Edremit, Balıkesir

Edremit, Antik Çağ’daki adı ile Adramytteion, MÖ 1443 yılında Pidasus adı ile Burhaniye İskelesi civarındaki Karataş mevkiinde kurulmuş bir şehirdir. Truva-Bergama yolu üzerinde bulunmasından dolayı birçok baskınlara uğramış bir ara, harap bir halde Lidya Kralı Krezüs’ün eline geçmiştir. Kralın kardeşi bu şehri yeniden yaptırmış hatta süslemiş ve kendi adı olan Adramys ismini vermiştir. 1231 yılında, Türk akıncıları Edremit’e saldırmış ve çetin savaşlardan sonra, Türk Komutanı Yusuf Sinan’a şehrin anahtarı teslim edilmiştir. 1336 yılında Karesi topraklarının Osmanlı'ya geçmesiyle, Edremit de Orhan Gazi tarafından Osmanlı Devleti hudutları içine alınmıştır.

Kurtuluş Savaşı yıllarında; Edremit’te Kaymakam olan Hamdi Bey,işgal kuvvetlerinin arzusu üzerine görevinden azil edilir. Hamdi bey Burhaniye’de bulunan eniştesinin yanına yerleşir. 15 Eylül 1919’da Burhaniye’de kurduğu Kuvâ-yi Milliye teşkilatı ile Akbaş Baskınını düzenleyerek, ele geçirdiği çok sayıda silah ve mühimmatı Anadolu’ya aktarmıştır. 17 Şubat 1920 tarihinde Yunan işbirlikçisi çeteciler (Ahmet Anzavur ve adamları) tarafından şehit edilmiştir. 797 gün işgal altında kalan Edremitliler birçok tehlikeler geçirmiştir. 9 Eylül 1922 günü, düşmanı kovalayan Türk süvarilerine kavuşmuş ve onları bağrına basmıştır. Bu gün her yıl parlak törenlerle Kurtuluş Bayramı olarak kutlanmaktadır.

İlçe Ege Bölgesi’nde, Edremit Körfezi ile Kaz Dağı arasındaki sahaya yerleşmiştir. Kuzey Yarımküre’de, Asya kıtasının en batı ucu olan Bababurnu’ndan 85 km doğuda denizden 6 km içeride olup, 39 derece 35 dakika 30 saniye Kuzey Paraleli, 27 derece 2 dakika 48 saniye Doğu Meridyenlerinin üzerindedir. Batıda Ege Denizi, Ayvacık ve Ezine ilçesi, kuzeyde Bayramiç ve Yenice ilçeleri, Doğuda Havran ilçesi, güneyde Burhaniye ilçesi ile çevrilidir.

Yüzölçümü

İlçenin yüzölçümü 708 km²’dir.

Yer şekilleri

İlçe merkezi deniz seviyesinden 16 metre yükseklikte olup, ilçe sınırları içinde en yüksek dağ olan Kazdağı’nın Sarıkız Tepesi 1767 metre yüksekliktedir. Edremit Körfezi ile efsaneler dağı olan Kazdağı etekleri arasında oldukça geniş sayılabilecek verimli ve bereketli, sulanabilir Edremit Ovası vardır. İlçede nehir yoktur. Uzunluğu 6–10 km arasında değişen Edremit-Zeytinli, Kızılkeçili, Güre, Altınoluk ve Mıhlı Çayları mevcuttur.

Edremit'in Sahil Kıyısı

Edremit ilçe merkezinin Ege Denizi'ne kıyısı yoktur. Çanakkale asfaltı üzerinde;

1. Zeytinli
2. Akçay
3. Güre
4. Altınoluk
5. Avcılar
6. Narlı en önemli tatil merkezleridir.

Tahtakuşlar köyünde Türkiye’nin ilk özel müzesi bulunmaktadır.

Edremit’in merkez nüfusu 1927’de 12.000 civarlarındaydı. Nüfus yavaş artışlarla 1970'te 25.000’i buldu. 1990’da 35.000’i aşan nüfus 1997’de 55.000’e yaklaştıysa da -2004 yılında Akçay Mahallesi’nin belde olarak ayrılmasıyla- 2007 yılında 48.000’e geriledi. İlçenin toplam nüfusu ise 1970'te 40.000 iken 1990’da 60.000’i aştı ve 2000’de 100.000’e yaklaştı. İlçede, Altınoluk, Akçay ve Zeytinli olmak üzere nüfusu 10.000’i aşan üç yerleşim yeri bulunmaktadır.

İlçenin nüfusu 2019 TÜİK verilerine göre 155.837’dir. Balıkesir ilçeleri arasında nüfusa göre 4. sıradadır.

Turistlik bir bölge olduğundan yaz aylarında ilçenin nüfusu birkaç katına çıkmaktadır.

1. 75. Yıl O.O.
2. Abidin Pak-Pakmaya Anadolu Lisesi
3. Akçay Nihat Tansoy İO
4. Akçay Saniye Karagözoğlu Anaokulu
5. Akçay Yunus Emre İO
6. Alemizade İO
7. Altınkum Naim Süleymanoğlu İO
8. Altınoluk Kardeş Çavuşoğlu Lisesi
9. Altınoluk Fernur Sözen Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
10. Altınoluk Mustafa Erçetin İO
11. Altınoluk Necmi Şahin İO
12. Altınoluk Niyazi Erol İO
13. Altınoluk Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu
14. Altınoluk Zahit Eroğlu İO
15. Avcılar İO
16. Bostancı İO
17. Cumhuriyet İO
18. Çamlıbel İO
19. Dereli İO
20. Dokuzeylül İO
21. Edremit Anadolu İmam Hatip Lisesi
22. Edremit Anadolu Lisesi
23. Edremit Fatih Lisesi
24. Edremit Körfez Anadolu Lisesi
25. Edremit Rehberlik ve Araştırma Merkezi
26. Edremit Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi
27. Fernur Sözen Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
28. Gazi İO
29. Göbelezoğlu İO
30. Güre Atatürk İO
31. Hacıaslanlar İO
32. Halk Eğitimi Merkezi
33. İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü
34. İstiklal İO
35. Kadıköy Leman Akpınar İ.O
36. Kadıköy Mehmet Refii Terzioğlu İO
37. Karagözoğlu İO
38. Kavlaklar İO
39. Kızılkeçili İO
40. Mehmet Akif Ersoy İO
41. Mehmetalan İO
42. Mesleki Eğitim Merkezi
43. Mimar Sinan İO
44. Narlı İO
45. Ortaoba Eşref Kaya İO
46. Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu
47. Özel Altınoluk Çağdaş Eğitim Vakfı İO
48. Remzi Molvalıoğlu Ticaret Meslek Lisesi
49. Salih Korkut Budaras Anadolu Öğretmen Lisesi
50. Sarıkız Anaokulu
51. Şehit Hamdibey İO
52. Şehit Onbaşı Kadir Altınöz İO
53. Şehit Öğretmenler İO
54. Şehit Tümgeneral Aydoğan Aydın Ortaokulu
55. Tahtakuşlar İO
56. Yaşyer İO
57. Yaylaönü İO
58. Yılmaz Akpınar İO
59. Yılmaz Akpınar Kız Teknik ve Meslek Lisesi
60. Yolören Esin Akpınar İO
61. Zeytinli İO

[22]

Balıkesir Üniversitesi Edremit Meslek Yüksek Okulu

(Bölümler: Bilgisayar Programcılığı - Elektrikli Cihaz Teknolojisi - Makine-Mekatronik - Zeytincilik ve Zeytin İşleme Teknolojisi)

[23]

İlçenin iklimi Akdeniz iklimi karakterindedir. Kışlar genellikle ılık ve yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. Isı en sıcak aylarda gölgede 30,35 derece, soğuk günlerde –5 dereceyi geçmez. Ortalama sıcaklık +20 derecedir. Rutubet ortalaması 65 olup, hava basınçları 740-770 arasında değişir.

Deniz seviyesinden 500 metreye kadar genel olarak zeytin ağaçları, bundan sonra çam ağaçları ile kaplıdır. İlçe topraklarının deniz kıyısı uzunluğu 35 km’dir.

Edremit ilçesindeki ekonomik faaliyetler şu şekilde sıralanabilir:

1. Zeytincilik
2. Turizm Faaliyetleri
3. Diğer tarımsal faaliyetler: incir, sebze, meyve vb.

Edremit ilçesinin ahalisi Balkan Savaşlarından sonra ilçeye göç eden Balkanlılar ve Adalılarla, Osmanlılar tarafından Kazdağları’na yerleştirilmiş tahtacılık faaliyetinde bulunan Türkmenlerdir. Türkmenler ve Muhacırlar Başat kültürlerdir. Kazdağlarındaki Türkmen köylerinde gelenek ve görenekler hala yaşatılmaktadır.

Alevi Tahtacı Türkmenler’in yaşam tarzlarına ilişkin değerler Tahtakuşlar Etnografya Müzesinde sergilenmektedir. Hacıaslanlar köyünde 16 yıldır her Hıdrellez’de, Hıdrellez Şenlikleri adı altında Alevi Tahtacı Türkmenlerin yaşamından kesitlerin sunulduğu kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Edremit folkloru Balıkesir folklorunun başat noktalarından biridir. Tahir Musa Ceylan’ın Kestane Kıranında Kadınlar isimli romanının bir bölümü Edremit’te geçmektedir

Kazdağı Millî Parkı

İlçe: Edremit

Alanı: 21.463.0 ha.

Kaynak Değerleri: Derin vadi ve kanyonların oluşturduğu jeomorfolojik yapı ile bitki örtüsünün gösterdiği biyolojik çeşitlilik ve fauna zenginliği mevcuttur.

Kazdağı Millî Parkı, Balıkesir İli, Edremit İlçesi sınırları içinde, Biga yarımadasının güneyinde bulunan, 21.463.0 ha genişliğinde, bir alanı kapsayan, 17.04.1993 tarihinde millî park olarak ayrılan bir millî parkıdır.

Ege Bölgesi ile Marmara Bölgesi’ni birbirinden ayıran ve antik çağda ‘İda Dağı’ olarak anılan Kazdağı, Biga Yarımadası’nın en yüksek kütlesidir. Dağ üzerinde kuzey-güney yönünde uzanan derin vadi ve kanyonlar, bol oksijenli hava akımları oluşturmaktadır.

Antik çağlarda Mysia olarak bilinen ve Mysia'lılar, Kar’lar, Troia'lılar, Lelegler, Luri’ler, Lid’ler, Büyük İskender, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu’ nun yerleşim gördüğü bölgede; Thebe, Astria, Anderia, Antandros, Adremytteıon, Killa, Krysa, Lyrnessos gibi antik kentler ile Tahtakuşlar Köyü’ndeki Türkiye'nin tek köy Etnografya Müzesi de bulunmaktadır. Ayrıca Sarıkız efsanesinin geçtiği Sarıkız Tepe ile Hasanboğuldu efsanesinin geçtiği Sutüven Şelalesi ve Hasanboğuldu Göleti de Millî Park sınırları içindedir.

Kazdağı Millî Parkı’nda hâlen Pınarbaşı ve Sutüven’de (Hasanboğuldu) olmak üzere düzenlenmiş 2 günübirlik kullanım alanı bulunmaktadır. Kazdağı Millî Parkına giriş olarak Zeytinli Beldesi ve Avcılar Köyü (Kışladağ Kapısı) kullanılmaktadır. Giriş kapılarından ya da Zeytinli beldesi veya Avcılar köyünden sertifikalı yerel kılavuz rehber temin edilebilir.

Flora

Kazdağı ve çevresi yoğun ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar Babadağ dediğimiz ana kütlenin Edremit Körfezi’ne bakan güney yamaçlarında daha seyrek, Bayramiç’e bakan kuzey kesiminde ise, iklimsel nedenlerle daha sıktır. Ana kütlenin batısına doğru Assos, Babakale etrafında arazinin yapısı değişir ve volkanik bir özellik kazanır. Özellikle dere yataklarında ve bazı kırsal alanlarda , Akdeniz’e özgü bitki topluluklarından olan makilere rastlanır. Bu maki topluluklarını oluşturan defne, kocayemiş, mersin, pınar meşesi, katırtırnağı ve yabanıl zeytin ağaçlarının Kazdağı’nın iklim özellikleri ile özdeşleşmiştir. Kazdağı’nda çok çeşitli ağaç türü bulunur. Özel koruma alanı içinde görebileceğimiz Kazdağı Göknarı bunların en değerlilerindendir. Kendi doğal ortamında sadece Kazdağı’nda bulunan bu ağaç türü, Babadağ’ın kuzeydoğu yamaçlarında ve 1000–1500 m yüksekliklerde yayılım gösterir. 25-30 m kadar boy atabilen, dar ve konik tepeli, piramit görünüşlü dekoratif bir ağaçtır. Mısır koçanına benzer uzun kozalakları olur. Bu bölge 1988 yılında çıkarılan bir yasa ile ‘Kazdağı Göknarı Tabiatı Koruma Alanı’ ilan edilerek özel korumaya alınmıştır.

Fauna

Ünlü tarihçi Homeros’un ‘Bol pınarlı Vahşi Hayvanlar Anası’ olarak betimlediği Kazdağları’nda, günümüzde de su bakımından zengin kaynak ve derelerle kaplıca ve termal kaynak bulunmaktadır. Kazdağı’nın özellikle derin vadilerinde ve yüksek tepelerinde yırtıcı kuşlardan kartal, şahin atmaca, kerkenez ve kuzgun görülür. Ayrıca Kazdağı, göç eden kuşların önemli bir uğrak yeridir. Sayıları azalmış olan keklik, bıldırcın, karatavuk, martı ve karga ve tahtalı gibi kuşlara da rastlanır.

Yaz aylarının gelmesiyle birlikte Edremit’in denize kıyısı olan beldelerinde gece hayatı renklenir. Beldelerde çeşitli etkinlikler (festivaller, konserler) düzenlenir.

Edremit’in ilçe merkezinin denize kıyısı yoktur. 6 km mesafe vardır.

Akçay Plajları

Edremit’e 9 km mesafedeki Akçay Beldesi ve sahil şeridi başlı başına bir plajlar merkezidir. Akçay sahilinin her yerinden denize girmek mümkündür. Ayrıca Sarıkız Plajı, Belediye Halk Plajı ve Zeytinli Belediyesi halk plajı olmak üzere üç önemli halka açık plajı vardır. Ayrıca Akçay Turban Tatil köyü Plajı ücret karşılığı son yıllarda kısmen halka açılmıştır. Akçay bol ve soğuk artezyen suları ile üne kavuşmuştur. Bu soğuk su fışkırtan artezyenlere karanın dışında denizde de rastlanır ki bu Akçay’ın Türkiye’de değil dünyada dahi zor rastlanır bir özelliğidir. Akçay ile Altınoluk arasında kalan Güre ise bunların ikisinden de güzeldir. Termal açıdan ayrıca turizm zenginliği katmaktadır.

Altınoluk Plajları

Edremit’e 27 Akçay’a 19 km mesafede bulunmaktadır. Sahil kesimi doğal plajlarla dolu olup tatil evleri, siteler ve konaklama tesisleri bulunmaktadır. Çok önemli bir turistik merkezidir. Havanın temiz ve bol oksijenli özelliğinden dolayı yöre Oksijen Çadırı olarak adlandırılır. Tıp çevrelerinin kalp ve astım hastalarına tavsiye ettikleri bir yerdir. Ayrıca Narlı Köyü 200 metreyi bulan yüksekliği, tatlı suyu, manzarası, köyün doğusunda ve batısında bulunan kanyonları ile adeta bir oksijen deposudur, ayrıca tarihi Başdeğirmen Köprüsü ve şelale görülmeye değer yerlerindendir.

Edremit Balıkesir’in gelişmiş ilçelerinden biridir. İlçede 4 yerel radyo kanalı, 1 yerel TV kanalı ve yerel gazeteler yayın yapmaktadır

Yerel TV Kanalları

• EgeTürk TV

Yerel Radyo Kanalları

• 91.1 Körfez FM
• 98.9 Ses FM
• 102.6 Radyo Zeytin
• 103.3 Akçay Best FM

Yerel Gazeteler

• Edremit Olay Gazetesi
• Önce Körfez Gazetesi
• Körfez Star Gazetesi
• Körfez Hakimiyet Gazetesi
• Memleket Gazetesi
• Manşet Gazetesi
• Ege Gündem Gazetesi

• YerelNET