Bursa Anadolu Erkek Lisesi

19. asır sonlarında başlatılan eğitim seferberliği sırasında 1883[2] veya 1855'te[3][4] şehir merkezindeki Veli Şemsettin Mahallesindeki Necip Bey konağında Mekteb-i İ'dâdî-i Mülkî adında iki sınıflık bir okul olarak açılmış; iki sene sonra da sınıf sayısı dörde çıkarılmıştır. Okulun kuruluş amacı öğrencilerine iş ahlâkı kazandırmak ve devletin ihtiyaç duyduğu ara eleman sıkıntısını gidermekti.[4] Rüşdiyye ve sultani arasında bir hazırlık okulu özelliği taşıyordu. İlk olarak 1889 Temmuz'unda 5 öğrenciyi mezun etti.[3]

1892-1893 ders yılında okul, rüştiye sınıflarını da içine alarak yedi sınıflı hale getirildi.[3] Öğrenci sayısının hızla artması üzerine 1888 yılında konak arsası üzerine yeni bir binanın inşaatı başladı.[3] İnşaatın başlamasında bir yıl sonra yanındaki arsa da satın alınarak okul arazisine katıldı.[4]

Okulun bitirilmesi için büyük gayret sarf eden Vali Mahmut Celalettin Paşa, inşaat henüz bitmediği halde 1890 yılında bir kitabe hazırlatmıştır. Kitabedeki manzumenin son iki beyiti şöyledir:

“Celal itmamına vali iken nazmeyledi tarih Bu ali mektebi Abdülhamit Han eyledi nev–bünyad” (Bu yüce mektebi Abdülhamit Han yaptırdı. Tamamlandığında Vali Celal, şiiriyle tarih düştü.). Yapı istenene üsrede tamamlanamadığı ve vali Mahmut Celalettin Paşa valilikten ayrıldığı için kitabe yerine konulamadı. Yeni bina 1891’de tamamlanarak hizmete girdi.

1890'lı yılların başında okul yatılı hale getirildi. 1893'te okulun etrafındaki on ev satın alınıp okul arazisine dâhil edildi.[4]

Binaya 1903-1906 yılları arasında kütüphane, yatakhane, yemekhane, kapalı bir teneffüshane 1911’de de hamam ilave edildi.[3] 1903 yılının sonlarına doğru okulda ziraat, ticaret ve sanat şubeleri açıldı. Ayrıca 1904'te okul bahçesine ayrı bir teşkilat olarak Müze-i Hümayun adıyla Bursa Müzesi açılmıştır. Osmanlı, Selçuklu, Roma ve Bizans dönemlerine ait eserler 1926'da Yeşil Medrese'ye taşınana kadar burada sergilendi.

Yunan işgalinde binanın bir kısmı hastane olarak kullanıldı[2]

1910-1911 ders yılı başında adı Bursa Sultanî Mektebi olarak değiştirilmiş olan okul, 1923-1924 ders yılında Bursa Lisesi adını aldı.

Atatürk okulu 23 Ağustos 1924 ve 3 Mart 1925 tarihlerinde olmak üzere iki defa ziyaret etmiş ve şeref defterine, "Bursa Sultanîsi'nde geçirdiğimiz saatlerin çok kıymetli hatırası ile daima memnun olacağım" notunu düşmüştür. Mustafa Kemal, ziyareti sırasınd aHarbiye Okulu’nda iken kendisinin de Fransızca öğretmeni olan Nevres Bey'in de ders verdiği sınıfı ziyaret etmiş; bu sınıf 1998’de bir plaketle daha kalıcı hale getirilmiştir.

1960'ta yıkılan eski binanın yerine yatakhane, 1973 yılında betonarme ek bina yapılmıştır.

Okulda, Reşat Nuri Güntekin, Orhan Şaik Gökyay, Kazım Baykal, Ziya Samar, Süleyman Nazif gibi ünlü isimler öğretmenlik yapmış, yetiştirdikleri öğrenciler ise bilim, sanat, politika ve sosyal hayatta önemli görevler üstlenmişlerdir. Okul bahçesinde 1960’ta dikilen Atatürk’ün büstünün yanı sıra okulda öğretmenlik yapmış önemli kişilerin büstleri mevcuttur. İlk hikâyesi olan “İpekli Mendil”'i Bursa Erkek Lisesi'nde öğrenciyken edebiyat dersi ödevi olarak yazan Sait Faik Abasıyanık da okul tarihinin önemli kişilerindedir.

Okul 2005 yılından itibaren Anadolu Lisesi olarak öğretime devam etmektedir.

Mayıs 2011 yılında okulun tarihini anlatan Bursa Mekteb-i Sultanisi25 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [5] kitabı yayınlanmıştır. Mayıs 2016'da okulun adından Anadolu ibaresi kaldırılmıştır ancak Anadolu lisesi olarak eğitim vermektedir.

Okulun Geleneksel Pilav Günleri her yıl Mayıs ayının son Pazar gününde saat 10:00'da yapılmaktadır.

• Resmî Websitesi24 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bursa Erkek Lisesi, Bursa Büyükşehir Beldiyesi Yayınları25 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bursa Mekteb-i Sultanîsi (Bursa Erkek Lisesi) - Uludağ Üniversitesi Kütüphanesi18 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bursa Mekteb-i İdâdî-i Mülkisi Kuruluşu ve Faaliyetleri - Numan KUMAŞ18 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.