Arpacık, Yusufeli

Köyün bilinen en eski adı Otsha’dır (ოცხა). Bu ad Osmanlı tahrir defterinde Osha (اسخه) olarak kaydedilmiştir.[2] Gürcüce “ts” (ც) fonemi Türkçede bulunmadığı için yerine “s” (س) kullanılmış olması olağandır. 1925’te Artvin’nin bütün köylerinin adı değiştirilirken, Yusufeli ilçesi o tarihte Erzurum iline bağlı olduğu için Osha adı korunmuştur. 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında köyün adı Osha (اوسخه) olarak yazılmıştır.[3] Dahiliye Vekaleti'nin 1933 tarihli Köylerimiz adlı yayınında da köy aynı adla verilmiştir.[4] Gürcüce bazı kayaklarda köyün adı Otsha değil Osha (ოსხა) olarak verilmiştir.[5] Bu kayıtlar Osha adının Arpacık olarak 1933'ten sonra değiştirildiği göstermektedir.

Otsha’nın eski tarihine ilişkin bilgi yoktur. Köydeki kilise kalıntısı buranın Osmanlıların eline geçmesinden önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Tarihsel Tao bölgesinde yer alan Otsha, Gürcistan Krallığı sınırları içindeyken, Kveli Kalesi Savaşı’nın adından 1080 yılında Büyük Selçukluların eline geçti. Otsha'nın da içinde yer aldığı bölge daha sonra Samtshe-Saatabago hükümdarları tarafından yönetildi. Bu prensliği yöneten Gürcü atabegler Osmanlıların karşısında tutunamadı ve Tao-Klarceti’nin diğer yerleşmeleri gibi Otsha da 16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin eline geçti. Osmanlılar yaklaşık olarak Tao-Klarceti bölgesinde Çıldır Eyaleti’ni kurdular ve Otsha bu eyaletin içinde yer aldı. 17. yüzyılın sonlarında bu eyaletin bir livası olan Oltu sınırları içinde Anzav nahiyesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir.[6] İdari konumu zaman zaman değişen Otsha 1848’de Erzurum vilayetinin Oltu kazasına bağlı bir köydü. Köyde 28 hanede 140 kişi yaşıyordu.[1]

Otsha, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlıların Ruslara yenilmesi üzerine Rusya İmparatorluğu'nun sınırları içinde kaldı. I. Dünya Savaşı sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından 1918-1921 arasında bağımsız olan Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921'de yeniden Türkiye'ye katıldı. Yusufeli kazasına bağlanan Otsha’nın adı Arpacık olarak değiştirildi. Daha sonra köy statüsü kaldırılıp mahalle olarak İşhan köyüne bağlandı. 1995’te yeniden köy yapıldı.[1]

Otsha’da eski bir köy kilisesi vardı. Köyün merkezinin 1,3 km güneybatısında yer alan kiliseden günümüze bir şey kalmamıştır.[5]

• Yerelnet