Babylon 5

Babylon 5, yazar ve yapımcı J. Michael Straczynski tarafından yaratılan bir Amerikan bilimkurgu televizyon dizisidir. Dizinin yapımı, Babylonian Productions çatısı altında faaliyet gösteren Straczynski’s Synthetic Worlds Ltd ile Warner Bros. Domestic Television şirketlerince gerçekleştirilmiştir. Warner Bros şirketi, 1993 tarihli Babylon 5: The Gathering adlı pilot filmin başarısının ardından, Prime Time Entertainment Network (PTEN)[1] kanalında yayınlanmak üzere ilk 2 sezonun siparişini verme kararı aldı. İlk olarak 26 Ocak 1994'te Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterimine başlanan dizi, toplam 5 sezon boyunca yayın hayatına devam etti.

Babylon 5
Babylon 5 TV dizisinin logosu
Tür
Proje tasarımcısı J. Michael Straczynski
Geliştiren J. Michael Straczynski
Başrol
Besteci
Ülke Amerika Birleşik Devletleri
Dili İngilizce
Sezon sayısı 5
Bölüm sayısı 110 (+ 6 TV Filmi) (bölümleri listesi)
Yapım
Yönetici yapımcı
  • Douglas Netter
  • J. Michael Straczynski
Görüntü yönetmeni
  • John C. Flinn III
    (102 bölüm, 1994-1998)
  • Fred V. Murphy
    (8 bölüm, 1995-1998)
Gösterim süresi 43 dakika
Yapım şirketi Babylonian Productions
Synthetic Worlds, Ltd.
Dağıtımcı firma Warner Bros. Television
Yayın bilgileri
Kanal
  • PTEN (1994–1997)
  • TNT (1998)
Resim formatı
Ses formatı Dolby Surround
Yayın tarihi 22 Şubat 1993 (1993-02-22) - 25 Kasım 1998 (1998-11-25)
Durumu Bitti
Kronoloji
Önce gelen Babylon 5: The Gathering
Sonra gelen Crusade (TV dizisi)
İlişkili programlar The Legend Of The Rangers
The Lost Tales
Dış bağlantılar

Diziyi, "en başından beri beş sezon olarak planlanıp, yazıldı" diye açıklayan J. Michael Straczynski, 110 bölümün 92'sini bizzat kaleme aldı ve Douglas Netter ile birlikte dizinin yapımcı kadrosunda da görev yaptı.[2] 2257 ile 2262 yılları arasında geçen dizi, insanlığın uzayda kolonileştiği ve pek çok uzaylı ırk ile temas kurduğu kurgusal bir geleceği konu alır. İnsanlık, tüm ırkların birbirleriyle ticari ve diplomatik ilişkiler kurabilmesi ve galaksideki barış ortamının sağlanabilmesi için, Babylon adı verilen çok türlü bir uzay istasyonu projesine girişmiştir. Fakat 1. 2. ve 3. istasyonlar durumdan rahatsız olan güçlerce imha edilmiş, 4. istasyon ise içindeki mürettebatıyla birlikte ansızın ortadan kaybolmuştur. Buna rağmen Dünya Gücü, kararlılığını göstermek amacıyla kısa sürede Babylon 5 Üssü'nü inşa ederek faaliyete sokmaktan çekinmemiştir. Dizi boyunca tüm yaşanılan maceralar işte bu üsde gerçekleşmektedir.

Dizi için, çoğu iki ayak üstünde yürüyen insan benzeri uzaylı varlık tipleri yaratılmış ve kapsamlı bir kurgusal evren tasarlanmıştır. Uzunluğu 8 km. olan ve toplan 2.5 milyon ton çelikten yapılan Babylon 5 Üssü, ırkı ve gezegeni ne olursa olsun, iyi niyetli tüm bireylerin konaklayabileceği bir uğrak limanı durumundadır. Ayrıca Babylon 5 Üssü'nde, galaksideki çoğu ırkın büyükelçi düzeyinde temsil hakkı bulunmaktadır. Bu durum, birbirlerine düşman olan ya da birbirlerinden hoşlanmayan ırklar arasında, sonu savaşa kadar uzanabilecek diplomatik sürtüşmeler yaşanmasına yol açmakta ve zaman zaman politik gerilimlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

Dinsel bağnazlık, ırkçılık, sosyal baskı, siyasi rekabet, ideolojik ve kültürel farklılık, ticari anlaşmazlık, diplomatik geçimsizlik ve diktatoryal eğilim gibi temaları incelikle işleyen ve bu olguların sonuçlarını başarıyla aktaran dizi,[3] "politik bilimkurgu türünde yayınlanan en karmaşık televizyon dizisi" olarak anılmakta ve övülmektedir.[4] İki kez En İyi Dramatik Sunum Hugo Ödülü'nü de kazanmış olan dizi,[5][6] üretilmiş en iyi bilimkurgu dizilerinden biri olarak gösterilmektedir.[7][8][9]

Yapıtın Konu İçeriği

Yıl 2258... İnsanlık, oldukça gelişmiş ve uzaya açılmış güçlü bir ırktır. Bu zaman zarfı boyunca pek çok dünya dışı uygarlığı ve bu uygarlıkların başka uygarlıklarla giriştikleri mücadeleleri keşfetmiştir. Uzay, pek çok ırkın birbiriyle mücadele ettiği bir savaş alanından farksızdır. İnsanlar da, bu manzara içerisinde kendi çıkarları doğrultusunda bir strateji izlemek durumunda kalmıştır. İnsanlık, her ne kadar gelişmiş bir uygarlık izlenimi verse de, kendi içerisinde yaşadığı siyasi, toplumsal ve ekonomik buhranlarla pençeleşmektedir. Tüm bunlar yaşanırken, bir yanlış anlaşılma sonucu Dünya-Minbari savaşı'nın patlak vermesi ve Minbarilerin, savaşı kazanmak üzereyken ansızın savaşı sona erdirmesi hala sırrını korumakta ve kafaları karıştırmaktadır. Dünya gücü, büyük kayıpların yaşanmasına yol açan böylesi bir savaşın tekrar vuku bulmaması ve tüm ırkların burada diplomatik ilişkiler geliştirerek barış ortamının muhafaza edilebilmesi için Babylon adı verilen çok türlü bir istasyon projesine girişmiştir. Fakat 1. 2. ve 3. istasyonların kimliği belirsiz güçlerce imha edilmesi, 4. istasyonun ise gizemli bir şekilde ortadan kaybolması Dünya yönetimi'ni endişelendirmiş, ama tüm bunlara rağmen 5. istasyonun yapımına başlanması kararı alınmıştır.

Babylon 5, toplam 2.5 milyon ton çelikten yapılan ve 8 km. uzunluğunda olan bir uzay üssüdür. Üsse giren çıkan sayısız ırk vardır. Bu ırklar aynı zamanda büyükelçilik derecesinde de Babylon 5'te temsil edilmektedirler. Dolayısıyla, büyükelçiler arasında her türlü politik ayak oyunu yaşanmaktadır. Çıkara dayalı ittifak kuranlar, taraf değiştirenler, yanılanlar, pişman olanlar, intikam ateşiyle yananlar, sevilenler, nefret edilenler, korkulanlar, saygı duyulanlar... Hepsi de dizinin dokusuna işlenmiş çarpıcı motifler gibidir. Öte yandan sessiz sessiz yaklaşan büyük bir savaş, tüm ırkları kendi safını belirlemeye zorlayacaktır. Tüm bu belirsizlikler içinde John Sheridan'ın, Dünya'daki diktatör yönetime savaş açmasıysa bir diğer sonucu merak edilen mücadele halini alacaktır.

Mitoloji

Uzak bir geleceği anlatan dizi, ayrıntılı evreni ve incelikle yaratılmış mitolojisiyle dikkat çeker. Babylon 5, Gölgeler ırkının ortaya çıkışına ve bu ırkın galaksiye yaşattığı endişeye dayanan bir mitolojik temele oturtulmuştur.[10] Gölgeler adı verilen ırk, her bin yılda bir uykusundan uyanarak galaksiye dehşeti ve kaosu yaşatmakta ve büyük savaşların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu koşullar altında, kimi ırklar güçlerini birleştirerek Gölgeler'e karşı koyarken, kimi ırklar ise Gölgeler'in yanında yer almayı yeğler. Bu durum, galaksideki çatışma ortamını iyice körükleyen unsurlardan biri halini alır.

Babylon 5 Dizisinin yazarı ve yapımcısı: J. Michael Straczynski

Bin yıl önce Gölgeler'le yapılan savaştan kısmen galip çıkılmış ve Gölgeler'in geri çekilmesi sağlanmıştır. Fakat aradan geçen bin yıllık süre zarfında Gölgeler tekrar uyanacak ve eski güçlerini toplamaya çalışacaktır. İşin kötü tarafı ise, bin yıl önceki savaşın kazanılmasını sağlayan ve Kadimler adı verilen gelişmiş uygarlıklar galaksiyi çoktan terketmişlerdir. Gölgeler'e karşı Kadim ırklar olmadan bir zafer kazanmak ise imkânsız görünmektedir. Şu an galaksideki baskın ırkların, Gölgeler uyanmadan bir an önce güçlerini birleştirmeleri ve artık galaksiyi terk etmiş olan kadim ırkları bulmaları gerekmektedir. Ancak bu sanıldığı kadar kolay olmayacak ve beklenen karanlık galaksiye çökecektir.

Dizi ilk sezonlarında, Gölgeler ırkının uyanışının ve yaklaşan büyük savaşın işaretlerini vermekle yetinir.[11] Uzun bir süreç boyunca diken üstünde beklenilen büyük savaş, 3. sezonda tüm çıplaklığıyla başlar.[12] Galaksiyi terk etmiş olan Kadim ırklar bulunur ve Gölgeler'e karşı kendilerinden yardım istenir. Amacı Gölgeler'le mücadele etmek olan efsanevi Kolcular Birliği de, tekrar örgütlenerek etkin bir şekilde savaşa müdahil olur. Önceleri hakkında pek fazla bir şey bilinmeyen Vorlon ırkının da, kadim ırklardan biri olduğu ortaya çıkacaktır. Artık saflar kesinleşmiş ve galaktik savaş zirvesine ulaşmıştır. Ancak Vorlon ırkının, Gölgeler'i yenmek için izlediği strateji bir başka endişe kaynağı olacak ve galaksinin genç ırkları savaşın ilerleyen safhalarında Vorlonlar'ı da durdurmak zorunda kalacaktır.

4. sezonun ortalarında, kadimlerin de desteğini alan genç ırklar, hem Gölgeler'i ve hem de Vorlonlar'ı durdurmayı başaracak ve bu iki ırkın galaksiyi terketmesiyle savaş sona erecektir. Vorlonlar ile Gölgeler'in binlerce yıldır birbirleriyle neden savaştıkları da artık günyüzüne çıkar. Bu iki kadim ırk, başlangıçta genç ırkları yetiştirmek ve onları eğitmek için geride kalmıştır. Ama geçen süre zarfında birbirleriyle ideolojik ve saplantılı bir rekabete girmişler, galaksideki diğer ırkları da kendi rekabetleri için kullanmışlardır. Gölgeler kaosun, Vorlonlar ise düzenin savunucularıdır. Onların bu felsefi düşünce farkı zamanla şiddete dönüşmüştür. Galaksinin genç ırkları, artık bu mücadelenin bir parçası olmak istememektedirler. Genç ırkların kararlılığını gören Vorlonlar ve Gölgeler, geri dönmemek üzere galaksiyi terkederler. Artık savaş bitmiş ve galaksi genç ırklara kalmıştır. Onlara düşen de, kendilerinden sonra gelecek ırkları eğitmek ve yetiştirmek olacaktır.

Ama dizi, bu noktadan sonra savaşın politik sonuçlarını ve ardında bıraktığı yıkıcı manzarayı anlatmayı sürdürür. Tüm ırkların ağır yaralar aldığı böylesi bir savaşın ardından, beklenildiği üzere galaktik bir ittifakın kurulması zorunluluğu doğar. Artık galaksiyi bekleyen sorunlar, kurulan bu yeni ittifakın ve diğer tüm ırkların iç ve dış politika sorunları halini alır. Her ne kadar savaş sona erse de, ardında bıraktığı karanlık müttefikler, galaksideki bulanık ve çalkantılı dönemi sürdüren en önemli etkenlerden biridir. Centauri İmparatorluğu'nun karanlık müttefiklerin kontrolüne girmesi, Dünya'nın bir diktatöryaya dönüşmesi, John Sheridan'ın Dünya Diktatörlüğüne savaş açması, Mars Kolonisi'nin bağımsızlık mücadelesi[13] ve Psi Birliği'nin gizli niyeti gibi konular, dizinin mitolojisini besleyen yeni olaylar olarak karşımıza çıkar.

Irklar

Irk çeşitliliği açısından oldukça tatminkar bir dizi olan Babylon 5, önceleri beş baskın ırkın ekseni etrafında şekillenir. Bu beş baskın ırk, İnsanlar, Minbariler, Narnlar, Vorlonlar ve Centauri'dir. Fakat ilerleyen sezonlarla birlikte, Gölgeler ve onların müttefikleri gibi daha başka ırklar da diziye dahil olur. Öte yandan, Drazi, Brakiri, Vree, Markab ve pak'ma'ra gibi zaman zaman dizinin gidişatına etki eden ırklarla birlikte, Bağımsız Dünyalar Topluluğu'nu oluşturan ve diğer ırklara oranla dizi içerisindeki etkinliği zayıf olan bazı ırklar da bulunmaktadır. Tüm ırklar, Babylon 5 Üssü'nde büyükelçi düzeyinde temsil edilirler ve Üs meclisi'nde oy hakkına sahiptirler.[14]

İnsanlar

Dünya İttifakı Resmî Logosu.

Babylon 5 dizisinin baskın ırklarından biri olan İnsanlar, 2258 yılı itibarıyla oldukça gelişmiş ve uzaya açılarak çeşitli gezegenlerde koloniler kurmuş ileri bir uygarlığı temsil ederler. İnsanlık, her ne kadar gelişmiş bir uygarlık izlenimi verse de, kendi içerisinde yaşadığı siyasi, toplumsal ve ekonomik buhranlarla pençeleşmekte ve galaktik siyaset içerisinde tutunmaya çalışmaktadır. Dizinin mitolojisine göre insanlarla ilk iletişime geçen dünya dışı uygarlık Centauriler olmuştur. Hatta Centauriler, ilk karşılaştıklarında insanları uzaya açılan kayıp kabilelerinden biri sanmış ve daha sonradan iki ırk arasında hiçbir biyolojik benzerlik ya da akrabalık olmadığı kanıtlanmıştır. Buna rağmen Centauriler'in söz konusu iddialarında ısrar etmesi, dizinin çoğu bölümünde insanlar tarafından espri malzemesi olarak kullanılır. Kendi içerisinde çok dilli, çok kültürlü, ve çok dinli bir uygarlığı temsil eden İnsanlık, politik olarak da tek merkezden yönetilen bir idari yapılanmaya sahiptir.[15] Centauri ırkı ile karşılaşması ve onlardan geçit teknolojisini öğrenmesi, insanlık için teknolojik bir sıçrama noktası olarak değerlendirilir. Artık geçit teknolojisinin de yardımıyla uzun uzay yolculukları yapabilmekte ve geniş bir uzay bölgesine hakim olabilmektedir. Bu durum, insanların diğer başka ırklar ile diplomatik ilişkiler kurma zorunluluğunu da beraberinde getirmiştir.

Fakat 2248 yılında, bir yanlış anlaşılma sonucu Minbariler ile savaşa giren insanlık, kendisinden oldukça ileride olan bu ırk tarafından yok edilme tehlikesi yaşamış ve çok büyük yıkımlar atlatmıştır. Savaşı kazanma ihtimalleri olmadığı halde insanların savaşmaktan vazgeçmiyor oluşu Minbariler'i şaşırtmış ve insanlara olan bakış açısını derinden etkilemiştir. Öte yandan Minbariler, üstün teknolojik güçleri sayesinde Dünya İttifakı'nı yok etmek üzereyken bir kehanet sonucu savaşı durdurmuş ve Dünya İttifakı'na teslim olduklarını bildirmiştir.[16] İnsanlar bu sürpriz gelişme karşısında büyük bir şaşkınlığa ve endişeye kapılmıştır. Çoğu insan, Minbariler'in bu beklenmedik kararırın altında sinsi bir neden yattığına inanmakta; ama kimse bunu kanıtlayamamaktadır. Bu olayların ardından İnsanlar ile Minbariler arasında çok daha dostane ilişkiler başlamış ve gerek diplomatik gerekse de ticari anlaşmalar imzalanmıştır.

Dünya gücü, büyük kayıpların yaşanmasına yol açan böylesi bir savaşın tekrar vuku bulmaması ve tüm ırkların burada diplomatik ilişkiler geliştirerek barış ortamının muhafaza edilebilmesi için Babylon adı verilen çok türlü bir istasyon projesine girişmiştir. Fakat 1.2. ve 3. istasyonlar durumdan rahatsız olan güçlerce imha edilmiş, 4. istasyon ise gizemli bir şekilde sırra kadem basmıştır. Ama Dünya Gücü kararlılığını göstermek amacıyla kısa sürede Babylon 5 Üssü'nü inşa ederek faaliyete sokmaktan çekinmemiştir. İnsanlar, barışın korunup-kollanması gereken narin bir manzara olduğunun ve küçük bir kıvılcımla yok edilebileceğinin farkındadır. Bu nedenle atılan her hamle derinlemesine bir düşünceyi gerektirmektedir.

Tüm bunlar yaşanırken Dünya İttifakı Başkanı Luis Santiago'nun zamansız ve şüpheli ölümü, insanlar arasında büyük bir korkuya neden olmuş ve yerine geçen yeni Başkan Morgan Clark'ın baskıcı yönetimi, başta demokrasi yanlıları olmak üzere pek çok kesimi endişeye düşürmüştür. Bu endişenin haksız olmadığı, Başkan Clark'ın yavaş yavaş bir diktatörlük rejimi kurmasıyla anlaşılacak ve Diktatör Clark'a karşı Babylon 5 güçleri önderliğinde bir direniş hareketi başlayacaktır. Babylon 5 Üssü, bu süreç içerisinde Dünya İttifakı'ndan ayrıldığını açıklayıp bağımsızlığını ilan edecek ve bu hareketiyle de Başkan Clark'ın birinci hedefi hâline gelecektir. Bunun yanı sıra Gölgeler ile yapılan savaşın zaferle sonuçlanmasında İnsanlar'ın büyük katkıları olmuş ve Babylon 5 Üssü, galaksi için bir umut kaynağına dönüşmüştür.

Minbari

Babylon 5 dizisinde Minbari Irkı

Babylon 5 mitolojisinin baskın ırklarından biri olan Minbariler,[17] ruhban, işçi ve savaşçı sınıfı olmak üzere üç ayrı kasttan oluşan toplumsal ve siyasi bir yapılanmaya sahiptirler.[18] Her kastın, Minbari siyasi rejiminin en yetkili organı olan Gri Konseyi'ne temsilci gönderme hakkı bulunmaktadır. Böylelikle tüm kastların temsilcilerinden oluşan Gri Konseyi, uygarlığın her türlü politik sorununu çözmekle görevlendirilmiştir. Onbinlerce yıllık köklü bir geçmişe sahip olan Minbari ırkı, bilimde, teknolojide, sanatta ve felsefede oldukça ileri boyutlara ulaşmıştır.[17] Irklar arası ilişkilerin uzlaşıyla çözülmesi gerektiğine dair yaygın ve genel bir kanıları vardır; fakat Dünya ile yaptıkları savaşta olduğu gibi kimi durumlarda, şiddete de başvurabilmektedirler.[19] Çok sıkı bir hayat dsiplini içerisinde yaşayan Minbariler, özellikle geleneklerine ve inançlarına bağlılıklarıyla bilinirler.[20][21] Bir kısmı kişisel ve bir kısmı da topluluksal olarak gerçekleştirilen pek çok törenleri vardır. Bu törenlerin bazısı gündelik olarak yapılırken bazısı da dönemsel olarak yapılmaktadır ve Minbari bireylerinin bu geleneğe uyması zorunludur. Minbari Federasyonu olarak adlandırılan devletlerinin başkenti Minbar gezegenidir ve özellikle Minbar, gösterişli kristal yapılarıyla tüm galakside ün salmıştır.

Galaktik komşu devletlerle iyi ilişkiler içerisinde olan ve hemen hemen tüm ırklar tarafından saygı duyulan Minbariler, ırklar arasında çıkan politik ya da ticari anlaşmazlıklarda hakem görevi üstlenerek tarafları uzlaştırmaya gayret ederler.[22] Minbariler, dış görünüşleri itibarıyla insansı bir ırk olarak adlandırılabilir. Saçsız ve humanoidtirler. Kafalarının yan tarafında; kulaklarının üzerinden kafanın arkasına kadar giden bir kemik bulunur. Kafalarındaki bu kemiksel yapı doğum sırasında yoktur, ergenlik döneminde oluşur. Minbariler, Valen adlı tarihi ve dinsel kişiliğin fikirleri etrafında geliştirdikleri bir dinsel ve felsefi bakış açısına sahiptirler. Valen'i kutsal yol gösterici ya da kılavuz olarak kabul eder ve ona sonsuz bir saygı duyarlar.[23] Öte yandan Valen tarafından kurulduğu bilinen[24] ve Gölgeler'e karşı savaşmak üzere eğitilen Kolcular birliği'nin en büyük destekçisi de yine Minbari ırkı olmuştur. Minbariler, geleneksel ve muhafazakâr yapılarının bir sonucu olarak, Kolcular birliği'ni yüzyıllar boyunca muhafaza etmiş ve bu örgütü asla dağıtmamıştır. İlk başlarda yalnızca Minbari bireylerinden oluşan Kolcular birliği, zaman içinde başka ırklardan savaşçıları da bünyesine kabul etmiş ve çok ırklı bir yapılanmaya dönüşmüştür. Gölgeler ile girişilen savaşta Kolcular Birliği hayati bir rol oynayacak ve savaşın kazanılmasında büyük katkılar sağlayacaktır.

Bir yanlış anlaşılma sonucu başlayan ve kısa sürede felakete dönüşmekte gecikmeyen Dünya-Minbari Savaşı'nın her iki tarafta da derin izler bırakmış olması, zaman zaman İnsanlar ile Minbariler arasında kişisel gerginlikler doğurabilmektedir. Minbari ırkı, Babylon 5 Üssü'nde büyükelçi Delen tarafından temsil edilmektedir. Üssün Dünyalı komutanı John Sheridan ile Delenn arasında her zaman düzeyli ve saygılı bir ilişki olmuş, bu ilişki ilerleyen zaman içinde aşka dönüşmüştür. Bu durum, Delenn'i çoğu zaman zor durumda bırakmışsa da, ikili tüm zorlukları aşmasını bilmiş ve aşklarının bitmesine izin vermemiştir.

Narn

Babylon 5 dizisinin bir başka baskın ırkı olan Narnlar, güçlü ve savaşçı kişilikleriyle bilinirler. Uzun zaman önce, hızla gelişmekte olan bir uygarlık iken anavatanları Centauri ırkının saldırısına uğramış ve bu savaşta milyonlarca Narn yaşamını yitirmiştir. Hayatta kalanlarsa, Centauri güçlerince köle olarak kullanılmıştır. Geniş ormanları ve bereketli toprakları olan Narn Anavatanı, bu saldırı sonrasında çorak ve ölü bir gezegene dönüşmüş, hayat koşulları iyiden iyiye zorlaşmıştır. Tüm bu felaketlere ve olumsuz koşullara rağmen Narnlar özgürlük ve bağımsızlık mücadelelerinden asla vazgeçmemişler, kurdukları gizli direniş örgütleriyle istilacı Centauri güçlerine karşı savaşmışlar ve sonunda özgürlüklerini kazanmışlardır. Sahip oldukları kanlı geçmişin hafızalarında silinmez izler bırakması nedeniyle, Centauri ırkına yönelik nefret ve kin beslemektedirler.

Babylon 5 dizisinde Narn Irkı.

Narn ırkı, Babylon 5 Üssü'nde büyükelçi G'Kar tarafından temsil edilmekte ve Narn Rejimi ile Centauri İmparatorluğu arasında sürekli diplomatik gerilimler yaşanmaktadır. Kendilerine özgü bir dinsel anlayışa sahip olan Narnlar,[25] dayanıklı ve güçlü fiziksel yapılarının da bir sonucu olarak küçük yaşlardan itibaren doğal bir savaşçı olarak yetişmektedirler. Narnlar, gururlu ve savaşçı bir ırktır. Metotları saldırgan ve zaman zaman zararlı olsa da ırklar arası kaotik manzara içerisinde bir şekilde tutunmaya çalışırlar. En büyük amaçları, kendilerine büyük acılar ve yıkımlar yaşatmış olan Centauri İmparatorluğu'ndan bir gün intikamlarını alabilmektir. Bu uğurda hemen hemen her yolu denerler ve Centauri İmparatorluğu'nu köşeye sıkıştırmaya yönelik kararlı bir politika izlerler.

Dizinin ilerleyen sezonlarıyla birlikte, tarih tekerrür ederek Narn Anavatanı bir kez daha Centauri Güçleri tarafından istilaya uğrayacak ve tüm Narn toprakları fethedilecektir. Artık Narn devleti diye bir şeyin olmaması nedeniyle G'Kar, Centauri İmparatorluğu tarafından görevden alınacak ve idamı istenecektir. Fakat G'Kar, Babylon 5 Üssü'ne sığınma talebinde bulunur ve bu talebin kabul edilmesiyle birlikte Centauri Güçlerinin eline geçmekten kurtulur. İlk başlarda, nefret ve kinle dolu tipik bir diplomat olan G'Kar, geçen zaman içerisinde dini bir kişiliğe dönüşecek ve ırkının gözünde büyük bir saygınlığa erişecektir. Onun bu dönüşümü ve Centauri İmparatorluğu büyükelçisi Londo Mollari ile aralarında bir dostluğun oluşmasına neden olacak, bu dostluk günün birinde Narnlar'ı tekrar özgür kılacaktır.

Centauri

Babylon 5 dizisinde Centauri ırkı.

Babylon 5 dizisinin bir diğer baskın ırkı olan Centauriler, aynı zamanda galaksideki en güçlü ırklardan da biridir. Köklü bir devlet anlayışına sahiptirler ve monarşi ile yönetilirler. Özellikle ayak oyunları ve entrikalarıyla ünlüdürler. Adlarının, anayurtları olan yıldız sisteminden geldiği sanılmaktadır. Geçmişte, Narn anayurdunu istila ederek milyonlarca Narn'ı öldürmüş ve hayatta kalanları da köle olarak kullanmışlardır. Bu nedenle sonradan özgürlüklerini kazanmış olan Narn ırkıyla hemen hemen her konuda siyasi anlaşmazlıklar yaşamaktadırlar. Centauriler, Narn istilasını "biz Narnlar'a teknoloji ve medeniyet götürerek seviyelerini yükselttik" diye savunsalar da, onların bu düşünceleri Narnlar'ı daha da kızdırmaktadır. Fiziksel görünümleri itibarıyla, erkeklerinin saçları yelpaze şeklinde olup, dişileri ise keldir. Erkekler birden fazla kadın ile evlenebilirler.[26] Bu evliliklerin çoğu, ailesel ittifaklar ve güç dengeleri nedeniyle gerçekleştirilir.[27] Babylon 5 evreninde dünyalılarla temas kuran ilk uzaylı ırk Centauriler olmuşlardır.[28] Centauriler, ilk karşılaştıklarında insanları uzaya açılan kayıp kabilelerinden biri sanmış ve daha sonradan iki ırk arasında hiçbir biyolojik benzerlik ya da akrabalık olmadığı kanıtlanmıştır. Buna rağmen Centauriler, söz konusu iddialarında ısrar ederler. Ayrıca, geçit teknolojisini paylaşarak insan ırkının gelişimine büyük katkı sağladıkları bilinmektedir. Dış görünüşleri insana çok benzese de, iç organlarının sayısı ve yeri, dolaşım sistemleri ve üreme mekanizmaları gibi fiziksel özellikleri insanlardan tamamen farklıdır.

Centauri ırkı, Babylon 5 Üssü'nde Büyükelçi Londo Mollari tarafından temsil edilmektedir. Mollari, güç delisi, entrikacı, üçkağıtçı, kadın ve içki düşkünü kişiliğiyle tam bir Centauri'dir. Centauri İmparatorluğu'nun entrika ve şantaj dolu ortamında[29] yetişmiştir. Üç eşi vardır ve üçünden de nefret eder. G'Kar'la sürekli didişirler. Babylon 5 Üssü'nde elçi olduğu dönemde güç hırsı yüzünden uzak durması gereken güçlerle yakınlaşmış ve galaksinin başına büyük dertler açabilecek cinste hatalar yapmıştır. Daha sonradan hatasını anlayıp pişman olsa da, her şey için artık çok geç olduğunu büyük bir ızdırapla fark edecektir. Buna rağmen neşeli ve umursamaz görünmeye çalışır; ama içten içe kederlidir. Gölgeler ırkı ile yaptıkları gizli anlaşmalar ve bu anlaşmaların bir sonucu olarak yaşanan yıkımlar, dizinin ilerleyen sezonlarında belirgin bir biçimde varlığını hissettirecektir. Kendi içinde de uyumsuz bir ırk profili çizen Centauriler, imparatorluğun yönetimini ele geçirmeye çalışan kişi ve grupların siyasi komplolarıyla boğuşmaktadırlar. Öte yandan Centauri ırkı, Büyük Gölgeler Savaşı'nın sona ermesinin ardından, geride kalan Gölgeler İttifakı üyesi karanlık ırkların kontrolüne girmiş ve pek çok uygarlığın anavatanını bombalamıştır. Ama bu durum, savaş sonrası barış ortamını korumak için kurulmuş olan Yıldızlar İttifakı'nın devreye girmesi ve Centauri İmparatorluğu'na savaş açması sonucu değişecektir.

Vorlon

Babylon 5 dizisinde Vorlon ırkı.

Babylon 5 evreninin en güçlü ırklarından biri olan Vorlonlar hakkında, dizinin ilerleyen sezonlarına değin pek fazla bilgi verilmez. Hatta o kadar ki çok uzun zaman boyunca gerçek görüntüsünde bir Vorlon gören kimse olmamıştır. Çünkü vorlonlar kendi biyolojilerine uygun bir kıyafetin içinde dururlar ve bu kıyafetlerini zorunda kalmadıkça çıkarmazlar. Özellikle dizinin ilk sezonunda oldukça gizemli bir ırk profili çizen Vorlonlar, diğer ırkların henüz ulaşamadığı çapta bir teknolojik seviyeye sahiptirler. Başka ırklarla çok nadiren temas kurarlar. Temas kurma amacıyla Vorlon bölgesine giden hiçbir gemiden ise şimdiye kadar haber alınamamıştır.[30] Bu ve buna benzer olaylar, Vorlonlar'ı korkulan ve çekinilen bir ırk hâline getirmiştir.

Dizinin ilerleyen sezonlarında aktarıldığına göre, Vorlonlar geçmişte insan kaçırma olaylarına karışmış ve kaçırdıkları kişilere zihin okumayabilme gibi bir takım özellikler kazandırmışlardır. Telepat olarak adlandırılan bu kişiler, aslında Vorlonlar'ın yaklaşan Gölgeler savaşına yönelik izlediği stratejinin bir sonucudur. Çünkü üstün Gölgeler gemileri yalnızca telepatlar tarafından etkisiz hale getirilebilmektedir. Fakat, Dünyalı telepatlar zaman içerisinde kendi örgütlenmeleri olan Psi Birliği'ni kuracak ve bu birlik Dünya yönetimine müdehalelerde bulunacaktır.

Tüm bunların yanı sıra, Gölgeler adı verilen bir türle mücadele hâlinde olduklarını görürüz. Vorlonlar, Kadimler olarak adlandırılan güçlü ırklardan biridir.. Milyonlarca yıldır uzayda dolaşan, yükselerek fiziksel bedenlerini geride bırakmış bir ırktır. Zamanlarını bir ırkın gelişmesinde düzen mi yoksa kaos mu daha önemlidir sorusu üzerinden Gölgeler ırkıyla birbirlerini yiyerek ve genç ırkları bu kavgada satranç taşları gibi kullanarak geçirirler. Kapalı, allengirli konuşma hususunda sanatkardırlar. Gölgeler Savaşı'nın patlak vermesi ve Vorlonlar'ın bu savaşı bitirmeye yönelik izlediği strateji büyük çaplı yıkımlara neden olacak, galaksinin genç ırkları, Gölgeler'in yanı sıra Vorlonlar ile de mücadele etmek zorunda kalacaktır.

Gölgeler

Babylon 5 dizisinde Gölgeler ırkı.

Babylon 5 mitolojisinde son derece gelişmiş ve tehlikeli bir ırk[31] olan Gölgeler, Vorlonlar'ın azılı düşmanlarıdır. Dizinin ilerleyen sezonlarında bin yıllık uykularından uyanacak ve galaksiye dehşet saçacaklardır.[32] Kendilerine özgü savaş gemileriyle ünlüdürler. Bu gemileri etkisiz hale getirmek neredeyse imkânsızdır. Görünmez olabilme yetenekleri, onları iyice tehlikeli bir hale getirmektedir. Dizinin başlarında kendileriyle ilgili parça parça bilgiler verilse de, izleyiciye tamamen tanıtılmazlar. Bu gizemli durum kendilerine yönelik merakı iyice kamçılar. Diğer ırkların birbirleriyle savaşmalarını sağlamak ve düzen ortamını bozarak kaosu egemen kılmak için, oldukça kapsamlı ve sinsi planlar geliştirirler. Pek çok uygarlık, onların bu planlarına alet olacak ve Gölgeler'in istediği ortamın oluşmasına katkı sağlayacaktır.

Gölgeler ırkının son uyanışına neden olan şey ise Dünya Araştırma Gemisi Icarus'tur. Icarus, incelemek amacıyla Z'ha'Dum adlı bir gezegene gider. Ama bu gezegen Gölgeler'in yaşam alanıdır. Gemidekiler farkında olmadan Gölgeler'i uykusundan uyandırmış ve yok edilmişlerdir. Uyanan Gölgeler, uzun zamandır sinsi bir savaş stratejisi izleyerek galaksiye kaosu yaşatmayı planlıyordur. Gölgeler, diğer ırklar ile iletişimini Morden isimli bir insanı kullanarak gerçekleştirir. Bir zamanlar, eski uygarlıkların da yardımıyla Gölgeler mağlup edilmiştir; ama Vorlonlar hariç artık o eski uygarlıkların hepsi de evrenin uzak köşelerine göçmüştür. Dolayısıyla şu an için galakside Gölgeler'e karşı koyabilecek bir güç yoktur ve olası bir savaşta Gölgeler her yeri yakıp yıkacaktır.[33]

Pek çok ırk, Gölgeler tehditine karşı birleşerek bir ittifak oluştururlar. Gerek bu ittifakın çabaları, gerek Kadim ırkların bulunması ve gerekse de telepatların savaşa sürülmesiyle Gölgeler ırkı mağlup edilecek ve Vorlonlar'la birlikte galaksiyi terkedecektir. Ama Gölgeler'in arkasında bıraktığı ve çeşitli ırklardan oluşan karanlık müttefikleri, galaksideki kaotik ortamın bir süre daha devam etmesine neden olacaktır.

Diğer Irklar

Babylon 5 evreninde baskın ırkların yanı sıra başka ırklar da vardır. Çeşitli görünüm ve özelliklere sahip olan bu ırklar, zaman zaman dizinin gidişatına doğrudan etki edebilmektedirler. Pek çoğu, Bağımsız Dünyalar Topluluğu adlı bir örgüt çatısı altında toplanmıştır. Ortaklaşa aldıkları kararlara göre hareket ederler; fakat bazı ırklar, alınan kararlara uymayarak kendi başına hareket edebilmektedir. Her birisi Babylon 5 Üssü'nde büyükelçi bulundurma ve Üs Meclisi'ndeki oylama ve toplantılara katılma hakkına sahiptir. Çoğu, Gölgeler Savaşı esnasında oluşturulan ittifaka destek olmuştur. Öte yandan haklarında fazla bir şey bilinmeyen ve Gölgeler'in safında yer aldıkları görülen bazı ırklar da mevcuttur. Bu ırklar, Gölgeler'in savaşı kaybedip galaksiyi terketmesi üzerine birer birer ortaya çıkmaya ve barış ortamını baltalamaya çalışırlar.

Drazi, anavatanları Zhabar'dır. İnsansıdırlar. Kültürel bir gerekliliğin sonucu olarak belli dönemlerde Yeşil ve Mor gruplara ayrılarak kavgaya tutuşmaktadırlar. Grupların amacı diğer gruba baskın çıkmak ve bir sonraki döngüye kadar otorite sağlayabilmektir.

Markab, anavatanları Septis'tir. İnsansıdırlar. "Drafa" adı verilen bir salgın hastalık sonucu nesilleri tükenmiştir.

Pak'ma'ra, anavatanları Pak'ma'dır. Yüzlerinin ön tarafından çıkan dokusal uzantılara sahiptirler. Leş yiyici olarak bilinirler. Kötü koktukları için pek fazla sevilmezler. Zeka düzeyleri orta seviyededir. Yılın yalnızca belirli bir gününde yapılan dini törenleri esnasında şarkı söylerler. Seslerinin büyüleyici güzellikte olduğu belirtilmektedir.

Vree, anavatanları Vreetan'dır. Sivri yüzleri ve iki iri büyük gözleriyle alışılagelmiş tipik uzaylı tipini andırırlar. Bir Vree bireyi, atalarından birini kaçırmakla suçladığı bir insan tarafından mahkemeye verilmiştir.

Gaim, anavatanları N'chak'fah'dır. İnsanlar ile aynı atmosferde yaşayamadıkları için sürekli olarak koruyucu bir giysi ile dolaşırlar. Gerçek yüzleri dizinin yalnızca tek bir bölümünde görülebilmiştir.

Kadimler, bin yıl önce yaşanmış olan Gölgeler Savaşı'nda etkin rol almışlardır. Fakat zaman içinde gelişimlerinin zirvesine ulaşarak galaksiyi terketmişlerdir. Gölgeler ırkının tekrar uyanmasıyla birlikte kendilerine ihtiyaç duyulmuş ve oluşturulan araştırma ekipleri sayesinde bulunup, savaşa müdahil olmaları konusunda ikna edilmişlerdir.

Dilgarlar, anavatanları Omelos'tur. İnsansıdırlar. Son derecede saldırgan bir ırk olup 2229 yılında önce imparatorluklarının sınırlarını genişletmek amacıyla büyük ve kanlı bir savaş başlattılar ve sonunda Dünya İttifakı tarafından yenildiler. Savaştan kısa bir süre sonra güneşlerinin süpernovaya dönüşmesi sonucu gezegenleri yok olmuştur ve Jha'dur haricinde tamamının soyu tükenmiştir. 2258 yılında Jha'dur işlediği savaş suçlarından dolayı yargılanmak üzere Dünya'ya gönderilirken bulunduğu geminin Vorlonlar tarafından yokedilmesi sonucu ölür.

Gölgeler Müttefiki Irklar, kendilerine dair pek fazla bilgi yoktur. Gölgeler'in savaşı kaybedip galaksiden çekilmesi sonucu ortaya çıkmışlar ve Centauri İmparatorluğu'nu kontrol etmeye başlamışlardır.

Ayrıca;

  • Drakh
  • Abbai
  • Balosian
  • Brakiri
  • Grome
  • Hurr
  • Hyach
  • Iksha
  • Llort
  • Onteen
  • Yolu

Babylon Uzay İstasyonları

Dünya-Minbari Savaşı'nın ardından insanlık büyük kayıplar vermiş ve etkisi uzun süre devam eden felaketler yaşamıştır. Böyle sarsıcı bir deneyimi tekrar yaşamak istemeyen Dünya İttifakı, galaksideki barış ortamını korumak ve ırkların birbirleriyle iyi ilişkiler kurabilmesini sağlamak adına Babylon Projesi'ni hayata geçirme kararı alır.

İlk Üç Babylon Uzay İstasyonu

Haklarında fazla bir bilgi bulunmayan bu istasyonlar, henüz yapım aşamasındayken kimliği belirsiz güçler tarafından imha edilmişlerdir. Yapılan araştırmalara rağmen, bu istasyonları kimin ya da kimlerin yok ettiği açığa çıkartılamamış ve daima bir sır olarak kalmıştır. İşlevsellikleri ve görüntüleriyle, kendilerinden sonra yapılan 4 ve 5 numaralı istasyonlarla büyük benzerlikler gösterdikleri tahmin edilmektedir.

Babylon 4 Uzay İstasyonu

İlk üç istasyonun yapım aşamasındayken kimliği belirsiz güçler tarafından yok edilmesinin ardından, Dünya İttifakı'nın yapımına başladığı Babylon 4, diğer istasyonların akıbetine uğramaması için sıkı güvenlik önlemleri altında tamamlanabilmiştir. Fakat, yapımı tamamlanıp faaliyete girmesinden kısa bir süre sonra, içindeki mürettebatıyla birlikte ortadan kaybolduğu rapor edilir. Hiç kimse bunun nasıl gerçekleştiğini ve istasyona ne olduğunu bilmemektedir. Yapılan tüm aramalara rağmen Babylon 4 bulunamaz ve bu istasyondan umudu kesen Dünya İttifakı, Babylon 5'in yapımına başlanmasına karar verir.

Babylon 5 Üssü'nün tamamlanıp göreve başlamasından kısa bir süre sonra, yıllar önce gizemli bir şekilde ortadan kaybolmuş olan Babylon 4 üssünden bir mesaj alınır. Mesajda üssün komutanı olduğunu iddia eden bir kişi yardım istemektedir. Babylon 5 Komutanı Jeffrey Sinclair hemen bir ekip oluşturarak Babylon 4'u bulmak ve hayatta kalanları kurtarmak için yola koyulur. Üsse vardıklarında buranın bir çeşit zaman dengesizliği yaşadığını fark ederler. Üsde sık sık zaman sıçramaları yaşanmaktadır. Komutan Sinclair, hayatta kalanların Babylon 5'a nakliye edilmesini ister ve mürettebatın büyük bölümü kurtarılır. Dizinin ilerleyen sezonlarında, Babylon 4 İstasyonu'nun Gölgeler ile yapılan savaşta kullanılmak üzere geçmiş zamana çekildiği anlaşılacaktır. Komutan Sinclair de, tüm bu yaşananların merkezindeki kişi konumundadır.[34]

Babylon 5 Uzay İstasyonu

Babylon 5 Uzay İstasyonu'nun bir görünümü

Babylon Projesi'nin başarıyla tamamlanıp göreve başlamış tek uzay istasyonu olan Babylon 5, Epsilon III adlı gezegenin hemen yakınında konumlandırılmıştır. 2.5 milyon ton çelikten yapılan üs toplam 8 km. uzunluğa sahiptir. Kendi ekseni etrafında dönerek yapay yer çekimi yaratabilme özelliğine sahiptir. İçerisinde yaşam alanları, oldukça büyük bir botanik bahçe, lokantalar, eğlence merkezleri, spor salonları gibi çok sayıda konut ve tesis barındırır. Üs, Dünyalı görevlilerden oluşan bir güvenlik gücüne sahiptir ve üsse giriş çıkışlar denetime tabidir. Kimlik ve izin belgesini ibraz edemeyenlerin üsse giremedikleri gibi, silahların, uyuşturucuların ve tehlikeli cihazların üsse sokulması yasaklanmıştır. Bu yasakları çiğneyenlere cezai yaptırımlar uygulanır.

Üs içerisinde, yasal anlaşmazlıkların çözülebilmesi ve suçluların cezalandırılabilmesi için resmî bir mahkeme de bulunmaktadır. Babylon 5, serbest bir liman olarak hizmet verdiğinden dolayı, her türlü yaşam biçimini ağırlayabilecek yeterlilikte inşa edilmiştir. Üsde, renk adlarıyla anılan çeşitli büyük yaşam bölgeleri vardır. "Yabancı Mahallesi" olarak bilinen kimi bölümlerin atmosferi tamamen farklıdır. Bunun yanı sıra, üssün dönme hızıyla oynayarak, yer çekimini istenildiği gibi ayarlamak bile mümkündür. Aynı zamanda Babylon 5, galaksideki çok sayıda ırkın büyükelçilerini ağırlamakta ve bu ırkların üs içerisinde diplomatik ilişkiler geliştirmesini sağlamaktadır.

Öte yandan Gölgeler Savaşı'nın başlamasıyla birlikte Babylon 5 Üssü'nün değeri daha da artar. Üs zaman içinde, Gölgeler'e karşı oluşturulan direniş ittifakının merkezi konumuna gelir. Ayrıca Dünya İttifakı Başkanı Clark'ın, diktatörlük rejimine karşı girişilen mücadelenin hareket noktası da yine Babylon 5 Üssü olacaktır. Başkan Clark, kendi dikta rejimi için bir tehdit olarak gördüğü Babylon 5 Üssü'nü etkisiz hale getirebilmek adına tüm siyasi gücünü kullanmaktan çekinmeyecektir.[35] Tüm bu gelişmeler sonrası John Sheridan, Babylon 5 Üssü'nün bağımsızlığını ilan ettiğini açıklar. Onun bu kararına üssün önde gelen diğer görevlileri de destek verecektir. Böylelikle Babylon 5, tamamen özerk bir yönetim halini alır. Babylon 5 Üssü'nün Dünya İttifakı'ndan ayrılıp bağımsızlığını ilan etmesi Başkan Clark'ı politik olarak zor bir duruma sokar ve ittifak güçlerine Babylon 5 Üssü'nün teslim alınması emrini verir. Bu gelişme Dünya İttifakı ile Bağımsız Babylon 5 yönetimi arasında çatışmaların ve savaşların çıkmasına neden olacak; ama diğer ırkların da kısmi desteğini alan Babylon 5 yönetimi, bu savaştan galip ayrılacak ve rejimi çöken başkan Clark intihar edecektir. Üsde bir dönem, Başkan Clark'ın ISN aracılığıyla yaptığı kara propagandaya cevap verebilmek için, tüm galaksiye gündelik gelişmelerin aktarıldığı bir yayın merkezi de oluşturulmuştur. Üssün komutanlığını sırasıyla; Jeffrey Sinclair, John Sheridan, Susan Ivanova ve Elizabeth Lochley yapmıştır.[36]

Babylon 5, 2.5 milyon ton dönen çelikten çok ama çok daha fazlası konumundadır. Galaksinin yazgısını değiştiren tüm kararlar burada alınır ve bu kararların getirdiği zaferler de yenilgiler de yine burada yaşanır. Politikanın en çetrefilli hamleleri ve ayak oyunları hep burada gerçekleşir. Bu nedenle Babylon 5, bir çelik yığını olmanın ötesinde, galaksinin merkezi gibidir. Barış için son ve en güçlü umut hep burasıdır. Ama savaşların başlamasına neden olan ilk kıvılcımlar da hep burada ortaya çıkar. Yöneticiler, diplomatlar, görevliler değişir; ama Babylon 5'ın sahip olduğu önem ve değer hiç değişmez.

Üs, 2281 yılında artık kendisine ihtiyaç duyulmadığı için küçük bir törenin ardından imha edilmiştir.

Örgütlenmeler

Yasal Örgütlenmeler

  • Dünya İttifakı
  • Dünya Gücü
  • Minbari Federasyonu
  • Centauri İmparatorluğu
  • Narn Rejimi
  • Bağımsız Dünyalar Topluluğu
  • Gri Konseyi
  • Yıldızlar İttifakı
  • Kolcular Birliği
  • Psi Birliği
  • Bağımsız Babylon 5 İttifakı
  • Gece Bekçileri Örgütü
  • Yıldızlararası Haber Ağı (ISN)
  • Edgars İlaç Firması

Yasal Olmayan Örgütlenmeler

  • Dünya Muhafızları Örgütü
  • Mars Direniş Hareketi
  • Gölgeler İttifakı
  • Bağımsız Telepatlar Direnişi
  • Narn Bağımsızlık Hareketi

Bölüm Formatı

Babylon 5 dizisinin çoğu bölümleri belli bir formata sahiptir.[37] Yeni bölümün başlamasından kısa süre sonra her sezon değişiklik gösteren yaklaşık bir dakika uzunluğunda bir jenerik videosu ekrana gelir. Bu jenerik videosunda, diziyle ilgili anlık görüntüler verilirken yine her sezon değişiklik gösteren kısa bir de sözlü sunum yapılır. Bu sunumda, içinde bulunulan sezona dair merak uyandırıcı bazı bilgiler verilmektedir. Jenerik videosu, oyuncu ve canlandırdığı karakterlerin ekranda görünmesiyle son bulur. Ardından bölüm, kaldığı yerden devam eder. Babylon 5 dizisinin her bölümü mutlaka birbiriyle ilişkilidir. Bir bölümde gösterilen ve önemsizmiş gibi görünen küçük bir olay ya da bilgi, ileriki bölümlerde ansızın ciddileşmeye ve hayati derecede önem kazanmaya başlar. Bu nedenle dizinin her bölümü dikkatlice izlenilmelidir.

Bu format, bir bölüm dışında tüm diziye hakimdir. Yalnızca "The Deconstruction of Falling Stars" isimli 4. sezon 22. bölüm (Sezonun final bölümü) bu formatın dışında kalmaktadır. Söz konusu bölüm, diğer bölümlerden farklı olarak bir ithaf ile sonlanmaktadır. Yapımcılar, Babylon 5 dizisinin tutmayacağını ve kısa süre sonra yayından kaldırılacağını düşünenlere bölüm sonunda çıkan kısa bir yazıyla cevap vermektedirler. Bu yazı şöyledir:

"Bu bölüm, Babil Projesi'nin başarısız olacağını düşünen herkese ithaf edilmiştir. İnanç başarır."

Sezon Bilgileri

1994 ile 1998 yılları arasında yayınlanan Babylon 5, toplam 5 sezon ve 110 bölümden oluşmaktadır. Dizinin her sezonunda 22 bölüm bulunur. Pek çok dizinin aksine Babylon 5, bölüm isimlerinin yanı sıra sezon isimlerine de sahiptir. Dizinin her sezonu, kurgusal Babylon 5 evrenindeki bir yılı anlatır. Dizi, tüm bölümler yazıldıktan sonra çekilmeye başlandığı için, sezonları arasındaki bağ oldukça güçlü ve sağlamdır.[38]

1. Sezon - İşaret ve Anlamlar

İnsanoğlunun Üçüncü Çağı'nın başlangıcıydı. Dünya-Minbari Savaşı'ndan 10 yıl sonra. Babylon Projesi, gerçeğe dönüştürülmüş bir rüya idi. Amacı: İnsanların ve uzaylıların birlikte geçinebilecekleri bir yer yaratarak yeni bir savaşı önlemek. Diplomatlar, dolandırıcılar, girişimciler ve maceracılar için evden çok uzakta bir uğrak limanı. 2,5 milyon ton dönen metal içine sarılmış insanlar ve uzaylılar, gecenin içinde yapayalnız. Tehlikeli bir yer olabilir. Ama barış için son ve en iyi umudumuz. Bu, son Babylon istasyonunun öyküsüdür. Bu yerin adı: Babylon 5...

1. sezon jenerik sunumu

1. sezon, 1993 yılında yayınlanan Babylon 5: The Gathering adlı pilot filmin bittiği noktadan devam eder. 1. sezon, 26 Ocak 1994'te başlayıp 3 Ekim 1994 tarihinde sona ermiştir. İlk sezonda, Babylon 5 Üssü'nün komutanlığını Jeffrey Sinclair üstlenmektedir. Dünya-Minbari Savaşı'nda da etkin görev yapmış olan Sinclair, bu savaş esnasında Minbariler tarafından kısa bir süreliğine esir alınmıştır. Sinclair, esir alındığı süre boyunca neler yaşadığını hatırlamamaktadır. Bu gizemli durumun varlığı, sezonun sürekleyici unsurlarından biri hâline gelir. Öte yandan, izleyiciye ırkların ve karakterlerin tanıtıldığı bu sezon, diğer sezonlara oranla daha yavaş tempoda ilerler. Epsilon III gezegeninde keşfedilen üstün teknoloji, Babylon 4 Üssü'nden gelen yardım çağrısı, Irkların birbirleriyle ilişkileri, Minbari büyükelçisi Delenn'in sırları ve fiziki dönüşümü, Dünya İttifakı Başkanı Luis Santiago'ya yönelik gerçekleştirilecek olası suikaste dair işaretler ve Gölgeler ırkının Morden aracılığı ile yavaş yavaş ortaya çıkması[39] sezonu besleyen en önemli konulardır.[40]

2. Sezon - Gölgelerin Gelişi

Babylon Projesi barış için son ve en iyi umudumuzdu. Tarafsız bölgede yer alan, 8 km. uzunluğunda, kendine yeten bir dünya. Çeyrek milyon insan ve uzaylı için bir ticaret ve diplomasi yeri. Uzayda parlayan bir fener, gecenin içinde yapayalnız. İnsanoğlunun Üçüncü Çağı'nın başlangıcıydı. Büyük Savaş'ın hepimizin başına geldiği yıl. Bu, son Babylon istasyonunun öyküsüdür. Yıl 2259. Bu yerin adı: Babylon 5.

2. sezon jenerik sunumu

2. sezon, 2 Kasım 1994'te başlayıp 15 Ağustos 1995 tarihinde sona ermiştir. Komutan Sinclair, Babylon 5'ın komutasından alınarak Minbar gezegenine büyükelçi olarak tayin edildiğinden, Babylon 5'ın komutanlığına John Sheridan getirilmiştir. Sinclair'in görevden alınmış olması Babylon 5 İstasyonu'nda genel bir huzursuzluğa neden olmuştur. Ama Sheridan, bunun üstesinden gelebileceğine ve her şeyi tekrar eski düzenine döndürebileceğe emindir. Diğer taraftan güvenlik şefi Garibaldi'nin sağlık sorunu, G'Kar'ın kayıp oluşu ve Delenn'in ise girdiği koza durumundan henüz çıkamaması yeni sezonun işlediği ilk konuları oluşturur. Böylesi bir curcunanın içine düşen Sheridan, burada işlerin sandığı kadar kolay yürütülemeyeceğini fark eder. Psi Birliği'nin Babylon 5 ile yakından ilgilenmeye başlaması, Centauri İmparatoru'nun üs ziyareti, Delenn'in Gri Konseyi ile yaşadığı sorunlar, kamuoyunda Babylon 5'in tartışılmaya açılması, Gölgeler ırkına dair bilinmeyen gerçeklerin ortaya çıkışı[39], Narn-Centauri Savaşı ve ilk kez bir Vorlon'un biyolojik kıyafeti olmaksızın görünmesi gibi konular, 2. sezonun ana hatlarını oluşturur.[40]

3. Sezon - Dönüşü Olmayan Nokta

Babil Projesi barış için en son ve en büyük umudumuzdu. Başarısız oldu. Gölgeler Savaşı'nın olduğu yıl daha büyük bir anlam kazandı. Zafer için en son ve en büyük umudumuz oldu. Yıl: 2260. Yer: Babylon 5.

3. sezon jenerik sunumu

3. sezon, 6 Kasım 1995'te başlayıp 22 Eylül 1996 tarihinde sona ermiştir. Bu sezonda Gölgeler ırkı artık açıktan saldırılar yaparak galaksiye korku salmaya başlar. Gölgeler'e karşı savaşmak üzere ırkların bir araya gelmesi gerekliliği doğacaktır. Ama pek çok ırk, Gölgeler'le savaşmaya çekinmektedir. Bu sorunun halledilmesi ve birlikteliğin sağlanması gitgide önem kazanmaya başlar. Öte yandan Gölgeler ile yapılacak savaşta[39] Kadim ırkların bilgeliğine ve güçlerine ihtiyaç duyulur. Bu nedenle söz konusu ırklarla temas kurma çabaları başlar. Minbari-Vorlon ortak teknolojisiyle üretilmiş olan ve Akyıldız adı verilen savaş gemileri de ilk kez günyüzüne çıkacaktır. Ayrıca Dünya İttifakı Başkanı Clark'ın sıkıyönetim ilan etmesi, geniş çaplı bir kargaşanın yaşanmasına neden olmuştur. Babylon 5 İstasyonu da bu kargaşadan nasibini alır. Dünya İttifakı yetkilileri, sıkıyönetim süresi boyunca üssün güvenliğinden "Gece İzleyicileri" örgütünün sorumlu olduğunu açıklarlar. Bu karar başta Güvenlik Şefi Garibaldi olmak üzere herkesi huzursuz eder. Yetkiyle donatılan Gece Bekçileri ise, derhal işe koyulmaya ve üsde despotizm yaratmaya başlamıştır. Dünya İttifakı Başkanı Clark, sıkıyönetim kararına uymayan Mars Kolonisi'nin bombalanmasını emreder. Bu harekat binlerce masum insanın ölümüyle sonuçlanmıştır. Başkan Clark'a ve yönetimine direnen General Hague önderliğinde gizli bir yapılanma oluşur. Babylon 5 yetkilileri de bu yapılanmaya destek verir. Clark yönetimi güçlerinin üsse saldırması ise bir başka heyecan verici gelişmedir. Bunun üzerine Komutan John Sheridan, Dünya İttifakı'nın mevcut siyasi yönetimini tanımadığını ve yönetim değişene kadar Babylon 5'ın bağımızlığını ilan ettiğini duyurur.

Kolcular Birliği'nin önderliğine yükselen (Entil'Zha) Jeffrey Sinclair'in kısa süreli geri dönüşü, Babylon 4 İstasyonu'na dair gizemin ortaya çıkışı, Gölgeler gemilerinin telepatlar tarafından etkisiz hale getirilebildiğinin fark edilmesi, Entil'Zha görevine Jeffrey Sinclair'in ardından Delenn'in gelişi, Gölgeler ırkının saldırılarını iyice arttırması ve John Sheridan'ın Gölgeler ırkının anavatanı olan Zha'Dum'a gitme kararı alması 3. sezonun belli başlı konularını oluşturur.[40]

4. Sezon - Teslim Olmak Yok, Geri Çekilmek Yok

Ateşin yılıydı. Yok oluşun yılıydı. Kendimizin olanı geri aldığımız yıldı. Yeniden doğuşun yılıydı. Büyük hüzünlerin yılıydı. Acılarla dolu bir yıldı. Mutluluğun yılıydı. Yeni bir çağın başlangıcıydı. Bilinen tarihin sonuydu. Büyük değişimlerin yılıydı. 2261 yılıydı. Yer: Babylon 5'ti.

4. sezon jenerik sunumu

4. sezon, 4 Kasım 1996'da başlayıp 27 Ekim 1997 tarihinde sona ermiştir. Herkes Komutan John Sheridan'ın Zha'Dum'da öldüğünü düşünmektedir. Büyükelçi Delenn ve Susan Ivanova, Bağımsız Dünyalar İttifakı'nı Sheridan için bir araştırma operasyonu düzenlemeye ikna edemezler. İttifak temsilcileri, Sheridan'ın öldüğüne inanmakta, yapılacak bir operasyonun gereksiz ve tehlikeli olduğunu düşünmektedirler. Öte yandan Centauri İmparatoru Cartagia, kişisel güç ve ihtirasları uğruna Gölgeler'le bir anlaşma yapmıştır. Bu durum Mollari'nin tepkisini çeker ve Vir'in yardımını da alarak İmparator Cartagia'yı ortadan kaldırmaya karar verir. Vorlonlar, kurdukları büyük savaş filosuyla Gölgeler'in politikasına alet olmuş tüm kolonileri teker teker yok etmeye başlar.[39] Babylon 5 İstasyonu, bu kolonilerden kaçan mültecilerle dolup taşmaya başlamıştır. John Sheridan Vorlonlar'ın bu hamlesini sona erdirmeye çalışacaktır. Babylon 5 güçleri, Vorlonlar'ın Cariana 6 gezegenine bir saldırı düzenleyeceği bilgisine ulaşır. Söz konusu gezegende 6 milyar zeki canlı yaşamaktadır. Sheridan'ın, ne olursa olsun böylesi bir katliama izin vermeye niyeti yoktur. Bağımsız Gezegenler Topluluğu'nun da tam desteği alınarak büyük bir filo oluşturulur. Asıl amaçları, yem taktiği uygulayarak Gölgeleri de Cariana 6 bölgesine çekmektir. Böylelikle Vorlonlar ile Gölgeler'in birbirleriyle çatışması sağlanacaktır.

Babylon 5 ittifakı güçlerinin taktiği işe yarar ve Vorlonlar ile Gölgeler büyük bir çatışmaya girerler. İttifak güçleriyse her iki tarafa da saldırılar düzenlemeye başlar. Bu karmaşa devam ederken bir Vorlon gemisi Cariana 6 gezegenini yok etmek için harekete geçer. Bunun üzerine Sheridan kadim ırklara savaşa müdahil olma çağrısı yapar. Çağrıya karşılık veren 5 kadim ırk, savaş alanına gelerek Vorlon gemisini etkisiz hale getirir. Gölgeler ve Vorlonlar, bu kararlı direniş karşısında geri dönmemek üzere galaksiyi terkederler. Artık savaş bitmiş ve galaksi genç ırklara kalmıştır. Öte yandan, Delenn, Mollari ve G'Kar, diğer bağımsız dünyalar topluluğu üyeleriyle önemli ve tarihi bir karara varırlar. Bu karara göre, tüm galakside barışı ve huzuru sağlayacak olan geniş kapsamlı bir örgüt kurulacaktır. Bu örgütün başına ise John Sheridan getirilir. Böylelikle Yıldızlar İttifakı da doğmuş olur. Bu gelişmelerin yanı sıra, Centauri İmparatoru Cartagia'nın öldürülmesi, Londo Mollari'nin Centauri Başbakanı ilan edilmesi, Centauri güçlerinin Narn anayurdundan çekilmesi, Dünya Başkanı Clark'ın Babylon 5 aleyhinde başlattığı kara propaganda, Mars direniş hareketi, Sheridan ile Delenn'in evliliği, G'Kar'ın dini bir kişiliğe dönüşmesi, kayıp olan Garibaldi'nin bulunması ve eski kişiliğini kaybetmesi, Minbariler arasında iç çatışmanın çıkması, Babylon 5 güçlerinin Clark yönetimine savaş açması, Garibaldi'nin kurduğu tuzak sonucu John Sheridan'ın Clark yönetimi güçlerince yakalanması ve arkadaşları tarafından tutsak edildiği yerden kaçırılması, Başkan Clark'ın intihar etmesi ve faşist yönetimin sona ermesi gibi konular, 4. sezonun ana temasını oluşturur.[40]

5. Sezon - Ateş Çemberi

- Böylece başlıyor. - Zihninde bir boşluk var. - Ne istiyorsun? -Burada hiç kimse göründüğü gibi değildir. - Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. - Yarbay Sinclair başka bir yere tayin edildi. - Eliniz değmişken Narnlar'ın vatanını da yok etseydiniz. - Yıldızlardan uzanan büyük bir el görüyorum. - Kimsin sen? - Başkan Clark sıkıyönetim ilan etti. - Emirler bağımsızlığımızı ilan etmeye zorlamıştır. - Umarım insanları harekete geçmeye özendirebiliriz. - Sen, geçmişteki Lider'sin. - Z'ha'dum'a gidersen öleceksin. - Neden buradasın? - Uğruna yaşayacak bir şeyin var mı? - Güzel şehrimin yakılıp yıkıldığını düşünmekten kendimi alamıyorum. - Devlerin arasında kaldık. - Galaksimizden defolup gidin! - Başkan Clark'ı tutuklamaya geldik.

5. sezon jenerik sunumu

5. sezon, 21 Ocak 1998'de başlayıp 25 Kasım 1998 tarihinde sona ermiştir. Dizinin 5. ve son sezonunda üssün komutanlığına Susan Ivanova'nın yerine Elizabeth Lochley getirilir. Elizabeth Lochley, dizinin son bölümüne değin komutanlık görevini sürdürecektir. Sezon genel olarak, savaşın sona ermesiyle oluşan manzarayı ele alır. Böylesi büyük bir savaşın ardından tüm ırklar derin yaralar almış ve toparlanmaya çalışmaktadır. Öte yandan kimliği belirsiz güçlerin, rastgele saldırılar düzenlemesi politik ortamın gerilmesine neden olur. Bu saldırılar sonrası çoğu uygarlık birbirlerini suçlamaya başlayacak ve bu durum galaksideki düzen ortamını tehdit edecektir. Saldırıların ardından Centauri güçlerinin olduğunun anlaşılması, Centauri İmparatorluğu'nun Yıldız İttifakı'ndan çıkarılması, Yıldız İttifakı'nın Centauri İmparatorluğu'na savaş açması, Drazi ve Narn güçlerinin Centauri Başgezegeni'ni bombalaması, Drazi ve Narn gemilerinin saldırısına uğrayan Centauri İmparatorluğu'nun ağır hasara uğraması, Londo Mollari'nin İmparator olması, Gölgeler İttifakı üyesi karanlık ırkların Centauri İmparatorluğu üzerindeki hakimiyeti, Psi Birliği'nin rahatsız edici varlığı, G'Kar ile Lyta Alexander'ın keşif yolculuğuna çıkışı, bağımsız telepatlar sorunu, John Sheridan ve Delenn'in Minbar'da yapımı tamamlanan yeni ittifak merkezine yerleşmeleri, Lenier'in ihaneti ve John Sheridan'ın kendisine biçilen ömrün sonuna gelişi, 5. sezonun öne çıkan konuları arasındadır.

Oyuncu Bilgileri

Düzenli karakterler

  • Mary Kay Adams - Na'Toth (Sezon 2)
  • Julie Caitlin Brown - Na'Toth (Sezon 1 düzenli, Sezon 5 konuk)
  • Richard Biggs - Dr. Stephen Franklin
  • Bruce Boxleitner - John Sheridan (Sezon 2–5)
  • Jason Carter - Marcus Cole (Sezon 3–4)
  • Claudia Christian - Susan Ivanova (Sezon 1–4)
  • Jeff Conaway - Zack Allan (Sezon 2 sık sık, Sezon 3–5 düzenli)
  • Jerry Doyle - Michael Garibaldi
  • Mira Furlan - Delenn
  • Stephen Furst - Vir Cotto
  • Peter Jurasik - Londo Mollari
  • Andreas Katsulas - G'Kar
  • Bill Mumy - Lennier
  • Michael O'Hare - Jeffrey Sinclair (Pilot–Sezon 1 düzenli, Sezon 2–3 sık sık)
  • Robert Rusler - Warren Keffer (Sezon 2)
  • Tracy Scoggins - Elizabeth Lochley (Sezon 5)
  • Patricia Tallman - Lyta Alexander (Pilot, Sezon 2–3 sık sık, Sezon 4–5 düzenli)
  • Andrea Thompson - Talia Winters (Sezon 1–2)

Düzensiz ve konuk karakterler

  • Ed Wasser - Morden / Guerra (14 bölüm)
  • John Vickery - Neroon / Mr. Welles (6 bölüm)
  • Tim Choate - Zathras (4 bölüm)
  • Joshua Cox - David Corwin (34 bölüm)
  • David L. Crowley - Lou Welch (7 bölüm)
  • Robin Atkin Downes - Byron (9 bölüm)
  • William Forward[41] - Lord Antono Refa (6 bölüm)
  • Robert Foxworth - General William Hague (2 bölüm)
  • Denise Gentile - Lise Hampton (9 bölüm)
  • Melissa Gilbert - Anna Sheridan (2 bölüm)
  • Lenore Kasdorf - ISN Reporter (3 bölüm)
  • Walter Koenig - Alfred Bester (12 bölüm)
  • Wortham Krimmer - Emperor Cartagia (5 bölüm)
  • Damian London - Regent Virini (9 bölüm)
  • Leigh McCloskey - Thomas (2 bölüm)
  • Marjorie Monaghan - Bir numara (7 bölüm)
  • Efrem Zimbalist, Jr. - William Edgars (4 bölüm)
  • Louis Turenne - Draal (5 bölüm)

Müzik

5. sezon boyunca dizinin müzikleri Christopher Franke tarafından bestelendi ve eleştirmenlerin takdirini topladı.[42] Babylon 5, müziklerinin özgünlüğü sayesinde çağının diğer bilimkurgu dizilerinden kolayca ayırt edilebilen bir karaktere kavuşmuştur. Christopher Franke, her bölüm için yaklaşık 25 dakikasını ayırıyordu. Besteleri esnasında, çoğu zaman bir müzik kayıt ve işleme yazılımı olan Cubase adlı programdan faydalanmış; ancak karmaşık ve daha zor besteler için farklı yöntemler kullanmıştır.[43]}} Franke, bir besteyi oluştururken, uygun bulduğu enstrümanların önce dijital seslerini kullanır, eğer ortaya çıkan ses uyumundan memnun kalırsa, bestesini daha sonra akustik olarak kaydetme yoluna giderdi.[44] Dizinin, piyasaya çok sayıda soundtrack albümü sürülmüştür.

Ödüller

Kazandığı ödüller

Aday gösterildiği ödüller

  • Emmy Ödülleri: Seçkin makyaj kişisel başarı, 1995 (episode, "Acts of Sacrifice")[45]
  • Emmy Ödülleri: Bir dizide kullanılan en iyi saç modeli kişisel başarı, 1995 (episode, "The Geometry of Shadows")
  • Emmy Ödülleri: Seçkin sinematografi kişisel başarı, 1995 (episode, "The Geometry Of Shadows")
  • Emmy Ödülleri: Seçkin sinematografi kişisel başarı, 1996
  • Emmy Ödülleri: Seçkin makyaj, 1997 (episode, "The Summoning")
  • Emmy Ödülleri: Seçkin makyaj, 1998 (televizyon filmi, In The Beginning)

Kaynakça

  1. Cynthia Lieberman (27 Mayıs 1993). "Prime Time Entertainment Network announces expansion plans and programming slate for January 1994". PR Newswire. 3 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2011.
  2. J. Michael Straczynski (21 Ocak 1993). "Archived reply held on JMSNews.com". GEnie. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2011.
  3. Ian Spelling (21 Kasım 1996). "`Babylon 5' Plans Explosive 4th Season". Chicago Tribune (reprinted from The New York Times). 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2011.
  4. J. Michael Straczynski (20 Kasım 1991). "Archived reply held on JMSNews.com". GEnie. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2011.
  5. "En iyi dramatik sunum Hugo ödülü (1996)". New England Science Fiction Association. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2006.
  6. "En iyi dramatik sunum Hugo ödülü (1997)". New England Science Fiction Association. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2006.
  7. "The World's Best Space Sci-Fi Ever: Your verdict". New Scientist. 26 Ekim 2005. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011.
  8. "TV Guide Names the Top Cult Shows Ever". TV Guide. 29 Haziran 2007. 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011.
  9. "The Top Science Fiction TV Series". Doug Mann, Professor of Media Studies and Sociology, University of Western Ontario and King's College. 7 Mayıs 2010. 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011.
  10. J. Michael Straczynski (2 Şubat 1997). "Great Job (as usual)". Compuserve. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007.
  11. J. Michael Straczynski (17 Mayıs 1998). "Season 3 voiceover". Compuserve. 7 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2007.
  12. J. Michael Straczynski (4 Şubat 1996). "Voices". Compuserve. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2007.
  13. Chris Aylott (3 Aralık 1999). "Babylon 5 and the Red Planet". Space.com. 28 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2007.
  14. J. Michael Straczynski (31 Aralık 1991). "Since it is now January 1st, time..." GEnie. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007.
  15. Graw, Bruce & Glass, Robert (2000). Babylon 5 Wars Rules Compendium, 2nd Edition. Agents of Gaming, Dayton, Ohio. ISBN 0-9700628-3-4.
  16. Johnson-Smith pp221
  17. "Soul Hunter". Babylon 5. 2 Şubat 1994.
  18. "Grey 17 Is Missing". Babylon 5. 2 Şubat 1994.
  19. "Atonement". Babylon 5. 24 Şubat 1997.
  20. "The Quality of Mercy", Babylon 5, orig. airdate 17 August 1994
  21. "Minbari base eleven includes fingers..." 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2012.
  22. "Revelations". Babylon 5. 9 Kasım 1994.
  23. "The Parliament of Dreams". Babylon 5. 23 Şubat 1994.
  24. "War Without End, part 2". Babylon 5. 20 Mayıs 1996.
  25. Philipp Kneis (17 Nisan 1999). "Myths and Fiction". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2007.
  26. "Born to the Purple". Babylon 5. 9 Kasım 1994.
  27. "The Coming of Shadows". Babylon 5. 9 Kasım 1994.
  28. Sprange, Matthew (2003). Babylon Five Role Playing Game and Factbook: Signs and Portents. Warner Bros.
  29. "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2012.
  30. J. Michael Straczynski (23 Kasım 1996). "Questioning..." 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2006.
  31. "Guide page: "Signs and Portents"". 23 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2012.
  32. J. Michael Straczynski (27 Şubat 1996). "Re:nightwatch". AOL. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2007.
  33. J. Michael Straczynski (7 Mart 1996). "Point of No Return". Compuserve. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2007.
  34. "Babylon Squared". Babylon 5. 9 Kasım 1994.
  35. "The Fall of Night". Babylon 5. 9 Kasım 1996.
  36. Voice over by Jeffrey Sinclair — all season 1 episodes.
  37. Straczynski, J. Michael (21 Ocak 1993). "You say, 'New characters and sets..." The J. Michael Straczynski Message Archive. orig. from GEnie: Synthetic Worlds. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2009. One final note: B5 has always been conceived as, fundamentally, a five year story, a novel for television, which makes it very different as well.
  38. "Writers/Directors list (JMS entry)". Lurker's Guide to Babylon 5. 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2007.
  39. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2012.
  40. Michael, Dennis (20 Kasım 1998). "'Babylon 5' prepares for final bow". CNN.com. Cable News Network. 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2009.
  41. IMDb'de Babylon 5
  42. Straczynski, J. Michael (2 Ağustos 1994). "Music change from Gathering". rec.arts.sf.tv.babylon5.moderated (Archived at JMSNews.com). 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2011.
  43. Bond, Jeff (3 Mart 1998). "More Babylon 5 CDs Than You Will Ever Need". Film Score Monthly. 15 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2011.
  44. Franke, Christopher (23 Nisan 1995). "Babylon 5: Messages From Earth - The Interview". Rudy Koppl (interviewer). 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2012.
  45. "Emmy Awards & Nominations". 4 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2006.
  46. name="Emmy Ödülleri & Adaylıklar|url=http://www.emmys.com/award_history_search%7Cerişimtarihi=2006-06-09}}
  47. "Listing Of Past Saturn Awards". 21 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2006.
  48. "Second E Pluribus Unum Awards (1997)". 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2006.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.