Boyabat

Boy, uzunluk ya da kabile, soy, aşiret; abat, mağrur ya da imar edilmiş anlamına gelse de, bir zamanlar islam ve hristiyan dünyasının sınırında bir "serhat boyu kalesi" olduğundan adının Boy-Abad olarak yerleştiği sanılmaktadır. Bir başka söylentiye göre de "uzun ova" anlamı verilir.

İlçenin MÖ 600 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır. İlçeyi ilk kuranların Kaşkalar olduğu tahmin edilmektedir.

Boyabat sırasıyla Gaşka, Hitit, Paflagonya, Lidya (M.Ö. 590), Pers (M.Ö. 548), Makedonya (M.Ö. 330), Pontus (M.Ö. 300), Roma (M.Ö. 60), Bizans (M.S. 390) egemenliklerine girmiştir.

M.Ö. 300 ve M.Ö. 60 arası Pontus Krallığı'nın batı, değişik Yunan, Makedon devletlerinin ve daha sonra Roma imparatorluğu'nun batı sınırı olarak hizmet gören ve şehre hakim büyük bir kayalık tepe üzerine o dönemde inşa edildiği tahmin edilen,Boyabat Kalesi zaman içinde şehrin öneminin artmasına ve gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.

Boyabat yöresi Danişment hükümdarı Gümüştekin Gazi tarafından 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ertesi Türk İdaresine katılmış, Selçuklu, Candaroğulları dönemlerinden sonra 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı hakimiyetine girmiştir. İlçe, Osmanlı zamanında Kastamonu Sancağına bağlı bir kadılık idi. Tanzimat devrinde Boyabat nahiyeye çevrilmiş, 1868 yılında da kaza yapılmıştır. İlçede Osmanlı Devleti'nden kalma birçok eser vardır. Akmescit Camii, şu anda harebe halinde olan Çay Mahallesindeki Medrese, Daylı Türbesi, AşıklıTekke Türbesi, Büyük Cami, Bekir Paşa Su Kanalı vs. İlçe Cumhuriyet döneminde Sinop iline bağlı bir ilçe olurken gelişmesini de hızla sürdürmektedir.[2]

Boyabat; doğuda Durağan, batıda Hanönü-Taşköprü, kuzeyde Ayancık-Sinop Gerze ve Erfelek, güneyde Saraydüzü - Kargı İlçeleriyle çevrilidir. Arazi 2., 3., 4. jeolojik zamanda oluşmuştur. Arazi, yüksek dağ dizilerinden oluşmuştur. Çöküntüler ve sel yarıkları da dikkati çekmektedir. İlçeden Kızılırmak'ın kolu olan Gökırmak geçmektedir.

İlçe ekonomisi, sanayi, tarım, hayvancılık ve orman ürünlerinden oluşmaktadır.
İlçede, 30450 ha tarım arazisi mevcut olup, bunun %50'si tarla bitkileridir. Başlıca tarım ürünleri; buğday, arpa, çeltik, fasulye, şeker pancarıdır. Boyabat tarım ürünü olarak pirinciyle tanınmıştır.
İlçede, 100296 hektar orman arazisi vardır. Orman ürünleri; 14000 m³ tomruk, 350 m³ tel direk, 3500 m³ maden direk, 13000 m³ kâğıtlık odun, 18350 m³ lift-yonga odun, 6500 m³'te yakacak odundur.
İlçede, 33000 koyun, 650 saf kültür sığır, 6700 kıl keçisi, 11500 kültür melezi sığır, 320 tiftik keçisi, 8700 yerli sığır, 1050 manda, 260 at, 145 katır ve 1040 eşek bulunmaktadır.
İlçede sanayi kuruluşlarınca (Toprak Sanayi) üretilen mallar ticaret alanında önemli yer tutar. Haftada iki defa kurulan pazar, ilçe çevresinde üretilen ürünlerin değerlendirilmesinde önemli rol oynamaktadır. İlçede, Devlet ve Özel sektöre ait 6 adet banka şubesi vardır. Bunlar T.C. Vakıfbank , T.C. Ziraat, Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Denizbank ve Akbank’ tır. Sanayi ve Ticaret Odası mevcuttur. 20 adet Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, 22 adet Tarımsal Sulama Kooperatifi, 63 adet Yapı Kooperatifi, 2 adet Tüketim Kooperatifi, 4 adet Motorlu Taşıt Kooperatifi, 1 adet Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi, 1 adet Esnaf ve Sanatkârlar Kefalet Kooperatifi mevcuttur.[3]

Şehir nüfusunun çoğunu zamanında köylerden veya şehir merkezinden göç eden ve emeklilik sonrası geri dönen kesim oluşturur. 2000'li yıllardan sonra ilçe belediyesi şehirde gelenekselleşen panayırın yanına tiyatro festivalini de ekleyerek şehirdeki kültürel etkinlikleri arttırmaya çalışmaktadır.