Ballıbaba

Ballıbaba
	Eflatun çiçekli ballıbaba (Lamium purpureum)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta ; (Kapalı tohumlular);
Sınıf:	Magnoliopsida ; (İki çenekliler);
Takım:	Lamiales;
Familya:	Lamiaceae ; (Ballıbabagiller);
Cins:	Lamium; L.
Türler
	Metne bakınız.

Ballıbaba, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Lamium cinsini oluşturan bitki türlerine verilen ad.

Lamium orvala

Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika'da yayılış gösteren türlerin hepsi otsu bitkidir. Bugün birkaç türü anavatanı dışındaki ılıman bölgelerde çok çabuk yayılarak natürülize olmuştur. Bir yıllık ve iki yıllık olan bu otsu bitkiler tohum ve gövdeden gelişen kökler vasıtasıyla hızlıca yayılır. Çiçeklenme, türüne göre Mart-Nisan-Mayıs-Haziran aylarında gerçekleşir.

Morfolojik özellikleri

Gövde yaprakları dairesel veya böbreksi yumurtamsı-mızrak biçimde olup yaprak kenarı kaba dişli veya testere dişilidir.

Halka yapısında 4-14 çiçek görülür. Çiçek yaprakları benzerdir. Brahteler ince uzun erken dökülür. Kaliks tüpsü-çan ya da çan biçiminde 5-10 damarlı dış yanı tüylüdür. Boyun hafif eğik veya düzgün, beş dişli biz biçimindedir. Korolla eflatun-kırmızı ya da kırmızımsı, sarımsı, kirli beyaz, iki dudaklı, dış yüzeyi tüylüdür.

Dört erkek organı (stamen) tüylü olup öndeki ikisi uzuncadır. Başçık iki gözlüdür ve birbirinden ayrılmıştır. Yumurtalık loplu ucu kesiklidir, tüysüz veya tümsekcikli, bazen de kenarı zarsıdır. Boyuncuk hemen hemen eşit iki yarıklıdır.

Yetişme

Ballıbabalar verimli topraklarda yetişir ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Çiçek renginde düşük ışık şiddeti ve ekim dönemi belirleyici rol oynar. Örneğin eflatun ve beyaz renkli çiçekler ilkbaharda dikilmeli ve ışık isteği yüksek tutulmalıdır. Sarı çiçekli türler sonbaharda tercihen gölgeli yerlere dikilmelidir. Üretimi tohumla veya erken baharda bölümlere ayırarak yapılır.

Türler

Beyaz ballıbaba (Lamium album)
Lamium aleppicum
Büyük ballıbaba (Lamium amplexicaule)
Lamium ambiguum
Lamium armenum
Lamium barbatum
Lamium cariense
Bahçe balıbabası (Lamium confertum)
Lamium cymbalariifolium
Lamium demirizii
Lamium ehrenbergii
Lamium eriocephalum
Lamium galactophyllum
Lamium garganicum
Lamium gundelsheimeri
Kesik yapraklı ballıbaba (Lamium x hybridum)
Lamium leucolophum
Lamium lycium
Lamium macrodon

Lekeli ballıbaba (Lamium maculatum)
Lamium microphyllum
Kuzey ballıbabası (Lamium moluccellifolium)
Lamium moschatum
Lamium orvala
Lamium pisidicum
Lamium ponticum
Eflatun çiçekli ballıbaba (Lamium purpureum)
Lamium sandrasicum
Lamium sempervirens
Lamium sulfureum
Lamium tenuiflorum
Lamium tomentosum
Lamium truncatum
Lamium tschorochense
Lamium veronicifolium
Lamium violaceo-velutinum
Lamium vreemanii

Sarı ballıbaba türünün sınıflandırmadaki yeri tartışmalıdır. Bazı botanikçiler bu cinse (Lamium) dahil ederken bazılarıda Lamiastrum galeobdolon olarak adlandırır.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.