Ayasofya Katedrali (Kiev)

Ayasofya Katedrali Kiev 'de şehrin sembollerinden biri olan, temeli 11. yüzyıl başında atılmış tarihi yapı.

Ayasofya Katedrali
Temel bilgiler
Yer	Ukrayna Kiev
Koordinatlar	50°27′10″K 30°30′52″D
Özellikler
Malzemeler
UNESCO Dünya Mirası
Konum	Ukrayna
Kriter	Kültürel: i, ii, iii, iv
Referans	527
Tescil	1990 (14. oturum)
Bölge	Avrupa ve Kuzey Amerika

1990 yılında Dünya Mirasları listesi'ne giren yapı, 2007’de yapılan oylama sonucuna göre Ukrayna'nın yedi harikasından biridir.[1] İnşası kimi kaynaklara göre 1037'de, kimi kaynaklara göre İnşasının 1011 yılında başlamıştır. UNESCO ve Ukrayna hükûmeti temelinin 1011'de Kiev Büyük Knezi I. Vladimir devrinde atıldığını kabul ederek 2011 yılında katedralin 1000. yaşını kutlamıştır[2][3]. Katedralin etrafı 17.-18. yüzyıllarda Ukrayna Barok tarzında inşa edilmiş yapılarla çevrilidir.

Katedralin içinde muhafaza edilen, 11. yüzyıldan kalma mozaik ve freskler dünyanın söz konusu devirden kalma en büyük fresk ve mozaik koleksiyonunu teşkil eder.[4] Katedralin duvarlarında bulunan mozaik ve freskler, İncil’den sahneleri olduğu gibi dönemin siyasi olaylarını ve tarihi kişiliklerini gösterdikleri için büyük önem taşırlar.

Taç giyme törenleri, yabancı elçileri karşılama gibi önemli olaylara ev sahipliği yapan katedral, ortaçağda Kiev knezlerinin mezar yeri olarak da kullanılmıştır.[4] Bilge Yaroslav, oğlu Vsevolod I ve onun oğlu Vladimir Monomakh katedralde gömülüdür. Sadece Bilge Yaroslav’ın mezarın günümüze gelmiştir.

Kiev’in 1169’da Vladimir-Suzdal Knezliği tarafından yağmalanması ve 1240'taki Moğol istilasında büyük zarar gören katedral, 16. yüzyılda Polonya ve Ukrayna'nın Katolik ve Ortodoks Kiliseleri arasında çekişme konusu oldu.[5] Yapı, genellikle Ortodosk Hristiyanların ibadet mekanı olarak kullanılmış olsa da Rum Katolik Kilisesi’nin kuruluşundan (1596) sonra 1632’de Rum Katolik Kilisesi haline geldi. 17. yüzyılda Kiev Metropoliti Peter Mogila yapının dışını Ukrayna Barok tarzında yeniden inşa ettirdi; içindeki Bizans yapısı ise olduğu gibi korundu. Yapının etrafında çan kulesi, yemekhane, fırın gibi birçok manastır yapısı eklendi.

1917 Rus Devrimi'nden sonra katedralin yıkılması gündeme geldiyse de bazı tarihçi ve bilim adamlarının çabaları ve uluslararası tepkiler sonucu bu önledi;[5] 1934 yılında katedral ve çevresindeki yapılar mimari ve tarih müzesi haline dönüştürüldü.[6] Yapı, 1980’lerden sonra yeniden kilise olması imkânı doğdu ancak katedralin kimin tarafından kullanılacağı Ortodoks ve Rum Katolik Kiliseleri arasında çok ciddi bir mesele haline geldiğinden günümüzde Ukrayna Hristiyanlığı Kilisesi olarak turistlerin ziyaretine açık bir mekandır.