Çaycuma

19. yüzyılda Kastamonu Vilayeti Çarşamba (Devrek) kazasına, 1873’te Bartın’a, 1902’de Çarşamba Nahiyesi olarak Zonguldak’a bağlandığı salnamelerden ve yazılı kaynaklardan anlaşılmaktadır. Osmanlı döneminde önemli bir yerleşim yeri olmayan Çaycuma, Cumhuriyet döneminde de bu durumunu sürdürmüştür. Çay Cami ismi ile tanınan bu yerleşim Devrek’e bağlı bir bucak merkezi iken 1944 yılında ismi Çaycuma olarak değiştirilerek ilçe konumuna getirilmiştir.

Zonguldak il merkezinin doğusunda kalmaktadır. Kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Bartın, güneyinde Devrek yer alır. Yüzölçümü 490 Km²'dir.

Çaycuma Filyos Çayı ve bu çayın oluşturduğu vadi üzerine kuruludur. Dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. En büyük yükseltisi; Balat Dağı'dır.

Çaycuma'da bulunan, Bülent Ecevit Üniversitesi'ne bağlı Sakine-Şevki Yurtbay Araştırma Merkezi ve Gıda Mühendisliği binası.

İlçede temel ekonomik etkinlik tarımdır. Genelde tarım alanlarının sınırlı olduğu Zonguldak ilinde, Filyos Çayı boyundaki verimli ovalar bitkisel üretim bakımından önem taşır. Bu kesimde mısır, sebze ve meyve üretilir. Hayvancılık, özellikle manda yetiştiriciliği de ilçede yapılan tarımsal etkinliklerdendir. Karadeniz kıyısındaki Hisarönü'nde balıkçılık gelişmiştir. Avlanan balıklar büyük ölçüde İstanbul'a gönderilir.

İlçe merkezi Çaycuma kenti Karadeniz kıyısından 25 Km. kadar içeride, Çaycuma Düzü'nün batı kenarında yer alır. Kent, çevresindeki yoğun kırsal nüfusa hizmet veren bir pazar niteliğindedir. En önemli sanayi kuruluşu 1970'te açılan ve Türkiye'nin üçüncü büyük kâğıt fabrikası olan SEKA Çaycuma Kağıt Fabrikası'dır. Fabrikanın üretimi Bartın Limanı'ndan yollanır. Kentte ayrıca yağ imalathaneleri ile un, bisküvi, şekerleme gibi gıda maddeleri üreten imalathaneler, kereste, bıçkı, hızar atölyeleri ve maden işçileri için özel ayakkabılar üreten küçük iş yerleri vardır.

Bölgede en önemli sektörlerden ikisi, tekstil ve inşaat sektörleridir. İnşaat sektöründe ise Perşembeli iş adamlarının çok büyük yatırımları sayesinde büyük işgücü ortaya çıkmıştır.

Tekstil sektöründe ise bir bölümü Perşembe'de bulunan Organize Sanayi Bölgesinde çok sayıda fabrika bulunmaktadır.

• 2014-hâlen- Bülent Kantarcı
• 2004-2014 - Mithat Gülşen
• 1999-2004 - Osman Metin Yurtbay
• 1994-1999 - Metin Yurtbay
• 1989-1994 - Orhan Yardımcı
• 1984-1989 - Metin Yurtbay
• 1977-1980 - Kenan Aydın
• 1973-1977 - Abdullah Kalaycı
• 1955-1973 - Nihat Kantarcı

• 
  Çaycuma ilçesi Nihat Kantarcı Caddesinden 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
• 
  Çaycuma ilçesi Çarşı Meydanından 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
• 
  Çaycuma ilçesi 6 Nisan Anıtı'nın 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçe Merkezinin 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçesi 6 Nisan Anıtı'nın 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçesi Deniz Kızı Heykeli'nin 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçesi Çarşı Meydanından 2016 yılında çekilmiş bir fotoğraf
• 
  Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı
• 
  Çaycuma ilçesi'nin havadan 2016 yılında çekilmiş bir fotoğrafı

Çaycuma Gezilecek Yerler

Tarihi ve turistik açıdan önemli bir yere sahip olan Çaycuma ilçesinde büyük bir hareketlilik olmasa da tarihi ve turistik varlıkları ile bir turizm potansiyeli vardır.

Çayır Köyü su mağarası

Çayır Köyü Su Mağarası: İlçe merkezine 12 kilometre uzakta bulunan mağara, 1300 metre uzunluğunda ve yeraltı nehrine sahiptir. Mağara ağzında yaşayabilen alabalıklar rivayetlere göre birçok hastalığa iyi geldiği söylenmektedir. Osmanlı zamanından kalma iki adet kemer köprüsü vardır.

Soğuk su kaynağı olan mağaranın biri Göl Dağı’nda diğeri ise Gökgöl Mağarası’ndan gelmektedir. Mağaranın yapısında sarkıt ve dikitlerin bulunması sebebiyle dünya çapında büyük bir öneme sahiptir. Mağaranın önünde piknik alanı olması sebebiyle Çayır Köyü Mesire Yeri denilmiştir.

teion antik kenti filyos

Teion – Billaos Antik Kenti Filyos Nehri üzerine kuru olan antik kent, Zonguldak’ın Çaycuma’ya bağlı olan Filyos Beldesinde bilinen tarihi M.Ö. 1200’dir. Milattan önce 3. Yüzyılda ticaret amacıyla kurulan bir koloniden oluşmaktadır. İlk Çağ’da Karadeniz’in kuzeyinden getirilmiş olan mallar burada boşaltılmaktaydı. Türkiye’nin ikinci Efes Antik Kenti olma özelliğini taşıyan antik kentte, arkeolojik olarak yapılan kazı çalışmaları ve tarihi eser araştırmaları hala devam etmektedir. Romalılar döneminden kalma kale, harabe halinde olan tapınak büyük bir yapıda olan üç adet kemeri bulunan duvar ve tiyatro, çayır Mağarası’ndan çıkan su kemeri kalıntıları günümüze ulaşabilen tarihi kalıntılardır. Bu kalıntılar 2001 yılında yenilenme çalışmaları başlatılmış ve çalışmalar hala devam etmektedir.

Teion Antik Kenti Zonguldak’ın kuzeydoğusunda yer alan antik kent, Filyos Çay ağzında bulunmaktadır. Kurucusu tarafından bu ismi almıştır. Bir akropol, iki nekropol alanı bulunan bir antik liman, Romalılar zamanından kalan bir kale, harabe halinde olan bir tapınak, üç kemerli duvar ve Çayır Su Köyü Mağarası bulunmaktadır.

Amasra’nın gölgesinde kalan bu antik şehir Romalılar tarafından yakılmış ve saldırıya uğramış sonrasında ise yeniden yapılarak Roma eyaletlerine bağlı olarak balıkçılık geleneğinin sürdürüldüğü bir bölge olarak bir balıkçı kasabası haline gelmiştir.

Teioin Antik Kentinde kazı çalışmaları halen devam etmekte bulunan her eserle de yenisi eklenmektedir.

Filyos Kalesi

Zonguldak’ın tarihi beldesi olarak biline Filyos kentinde yer alan Filyos Kalesi, Romalılar tarafından yapıldığı tahmin edilen yapılırken iri taşlar kullanılmıştır. Büyük bir görüntüye sahip olan kalenin doğu cephesinde mermer sütun, mermer yazılı levha, tuğla mezarlar ve taş lahitler bulunmaktadır. 2003 yılında yenilenme çalışmaları yapılan Filyos’un ilk yerleşim yeri olan kuzey tepesinde Ortaçağ kalesine ait olan duvar ve Hellen-Roma döneminden kaldığı tahmin edilen kalıntılara rastlanmaktadır.

Filyos Ören Yeri

Tarih boyunca farklı isimlerle anılan Filyos Ören Yeri Zonguldak’ın Çaycuma İlçesi’nde yer almaktadır. Hellenistik dönemde pek çok krallığın hüküm sürdüğü bir bölge olmuştur. Romalıların hakimiyetine giren bölge daha sonra Bizans Dönemi’nde dini bir konum haline gelmiştir. Bilimsel ve arkeolojik çalışmalar neticesinde Hellenistik döneme ait olan sur duvarları, Bizans-Roma dönemine ait kalıntılar, Roma dönemine ait çanak çömlek parçaları ve sikkeler bulunmuştur. Arkaik döneme ait olduğu düşünülen siyah ve kırmızı figürlü çanak çömlek parçaları ve Orta Çağ’a ait olduğu düşünülen sırlı çanak çömlek parçaları ortaya çıkarılmıştır. Tios antik kenti için elde edilen bilgiler çok önemlidir. Çünkü Tios kenti Karadeniz kıyılarında yer alan ilk ve tek antik kent olmak özelliğini taşımaktadır. Kazılar sonucunda dini yapıları, meydanı, hamamı, evleri, depoları, dükkanları ve mezarları olan büyük bir kentin ortaya çıkacağı düşünülmektedir.

Filyos Antik Kenti: Filyos Çayı’nın denize döküldüğü yerde bulunan Frigyalılardan kalan 2500 yıllık Filyos Antik Kenti Çaycuma’nın önemli turizm bölgelerinden birisidir. Köklü bir geçmişe ve kentin ve tarih turizmi açısından önemli bir yere sahip olması tarafından koruma altına alınmıştır.

Antik Mozaik Kenti: Kadıoğlu Köyü’nde Roma döneminden kalan tarihi eserler için kazı çalışmaları halen devam etmektedir. Mozaik dışında bir oda ve işlemeli çömlek parçaları ve sikkeler bulunmuştur.

Gavur Anbarı ve Ceneviz Mezarlığı: İlçeye 15 km uzaklıkta bulunan Çömlekçi köyü civarında bulunmakta olan mezarlık Filyos Çayı’nın kıyısındadır. Ormanın içinde Ceneviz döneminden kalma mezarlık bulunmaktadır. Etrafında yeşillik ve piknik alanları vardır.

Göldağı: Çaycuma’nın en yüksek dağı ilçeye 15 kilometre uzaklıktadır. Geniş bir düzlüğe sahip olan yerin etrafı ormanlıktır. Doğal yapısı ve bol oksijeniyle görülmesi gereken bir yer.

Velibaba Tepesi: İlçe merkezine 9 kilometre uzaklıkta olan tepe, deniz seviyesine belirli bir yükseklikte olan etrafı tamamen gören bir yerdir. Yaz mevsiminde serin bir havaya sahip olan yer görülmeye değer bir yerdir. kaynak

Wikimedia Commons'ta Çaycuma ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• YerelNET23 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Çaycuma Kaymakamlığı25 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Çaycuma Belediyesi25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.