Arzularkabaköy, Gümüşhane

Belde, Arzular ve Kabaköy yerleşimlerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Yerleşim, Bizans döneminde Leri/Lerin (Λερί, Λερίν) bölgesinde olup Leri piskoposluğunun da merkezi konumundaydı. Kabaköy yerleşiminde, günümüzde cami olarak kullanılan Aya Sofya adı verilen kiliseyi Bryer ve Winfieldt gibi tarihçiler 6. yüzyıla tarihlendirmektedir.[1] 9. yüzyılda Leri piskoposluğunun kurulmasıyla muhtemelen tarihi kilise de tamir görerek Aya Sofya adını almış ve 1737 yılında camiye çevrilene kadar kilise olarak kalmıştır.[2]

1518 ve 1530 yılı Osmanlı kayıtlarında Arzular yerleşiminin adı "Sobran" olarak geçmekte olup bu tarihlerde köyde sadece Hristiyan nüfus yaşamaktaydı.[3] 1591 tarihli Avârız Defterinde de "Sobran" yerleşiminde avârız vergisine konu sadece Hristiyan hane bulunmaktaydı. 1642 tarihli Avârız Defterine göre, 1518 ve 1591 yılı kayıtlarında ismi yer almayan Kabaköy yerleşiminin adı da "Kabakilise" olarak bahsedilmiştir. Yine bu tarihli deftere göre Sobran köyünde Müslüman ve Gayrimüslim, Kabakilise ve Aşağı Sobran köylerinde sadece Müslüman olmak üzere avârıza konu haneler bulunmaktaydı.[4] 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında Gümüşhane ile birlikte günümüz yerleşimi de Ruslar tarafından bir süreliğine ele geçirilsede Osmanlı karşı saldırısı sonrasında 1829 yılında Rus ordusunun geri çekilmesi esnasında bir kısım Hristiyan halkta onlarla birlikte bölgeyi terk etmeye başlamıştır. Ayrıca yaşanan savaşlar nedeniyle bölgede yaşanan otorite boşluğunun oluşturduğu karışıklıklar ve bölgenin en önemli gelir kaynağı olan madencilik faaliyetlerinin 19. yüzyıl ortalarından itibaren bitmesiyle, tarımsal faaliyetlerin de son derece kısıtlı bölgeden Osmanlı toprakları içerisindeki diğer yerlere ya da Rusya idaresindeki topraklara Müslüman ve Hristiyan göçleri başlamış olup Sobran'dan da başka yerlere Hristiyan göçleri yaşanmıştır.[5] Yaşanan göçler sonucunda 1876 yılı sayımına göre, Sobran köyünde 20 hanede 70 kişi, Kabakilise köyünde ise 30 hanede 75 kişi yaşamaktaydı.[6] Gümüşhane'nin 19 Temmuz 1916-15 Şubat 1918 tarihleri arasında Rus işgali altında kaldığı dönemde Rus askerlerin Kabaköy'e de geldikleri bilinmektedir.[7]

1935 yılı nüfus sayımında Gümüşhane'nin merkez kazasının Kovans nahiyesine bağlı görünen Sobran (Arzular) köyünde 528, Kabakilise (Kabaköy) köyünde de 611 kişi yaşamaktaydı[8] Her iki köyün ismi de ilerleyen yıllarda değiştirilerek günümüzdeki adlarını almışlardır. Arzular köyü, 1999 yılında belde statüsü almaya hak kazanmış ve Arzular beldesi adını almıştır. Arzular beldesi, 2007 yılından sonra Kabaköy köyüyle birleşmiş olup 2011 yılında da Arzularkabaköy adını almıştır.[9] Kabaköy ise, 2008-2012 yılları arasında beldeye aynı adla bağlı bir mahalleyken 2013 yılından itibaren Gaziler Mahallesi adını almıştır.[10]

Belde, Gümüşhane il merkezine 20 km uzaklıktadır.[11]

• Web sitesi
• Pontosworld
• Kabaköy (Ayasofya) Cami