Cheiracanthium
Cheiracanthium, Miturgidae familyasından gececil örümcek cinsi. Familyasının en çok türden oluşan cinsidir. Bazı türleri halk sağlığı açısından tehlikeli olabilecek kadar zehirlidir.
| Cheiracanthium | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 erkek Cheiracanthium mildei | ||||||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
|
Metne bakınız. | ||||||||||||||||||||||
a) tırnaklar
b) tarsus
c) metatarsus
d) tibia
e) patella
f) femur
g) trochanter
h) coxa
i) palp
k) dikenler
m) prosoma (cephalothorax)
n) opisthosoma (abdomen)
o) örü memesi
Adlandırma
İngilizcede kese gibi görünen sarı dolgun karnından (abdomen) dolayı yellow sac spider (= sarı keseli örümcek), Almancada Dornfinger (= dikenli parmak) adıyla anılırlar. Almanca adı, Carl Ludwig Koch'un 1839 yılında Yunanca χείρ 'el, kol' + ἂχανθα 'diken' kelimelerinden oluşturduğu Latince Cheiracanthium bilim adının birebir çevirisidir.
Teşhis anahtarı
Cins teşhis karakteri (Türkiye için): Prosomada belirgin bir yarık bulunmaz; epijin çukuru genellikle kitinsi bir kemer ile çevrilmiş[1].
Morfoloji
Boyu 5 – 10 mm uzunluğunda olan ufak örümceklerdir. Tıknaz bir yapıları vardır. Prosoma geniş ve kısadır. Opisthosoma oval olup prosoma kadar geniştir ve arka ucu sivridir. Keliserler nispeten uzun ve geniş alnından aşağıya dikey olarak uzanır. Bacakları nispeten uzundur. Rengi yeşilimsi ile sarımsı kahverengi arasında değişkenlik gösterir. Bazı türlerinde opisthosoma üzerinde uzunlamasına koyu bir şerit ya da desen bulunur.
Habitat
Çayırlık, fundalık, kumluk alanlarla orman kıyıları gibi sıcak, çok kuru ve açık yaşam alanlarını tercih ederler. Bitkiler üzerinde yaşasalar da bazen zemin üzerinde ya da taş altlarında da bulunduğu olur. İnsan yerleşimlerinde çok sık görülen gececil örümceklerdir.
Yayılımı
Eski Dünya'da, kuzeyde Avrupa'dan Japonya'ya kadar, güneyde Güney Afrika'dan Hindistan ile Avustralya'ya kadar yayılım gösterir. Yeni Dünya'da yalnızca iki türü (C. inclusum ile C. mildei) bulunur.
Zararları
Amerika Birleşik Devletleri'nin Utah eyaletinde Cheiracanthium inclusum türü nekrotik ısırıklarıyla insan sağlığı için tehdit oluşturabilir. Zehri sitotoksiktir. Isırığın olduğu bölgede derinin ölümüne sebep olabilir. Erkekler 119 günde, dişiler ise 134 günde cinsel olgunluğa ulaşırlar.[2]
Medya ve örümcek korkusu
Avusturya'da halk arasında tedirginlik yaratan bu örümcekler (Cheiracanthium punctorium) zaman zaman basının da ilgisini çeker ve halktaki bu korkuyu (araknofobi) pekiştiren yayınlarla[3],[4] örümceğin zararı abartılı biçimde yansıtılarak, doğal yaşamın bir parçası olan örümcekler -tehlikeli tehlikesiz ayırt edilmeksizin- hedef haline getirilmektedir.
Mazda ve örümcekler
2011 Mart ayında, Japon otomobil markası Mazda'nın Mazda 6 adlı modelinin benzin depolarında bu örümceklerin yuva yaptığı açıklandı. Firmanın basına yaptığı açıklamaya göre, 65 bini aşkın aracın Amerika Birleşik Devletleri, Meksika ve Kanada piyasalarından çekileceği ve örümceklerin benzin deposuna girmesini önleyecek bir yay üretecekleri açıklandı.[5][6][7][8]
Türkiye'deki durumu
Türkiye'de[9] cinsin 7 türü bulunur. Bunlardan en tehlikelisi Ch. punctorium ve Ch. mildei türleridir.[10]
- Cheiracanthium canariense Wunderlich, 1987
- Cheiracanthium elegans Thorell, 1875
- Cheiracanthium erraticum (Walckenaer, 1802)
- Cheiracanthium mildei L.Koch,1864
- Cheiracanthium pelasgicum (C.L.Koch, 1837)
- Cheiracanthium pennyi O. P.-Cambridge, 1873
- Cheiracanthium punctorium (Villers, 1789)
Türleri
Dünya genelinde 178 [11] ya da 194 türden oluşur.
|
|
Kaynakça
- Zafer Sancak, Doğu Karadeniz Bölgesi örümceklerinin (Araneae) sistematik ve faunistik açıdan incelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Aralık 2007
- "Ryan S. Davis (2008), Yellow Sac Spider" (PDF). 21 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- NTV MSNBC Avusturya’yı örümcek korkusu sardı
- BELÇİKA : Avrupa’nın yeni korkusu 'dev örümcekler'. / 06-08-2006
- BBC Türkçe 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
- CNN Türk: Sarı keseli örümceklerin tercihi Mazda-6! 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe)
- The Washington Post: Mazda 6 recall: Beware the yellow sac spider and the web it weaves 20 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- "Mazda Issues Recall Over Spider in Fuel Tank". DiscoveryNews. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2011. (İngilizce)
- "Abdullah Bayram, Kadir Boğaç Kunt, and Tarık Danışman (2012), The Checklist of the Spiders of Turkey. Version 2012.1. Online at http://www.spidersofturkey.com". 15 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2012.
|başlık=dış bağlantı (yardım) - "Bülent Gözcelioğlu, Türkiye Doğası, Kasım 2008, BiLiM ve TEKNiK" (PDF). 18 Haziran 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- "The World Spider Catalog, Version 11.5 by Norman I. Platnick". 8 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.