Dominique Mbonyumutwa

Dominique Mbonyumutwa (d. Ocak 1921- ö. 26 Temmuz 1986), Ruandalı siyasetçi. Mbonyumutwa, Afrika ülkesi Ruanda'da bağımsızlığını resmi olarak kazanmasa da 1961 yılında kısa bir süre ülkenin ilk devlet başkanı olarak görev almıştır.

Ülkesinde çoğunluğu oluşturan Hutu etnik grubunun bir üyesi olan Mbonyumutwa, bir bölgenin Hutu şefi konumunda bulunmuştur. 1 Kasım 1959 tarihinde Azizler Günü'nde kiliseden çıktığı bir dönemde sekiz Tutsili kişinin saldırısına uğramış, bu saldırı sonucunda öldüğüne dair söylentiler yayılınca 3 Kasım 1959 tarihinden itibaren Hutular, Tutsilere karşı saldırılar gerçekleştirmiştir. Bu süreçte yaşanan gelişmeler Ruandalı Azizler Günü olarak adlandırılmıştır. Bu süreçte Mbonyumutwa'ya saldıran kişilerin Tutsi olan krala yakın kişiler olduğu bildirilmiş, 300 kişiye yakın kişinin hayatını kaybettiği olaylar birkaç gün içinde bölgeyi Birleşmiş Milletler Güvenli Bölgesi olarak idaresini elinde bulunduran Belçika yönetiminin komutasında olan Kongolu Force Publique birliklerinin müdahalesi ile bastırılabilmiştir.[1]

Ülkenin hala Belçika idaresinde olduğu bir dönemde, 28 Ocak 1961 tarihinde devlet başkanlığına getirilmiştir. Gitarama darbesi olarak adlandırılan gelişmelerde cumhuriyet ilan edilmiş ve Mbonyumutwa cumhuriyetin başına getirilmiştir. Belçika'nın da kabul ettiği bu gelişmelerin ardından yapılan referandumda nüfusun %79'u monarşinin kaldırılmasını ve cumhuriyetin yönetim şekli olarak kalmasını kabul etmişlerdir.

26 Kasım 1961 tarihinde görevini Grégoire Kayibanda'ya devreden Mbonyumutwa, ülkesinin Kayibanda önderliğinde 1 Temmuz 1962 yılında bağımsızlığını elde etmesini yaşamıştır.

Mbonyumutwa 26 Temmuz 1986 tarihinde Brüksel'de ölmüştür. Naaşı ülkenin bağımsızlık ilanının yapıldığı stadyuma getirilerek bu stadyumda gömülmüştür. 2010 yılında stadyumda gerçekleştirilen yenileme çalışmaları kapsamında naaşı buradan alınarak devlet töreni eşliğinde kamu mezarlığına gömülmüştür.