamadı ve Yunanistan'da liderlik Tebai'ye geçti.

Epaminondos'un bulduğu "Çarpık düzen" daha sonra Büyük İskender'in babası II. Filip tarafından geliştirildi. Büyük İskender girdiği savaşlardaki başarıları Epaminondos'un "Çarpık düzeni"nin geliştirilmiş şeklini kullanarak kazandı. Türk ve Osmanlı ordularının kullandığı "sarma" ve "hilal" taktiklerinin kökeninin eski orta asya geleneklerıne dayandıgı bılınsede çarpık düzenle benzerlik gösterir. Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Kurtuluş Savaşı'nda da, Türk ordusunun kazandığı Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz savaşlarının taktiği çarpık düzenin gelişmiş örnekleridir.