Devrekani

Devrekâni isminin İsfendiyaroğulları zamanında bu yörenin geçici olarak konaklama amacı ile HAN olarak kullanılmasından ve “DEVLETHANI” olarak isimlendirilmesinden ortaya çıktığı rivayet olunmaktadır. Devlethanı zaman içinde halk dilinde “DEVREKANİ” ye dönüşmüştür.

Sevan NİŞANYAN'ın İndex Anatolikus adlı eserinde ise İran dolaylarında meskun Devrekan adlı bir Türkmen aşiretinden söz edilir. Devrekani'ye göç eden Türklerin bu aşiretten türemiş olması muhtemeldir.

Ulu Önder Atatürk Şapka İnkılabı dolayısıyla 1925 yılında Kastamonu ve çevresini ziyareti sırasında 28 Ağustos 1925 tarihinde İlçemize gelerek Kurukavak Mahallesindeki Müftüoğlu (Mühto) Mehmet Beyin çiftliğinde misafir kalmış ve İlçemizi onurlandırmıştır. Bu nedenle her yıl 28 Ağustos günü Atatürk’ün Devrekâni’ye Gelişi Kültür ve Sanat Haftası olarak törenlerle kutlanmaktadır. Devrekâni 1944 yılında kabul edilen Yasa ile İlçe olmuştur.

Devrekâni İlçesi, Batı Karadeniz Bölgesinde Kastamonu sınırları içinde ; doğuda Taşköprü, batıda Seydiler ve Küre, kuzeyde İnebolu, Bozkurt ve Çatalzeytin güneyde Kastamonu merkez ilçe ile komşudur. Devrekâni’de bir adet sun’i baraj gölü (Fakılar Köyünde) ile iki adet gölet (Bozkocatepe Köyü Kurukavak Mahallesinde ve Örenbaşı Köyünde), Bir adet baraj gölü (Kınık Köyünde) . Söz konusu baraj ve göletler tamamen sulama amaçlı olup ördek ve angut türleri ile sazan, aynalı sazan ve tatlı su kefali gibi balık türleri yaşamaktadır. Başakpınar ve Kınık Köyü sınırları içerisinden doğan Devrekâni Çayı ilçenin en önemli akar suyudur.

Devrekâni’de arazinin büyük bir kısmı 2. ve 3 zamanda oluşmuştur.Ancak bunun yanında Kuatener (Birinci zaman) yaşlı sahalar vardır. İlçe merkezinin kuzeyinden itibaren Devrekâni çayı boyunca Kumlu,milli,şistli yeni alavüyonlar doğu-batı doğrultusunda geniş sahalar kaplamaktadır. Devrekâni düzlüğü ve büyük vadi tabanları Muhtelif yerlerde ve değişik kalınlıklarda çakıl,kum, şist gibi akarsu tortularıyla örtülmüştür.

İlçenin kuzeyinde İsfendiyar (Küre) dağlarının yüksek kısımlarının oluşturduğu dağlık sahalar ve yüksek plato sahaları bulunur.Buralarda yükselti.1251–1581 m.arasında değişmektedir. İlçe sınırları içerisinde Kastamonu –Devrekâni Arasında 1200 metre rakımlı Oyrak geçidi,1985 metre rakımlı Yaralıgöz geçidi,1770 metre rakımlı Göynük,1492 metre rakımlı Görve ve 1330 metre rakımlı Bebek dağları vardır.

Batı Karadeniz Bölgesinde yer alan Devrekâni’de, kıyıdan itibaren yükselen İsfendiyar (Küre) Dağları nedeniyle Karasal İklim ile Karadeniz İklimlerinin özelliklerini barındıran bir iklim hüküm sürmektedir. Yaz ayları sıcak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçer. Gece ve gündüz arası ısı farkı 25.o C derecedir. İlçe genellikle dağlık ve ormanlık bir yapıya sahiptir. İlçe alanının % 53’lük kısmını tarım alanları, % 22’lik kısmını da orman alanı oluşturmaktadır. Doğal bitki örtüsünü genelde çam ve meşe ağaçları teşkil etmektedir.

İlçe temiz havası ve bozulmamış tabiatı ile özellikle yaz mevsiminde dinlendirici bir özelliğe sahiptir. Yaz turizmi için doğal güzellikleri yeterlidir.

Konumu itibarıyla doğal güzellikler, tarihi ve turistik yerler barındıran ilçe; yaz aylarında serinliği ile büyük şehirlerin gürültüsünden kurtulmak isteyenlerin de ilgisini çekmekte, onların köylerine ve evlerine geri dönüp vakit geçirmelerini sağlamaktadır.

İlçe pazarının Pazar günü olması nedeniyle çevre il ve ilçelerden gelenlerin çok olması ilçede pazar günlerinin hareketli geçmesini sağlamaktadır. Pazar günü kurulan yağ ve kesik pazarı da mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerden biridir.

Yazılı kaynaklarda ilçenin Osmanlılar zamanında da dinlenme yeri olarak seçildiği görülmektedir. İlçe 5000 yıl öncesinin uygar bir yerleşim yeri olarak tarih hazineleri ile doludur. Özellikle Kınık harabeleri(yer altı şehri) başta olmak üzere höyükler ve ören yerleri bakımından zengin bir yapıya sahiptir. Ayrıca Fatih Sultan Mehmed in annesi Hüma Hatun burada doğmuştur.

Mesire ve dinlenme yeri olarak da Alaman Çamlığı, Yaralıgöz dinlenme tesisleri ve ilçedeki Beyler Barajı göletler önemli yere sahiptir.

Ayrıca gerek ormanların gerekse barınma yerlerinin çokluğu sebebiyle ilçe av turizmi bakımından da zengindir. Mevsime ve kanunlara uyulduğu takdirde balık, karaca, tavşan, tilki, kurt, yaban domuzu, ördek gibi av hayvanlarını bulmak mümkündür.

İlçede eskiden panayır adı altında düzenlenen ve bir hafta süre ile yapılan ticari ve sosyal içerikli etkinlikler kaldırılmış, bunun yerine sadece pazar günleri yapılan ve ticari canlılık sağlayan pazar kalmıştır. İstanbul’un fetih yıl dönümlerinde ise Fatih Sultan Mehmed'in annesinin gelin olduğu Çayırcık Mahallesi'nde bir günlük Fetih Şöleni düzenlenmektedir.

Kınık (Kastamonu)

1990 yılında bir grup Hitit madeni kabı Kastamonu İli, Devrekâni İlçesi, Kınık köyü yakınlarındaki Delibeyoğlu Sırtı’nda bulunmuştur. Bunun üzerine 1994 yılında burada kurtarma kazıları başlatılmıştır (Resim 1). Kazılar, Ankara Üniversitesi'nden Aykut Çınaroğlu’nun bilimsel başkanlığında ve Kastamonu Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'nce yürütülmektedir. Delibeyoğlu Sırtı'nda yapılan kazılar sonucunda 3 tabakalı düz iskân yeri saptanmıştır. I. Tabaka (Geç Kalkolitik/Erken Tunç Çağı 1), II. Tabaka (Erken Tunç Çağı sonu ve Geçiş Dönemi) ve III. Tabaka (Demir Devri)’ne tarihlenmektedir. 2004 yılı çalışmalarında:

I. Tabaka’da ana kaya üzerinde tahrip olmuş bir odaya ait duvar parçaları ve sıvalı ocak tabanları açığa çıkartılmıştır. Oda tabanları üzerinden çok sayıda el yapımı kap parçaları, kemik deliciler, ağırşaklar, taş el baltaları ve çakmak taşından kesiciler ele geçmiştir.

II. Tabaka, iki mimari evreye sahiptir. II-1. Tabaka erken, II-2. Tabaka geç dönemi yansıtmaktadır. II-1. Tabaka, kendinden önceki tabakayı (I. Tabaka) tahrip ederek belli alanlarda yapılarını ana kaya üzerine oturtmuşlardır. II. Tabakanın erken evresinde ortaya çıkartılan fırın kalıntıları madencilik aktiviteleri ile ilişkilidir (Genç 2004). Her sene olduğu gibi, 2004 yılında da madencilikte kullanılan çok sayıda alet ele geçmiştir. 2004 yılında, 2 adet pota, çok sayıda kırma-ezme ve öğütme taş aletleri ve çakmak taşından kesiciler ele geçmiştir. II-2. Tabaka’da taş temelli kerpiç duvarlı büyük bir yapı açığa çıkartılmıştır. İlk kez 1996 yılında açılmaya başlanan yapının uzunluğu, 2004 yılında 63 metre uzunluğa ulaşmıştır. 63 metre uzunlukta ve 11 metre genişlikte olup tamamı açılamamıştır (Resim 2). Yapının kale görünümlü doğu duvarı 2.5 metre kalınlıkta ve 3 metre yükseklikte korunmuştur (Resim 3-4). Yapının sadece 6 odası açılmıştır (Resim 2). Oda tabanları üzerinden el yapımı çanak-çömlek, ağırşak, tunç halka ve bilezik, kemik deliciler ve çok sayıda taş aletler ve sileks kesiciler ele geçmiştir. El yapımı kaplarla birlikte az sayıda çark yapımı kaplar da bulunmuştur.

III. tabaka, MÖ 1. binin ilk yarısına tarihlenmektedir. Çevre köylüleri tarafında tarla ekimi sırasında çok karıştırılmıştır. Bu nedenle mimari çok iyi korunamamıştır. Buna rağmen çok sayıda demir silah ve alet, kemik delici ve amuletler, ağırşak ve ağırlıklar ele geçmiştir. Çark yapımı boyalı ve tek renkli çanak çömlek, Erken Frig çanak-çömlekleri ile paraleldir.

Kınık, Orta Anadolu özellikle Kızılırmak Kavsi içinde kalan bölgelerle paralel bir kültüre sahiptir. Bununla birlikte, Kastamonu ve yakın çevresinin yerel kültürünü yansıtması açısından büyük önem taşımaktadır.

Devrakani-Bozkurt yol güzergâhındaki Yaralıgöz Dağı’nın eteğindedir ve hâlen Devrekâni Orman Bölge Şefliği’nin deposunun bulunduğu yerdir. Doğal güzelliği, ilginç manzarası, temiz havası ve soğuk suyu ile herkesin dikkatini çekebilecek nitelikteki uğrak yerlerinden biridir.

Meşhur kuyu kebabı yapılmaktadır. Ancak dinlenme tesisi yeterli değildir.

İlçe sınırları içinde kalan Yaralıgöz Dağı'nın isminin kaynağı hakkında çeşitli rivayetler vardır. Bunlardan birine göre bu kayanın üzerinde bulunan yerleşim yerinde vaktiyle gözleri yaralı veya âmâ birinin yaşadığına ve ismin de oradan geldiğine inanılır. Başka bir söylentiye göre ise dağın çok yüksek olması ve üzerinde sürekli şiddetli rüzgârların esmesinden etkilenilerek yel ve dağın çok yüksek oluşu sebebiyle oradan etrafı gözlemek anlamını içeren göz kelimelerinin bir araya getirilmiş, böylece oluşan “yelligöz” sözcüğünün de zaman içinde değişerek Yaralıgöz olduğu tahmin edilmektedir.

İlçeye 7 km uzaklıkta bulunan Bozkocatepe-Kurukavak Köyü hudutları içinde olup soğuk suyu, reçine kokan çamları ile ilçenin belli başlı mesire yerlerinden biridir. Köy düğünlerinin uğrak yeridir. Henüz piknik ve konaklama tesisi mevcut değildir.

• Devrekâni resmî websitesi

• Yerelnet