Aras

Aras Nehri (Kürtçe: Erez; Azerice: Araz; Ermenice: Արաքս; Farsça: :ارس) Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde doğup, Kura Nehri ile birleşerek Hazar Denizi’de dökülen bir nehirdir.

Başlığın diğer anlamları için Aras (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Aras Nehri
Aras nehrinden görünüm
İran-Azerbaycan (Nahçıvan) sınırı
Kaynak Bingöl Dağları
Ağız Kura Nehri ile birleştikten sonra Hazar Denizi’ne dökülür.
Havza ülkeleri Türkiye
Ermenistan
İran
Azerbaycan
Uzunluk 1.072 km (666 mil)

Özellikler
Haritada Aras Nehri

Aras Nehri; Bingöl Dağları’nın Erzurum il sınırları içinde kalan kuzey yamaçlarından doğar. Tekman Yaylası'nın bütün sularını toplayan ırmak, Sakaltutan Dağları'nın doğusundaki havza içerisinde kuzey yönünde akar. Sakaltutan Dağları ile Topçu Dağı arasında kalan, derin ve sarp Mescitli Boğazı'nı geçtikten sonra Pasinler Ovası'na iner. Burada Yukarı Pasin Havzası'nın sularını toplayarak gelen Hasankale (Pasinler) Çayı'nı alır ve kuzeydoğu yönünde akarak il sınırları dışına çıkar.

Erzurum-Kars platosunun güneyindeki çöküntü alanlarında akarak Ermenistan sınırına ulaşır. Türkiye-Azerbaycan, Türkiye-Ermenistan ve Azerbaycan-İran sınırının bir bölümü oluşturduktan sonra Azerbaycan'da Kura Nehri'ne dökülen nehir. 1072 km uzunluğunda, 102 bin km2 havza alanına sahip nehir Kafkaslar’ın en büyük nehirlerinden biridir. Nehrin 548 km'si Türkiye sınırları içerisindedir.

Aras Nehri'nin rejimi oldukça düzensizdir. Ocak ayında 42.2 m3/sn kadar olan debisi, Şubat ve Mart aylarında çok yavaş yükselmektedir. Gerek karların erimesi, gerekse ilkbahar yağışları nedeniyle Nisan ve Mayıs aylarında en yüksek değerine ulaşmaktadır. Haziran ayından itibaren yağışların azalmasıyla sürekli bir düşüşe geçen nehir debisi, Eylül ayında en düşük değerleri görür. Daha sonra sonbahar yağışlarının etkisiyle, Ekim ayı içerisinde yavaş bir artış göstermekte, Kasım ve Aralık aylarında ise yaklaşık olarak aynı seviyede kalmaktadır.[1]

Tanım

Aras Nehri Türkiye'de Erzurum yakınlarında doğar. Kars, Kağızman ilçesinin kuzeydoğusunda Akuriyan nehrini içine aldıktan sonra Türkiye-Ermenistan sınırı boyunca akmaktadır. Burada Çıldır Gölü'nden doğup gelen Arpaçayı alır. 11 km'lik Azerbaycan-Türkiye koridorundan sonra Azerbaycan (Nahçıvan)-İran sınırını, Ermenistan-İran ve tekrar Azerbaycan-İran sınırını izlemektedir. Daha sonra nehir Azerbaycan’ın içlerine akarak Sabirabad şehri yakınlarında Kura Nehri’ne dökülmektedir.

İran-Nahcivan sınırında akarsu üzerine ortak işletilen Aras Barajı kurulmuştur.

Kollar

Nehre kuzeyden (sağdan) dökülen ana kollar şunlardır: Arpaçay, Zengmar, Sariso, Kotur, Hacılar, Kelibar, Ilgena, Dare ve Balha. Türkiye'de Gareso Nehri Aras'a soldan, Ermenistan'daki Akuriyan, Metsamor, Hrazdan, Azat, Vedi, Arpa, Vorotan, Vogci ve Megri ise sağdan dökülmektedir.

Haçın, Okçi, Kuri ve Kandlan nehirleri Aras'ın Azerbaycan'daki kuzey kollarıdır.

  • Poldasht sınır bölgesinden geçen Aras Nehri.
  • Iğdır kenarından Aras Nehri.
  • Astranot Fotoğrafından Aras Nehri.
  • Culfa yakınlarından Aras Nehri

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Aksoy, Yasin; Savaş, Demet; Dursun, Sezen (2012). Iğdır İlinin Mekansal Analiz Raporu. Iğdır: Iğdır Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü. s. 35.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.