Şuhut

Şuhut, Afyonkarahisar iline bağlı, İç Ege Bölgesi'nin en doğusunda yer alan bir ilçedir. İl merkezine uzaklığı 29 km'dir. 1946 yılında ilçe olmuştur.

Şuhut
Ülke Türkiye
İl Afyonkarahisar
Coğrafi bölge Ege Bölgesi
İdare
  Kaymakam Nurullah Kaya [1]
  Belediye başkanı Recep Bozkurt (AK Parti)
Yüzölçümü
  Toplam 1,182 km² (456 mil²)
Rakım 1,130 m (3.700 ft)
Nüfus
 (2018)
  Toplam 36,947
  Kır
-
  Şehir
-
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 03800
İl alan kodu 0272
İl plaka kodu 03
Resmî site
Belediye

Tarih

İlçenin tarihinin Neolitik çağa kadar uzandığı Şuhut Hisar, Karaadilli Höyüğü, Kepirtepe Höyüğü'nün bu çağa ait eserler olduğu tahmin edilmektedir. Hitit döneminde ise Afyonkarahisar ve Kütahya illerinde hüküm süren Mira Krallığı'na bağlı bir prenslik olan Kuvalya'nın başkentinin Şuhut olduğu bilinmektedir. Şuhut'un netleşmiş biçimdeki tarihi ise, Alemas adlı Frig komutanının Truva Savaşlarına katılan ve mağlûplar arasında yer alan birliklerini buraya kadar çekerek MÖ hâkimiyeti 1180 yıllarında "Synnada" kentini kurmasıyla başlamaktadır. MÖ 3500'lere kadar uzanan tarihi içinde Roma döneminde bir başkent ve medeniyet merkezi olmuştur.

Bugünkü Şuhut, Truva Savaşları sonunda Trakyalı, Makedonyalı ve Ahiyalı birlikleriyle bölgeye gelen Akomas tarafından "Synnada" adıyla MÖ 1180'de kurulmuştur. Daha sonraki yıllarda ise Synnada'nın önce Lidya, daha sonra da Pers hâkimiyeti altına girdiği görülmektedir. Hatta Perslere sığınan Atinalı ünlü komutan Alkibiyedes MÖ 404 yılında bugünkü Balçıkhisar Kasabası sınırları içerisinde yer alan "Melisse" çiftliğinde ölmüştür. Daha sonraki yıllarda Antik Romalılar ve Bizanslıların egemenliğine girdiği bilinmektedir. Bizans döneminde "cfut" olan adı ise değişikliğe uğrayarak önce "çıfut" olmuştur.1- Şuhut 1219 dan önce de hatta 1150 den önce de Türk ve İslam Yurdudur. Şuhut Adı Şeyh şuhudi Ömer efendiye ,izafeten Şuhut'a verilmemiştir. Şuhut'a izafeten Şeyh ömer efendiye Şuhutlu manasında Şuhudi denmiştir. 2- Akan ya da Akhan adında Türk boyu yoktur. Muhtemelen matbaa ya da harf hatası nedeniyle yeni bir boy icat etmenin de lüzumu yoktur. ŞUHUT Halkı AKHUN'lara bağlı KHALAÇ= HALAÇ Boyundandır. Khalaç= Halaç'lar koyunculukla geçimlerini sağlayan orta asyanın güneyinde kuzey azerbaycan- iran(kum kentinin bulunduğu) halacistan ve afganistan'daki Türkistan olarak bilinen bölgede devletler kurmuş,diğer bir kısmı 1500 yıllara kadar yenidelhi başkent olmak üzere hindistanı yönetmiş,hindistandakiler yine bir Türk boyu olan çağatay türkleri tarafından devletleri yıkılmış,iran ve afganistandakiler yine bir Türk boyu olan Avşarlar tarafından yıkılarak yerine avşar hanedanlığının kurulmasından sonra bir kısmı irandan hakkari,malatya yoluyla Anadolu topraklarına dağılmışlardır. Kaşgarlı mahmut divanı lügati türk'te kalaç'ın aç kal, aç kalasın anlamında ilenme ilenç sözü olarak söyendiğini belirttiği çağ yayınlarınca basılan islam tarihinde ifade edilmektedir. iran ve arap tarihçiler kalaç'ı khalaç olarak yazdıkları bununda zamanla anadolu ağzında k düşerek Halaç a dönüştüğü,Halac_ı mansur'un da aynı boydan olduğu belirtilmektedir.

Türk Kurtuluş Savaşında Şuhut, kısa süre de Atatürk'ü ve dolayısıyla da başkomutanlık karargahına ev sahipliği yapmıştır.

Şuhut, 1862'de bir deprem geçirdi ve binaların yarısı ile bazı tarihi anıtlar yıkıldı.

Şuhut 1884 yılında bucak oldu. 1896 yılında köy, 1912 yılında yeniden bucak olmuştur.

Şuhut'ta belediye teşkilatı bucak düzeyinde 1913 yılında kurulmuştur. Şuhut 1946 yılında ilçe olmuştur.

Coğrafya

Şuhut, İç Ege Bölgesinin en Doğusunda ve Afyonkarahisar'ın Güneyindedir. Batı Anadolu'yu İç Anadolu Bölgesi'ne bağlayan eşik arazi üzerinde olup, 1151 m rakımıyla Afyonkarahisar'un en yüksek yerleşim merkezlerinden biridir. İlçenin kuzeyinde Afyonkarahisar ili, batısında Dinar, Sandıklı, Sinanpaşa ilçeleri, doğusunda Çay, güneyinde ise Isparta ilinin Yalvaç ve Senirkent ilçeleriyle çevrilidir. 1 Merkez ve 6 Belde Belediyesi ile 31 köyü mevcuttur. Yüzölçümü ise 1182 km²'dir.

Kültür

Zafer Yürüyüşü

Her yıl Şuhut ilçesinden Kocatepeye Büyük Zafer yürüyüşü yapılmaktadır.(25 Ağustosu 26 Ağustosa bağlayan gece saat 04:00 da ) Mustafa Kemal Atatürk 25 Ağustos 1922 de geldiği şuhutta 1 gece konaklamış; buradan gece yolculuğu yaparak, Kocatepeye intikal etmiş ve büyük taarruzu başlatmıştır. Meşaleler eşliğinde gece yapılan Zafer yürüyüşüne Üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve vatandaşların yanı sıra aralarında yüksek rütbeli Subayların da bulunduğu askeri erkan da katılmaktadır.Yürüyüş Şuhut'un Çakırözü Köyü'nden, başlar ve Kocatepede sona erer. Mustafa Kemal Atatürk'ün kullandığı yaklaşık 14 KM olan güzergâh yürüyerek geçilmektedir.

Synnada Antik Kenti

Yerleşim yeri Şuhut ilçe merkezindedir. Geçmişi ET.Ç.’na kadar uzanmaktadır. Helen, Roma ve Bizans dönemlerinde Merkezi Frigyanın başkenti olmuş büyük bir kenttir. Burada Apemeia gibi Hellen döneminde tam özerk, Roma döneminde yarı özerk bir konuma ulaşmış; imparator adına ve Hieropolisle ortaklaşa, gümüş cistophorus ve bronz sikkeleri bastırılmıştır.[2]

Nüfus

İlçenin nüfusu 2007 genel nüfus sayımına göre 63.800'dir. Bunun 26.038'i ilçe merkezinde, 37.762'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.

İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 6 belde 31 köy ve ? mahalleden oluşmaktadır. Bunlar: Atlıhisar Belde Belediyesi, Karaadilli Belde Belediyesi, Balçıkhisar Belde Belediyesi, Efe Belde Belediyesi, Karacaören Belde Belediyesi ve Kayabelen Belde Belediyesi

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[3]34.1646.09928.065
1970[4]36.6887.04829.640
1975[5]38.1638.15430.009
1980[6]40.0718.11631.955
1985[7]43.93610.00233.934
1990[8]48.26012.98235.278
2000[9]59.28413.63045.654
2007[10]40.80012.03828.762
2008[11]40.07212.23627.836
2009[12]39.97312.47927.494
2010[13]39.42112.62526.796
2011[14]38.86012.64626.214
2012[15]39.39712.54726.850
2013[16]38.06112.84125.220
2014[17]37.37713.17424.203
2015[18]37.07213.44523.627
2016[19]37.00013.84823.152
2017[20]36.69313.97822.715
2018[21]36.94714.15522.792
2019[22]36.78814.71120.077

Mahalleler[23]

  • Altıgöz Mahallesi
  • Baş Mahallesi
  • Çağlayan Mahallesi (Karaadili Beldesi'nde)
  • Develi Mahallesi (Karaadili Beldesi'nde)
  • Erenler Mahallesi (Karaadili Beldesi'nde)
  • Gazipaşa Mahallesi
  • Hacı Musa Mahallesi
  • Hisar Mahallesi
  • İplik Mahallesi
  • İstiklal Mahallesi
  • Kurtuluş Mahallesi
  • Mehmet Akif Ersoy Mahallesi
  • Pazar Mahallesi
  • Taşlıca Mahallesi
  • Yalı Mahallesi
  • Zafer Mahallesi
  • Zafer Mahallesi (Karaadili Beldesi'nde)

Ekonomi

İlçe ekonomisinin temel taşını tarım ve hayvancılık sektörü teşkil etmektedir. İlçemizde genellikle buğday, arpa, nohut, patates, şeker pancarı, ayçiçeği, haşhaş ziraatı yapılmaktadır. Meyvecilik son 15 yılda düzenli bir gelişme göstermiştir. Meyve ziraatinde vişne üretimi ön sırayı almaktadır. Bundan başka kiraz, elma, erik, armut gibi meyveler de yetiştirilmektedir. Vişne haricinde diğer meyvecilik alanları ticari amaçtan çok, aile meyveciliği şeklindedir. Sebzecilik, ilçede büyük çapta aile ziraati şeklinde yapılmaktadır. İlçemizde hayvancılık, tarım alanı içinde ekonomik değer bakımından en önemlisidir. Merkez ilçe ve köylerinde çok sayıda besihane bulunmaktadır. Besihanelerin çoğunluğunda dana besiciliği yapılmaktadır. İlçede et kombinaları vardır. Bu kombinalarda hazırlanan etler, firikofirik vasıtalarla, başta İstanbul olmak üzere, Ankara, İzmir ve Antalya'ya sevk edilmektedir.

İlçede hayvancılık içerisinde ikinci sırayı tavukçuluk almaktadır. İlçe merkez ve köylerinde çok sayıda tavuk kümesi mevcut olup, yumurta tavukçuluğu yapılmaktadır. İlçe ekonomisine yumurta üretimiyle çok büyük katkı sağlanmaktadır.Bunlardan başka koyun ve süt sığırcılığı da önemli ölçüde gelişme göstermiştir.

İlçede şahıslara ait yağ ve un fabrikaları mevcuttur. İlçenin Hisartepesi (Synnada Höyüğü),Hüseyinli inleri (Balçıkhisar), Bininler Kaya Mezarları ve Asmakaya Kalesi eski yerleşim yerleri olup, Kayabelen Göleti ve Selevir baraj gölü mesirelik ve dinlenme yerleridir. Bininler; ilçenin Senir Köyü'ne 5 km uzaklıkta, birbirine bağlantılı odalardan meydana gelen Bizans kaya yerleşimidir. Günümüzde ise yayla barınağı olarak kullanılmaktadır. Kayalar üzerinde yer yer mezar odaları ve kaya mezarları ile eteklerinde Bizans dönemine ait ören yeri vardır. Ayrıca Balçıkhisar sınırları içinde Karacemal Mağarası bulunmaktadır.İlçenin Kayabelen Kasabası'nda her yıl Mayıs ayının 1. haftasında Şeyh Hamza Dede'yi Anma ve Hıdırellez Kültür Bayramı, Karaadilli Belde'sinde her yıl Mayıs ayının 4. haftasında geleneksel yağlı güreşler yapılmaktadır.

Kaynakça

  1. http://www.suhut.gov.tr/
  2. "Şuhut Antik Kenti". T.C Kültür Bakanlığı. 27 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2013. Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  16. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  17. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  18. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  19. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  20. "2017 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  21. "2018 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  22. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  23. "Merkezi Dağıtım Sistemi". 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.