İmparatorluklar listesi
Bu liste, alfabetik bir imparatorluk listesi dir. Tarayıcınız bu işlevi destekliyorsa tablo diğer sütunlarda yeniden listeleme yapabilirsiniz.
İmparatorluklar ve hanedanlar
- Bu liste eksiktir, genişleterek yardımcı olabilirsiniz.
| İmparatorluk | Köken | Başkent | Kuruluş | Yıkılış | Hükümdarlık Süresi | Not |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Abbasi Halifeliği | Irak | Bağdat, Rakka, Kufe, Samarra, Anbar | 750 | 1258 | 507-508 | Emevî Halifeliği'nin ardılı |
| Afşar Hanedanı | Persia | Mashhad | 1736 | 1796 | 59-60 | Nadir Şah tarafından kuruldu, zirvede olduğu dönemde, batıda Bağdat doğuda Delhi'ye kadar genişledi. |
| Ahameniş İmparatorluğu | Persia | Değişken, aralarında Pasargad, Ekbatan, Persepolis, Susa, Babil | 550 BC | 330 BC | 550-551 | Büyük Kuroş tarafından kurulan imparatorluk ilk Pers imparatorluğu ve klasik antik çağdaki en büyük imparatorluktur. |
| Ahom Hanedanı | Kuzeydoğu Hindistan | Charaideo, Garhgaon, Rangpur (Ahom capital), Jorhat | 1228 | 1838 | 610 | Yaklaşık 600 yıl boyunca egemenliğini koruması ve Kuzeydoğu Hindistan'da Babürlüler'in genişlemesine başarılı bir şekilde direnmesiyle bilinir. |
| Ak Hun İmparatorluğu | Afganistan | Kabul | 420 | 567 | 147 | |
| Akad İmparatorluğu | Sümer | Akkad | 2300 BC | 2200 BC | 100 | Tarihte bilinen ilk imparatorluk. |
| Aksum Krallığı | Etiyopya | Axum | 150 | 940 | 790 | Etiyopya İmparatorluğu'nun öncülüdür. |
| Akwamu | Batı Afrika | Akwamufie, Nyanoase | 1505 | 1867 | 362 | |
| Alman İmparatorluğu | Almanya | Berlin | 1871 | 1918 | 47 | Alman sömürge imparatorluğu'na da bir göz atın. |
| Altın Orda Devleti | Orta Asya | Sarai Batu | 1240 | 1502 | 260 | Moğol İmparatorluğu'ndan ayrılan devletlerden. |
| Angevin İmparatorluğu | İngiltere, Fransa | No official capital. Court was generally held at Angers and Chinon | 1154 | 1242 | 88 | |
| Ashanti İmparatorluğu | Batı Afrika | Kumasi | 1670 | 1902 | 232 | |
| Asurlular | Mezopotamya | Assur, later Nineveh | 2025 BC | 609 BC | 1119 | |
| Avusturya İmparatorluğu | Avusturya | Viyana | 1804 | 1867 | 63 | Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ardılıdır. |
| Avusturya-Macaristan | Avusturya, Macaristan | Viyana, Budapeşte | 1867 | 1918 | 51 | Genellikle "Avusturya-Macaristan İmparatorluğu" olarak anılır. 1867 Avusturya-Macaristan Anlaşması'nın bir sonucu olarak Avusturya İmparatorluğu olarak kuruldu. Resmi olarak Avusturya İmparatorluğu (Cisleytanya) ve Aziz Istvan'ın Tacı / Transleithania Topraklarının birleşmesi ile oluştu. Bu nedenle hükümdarları Almanca: Kaiser und König ("İmparator-Kral", kelime anlamıyla "İmparator ve Kral" olarak adlandırılırdı). |
| Aztek İmparatorluğu | Mezoamerika | Tenochtitlan | 1428 | 1521 | 93 | Meksika'nın başkenti Meksiko, Tenochtitlan kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. |
| Babil | Mezopotamya | Babylon | 1900 BC | 1600 BC | 300 | Yeni Babil İmparatorluğu'na da bir göz atın. |
| Babür İmparatorluğu | Hindistan | Agra, Delhi | 1526 | 1758 | 232 | Babür tarafından kuruldu. "Babür", Moğolları ifade etmek için kullanılan Farsça bir kelimedir. |
| Balhae | Kuzey Kore, Mançurya | Sanggyeong | 698 | 926 | 228 | Koguryo'nun ardılıdır. |
| Bambara Krallığı | Batı Afrika | Ségou | 1712 | 1861 | 149 | Bambara İmparatorluğu veya Ségou İmparatorluğu olarak da bilinir. |
| Batı Çalukya İmparatorluğu | Güney Hindistan | Manyakheta, Basavakalyan | 973 | 1189 | 216 | |
| Batı Roma İmparatorluğu | İtalya | Mediolanum, Ravenna | 395 | 476 | 81 | Roma İmparatorluğu'nun batıda kalan kısmı. |
| Batı Şia Hanedanı | Çin | Xingqing | 1038 | 1227 | 189 | Ayrıca Tangut Hanedanı olarak da bilinir. |
| Belçika sömürge imparatorluğu | Belçika | Brüksel | 1901 | 1962 | 61 | Denizaşırı topraklara imparatorluktan ziyade "koloniler" denilmekteydi. |
| Benin İmparatorluğu | Nijerya | Benin City | 1440 | 1897 | 457 | |
| Bizans İmparatorluğu | Doğu Roma İmparatorluğu (Yunanistan, Anadolu, Afrika, Filistin, Suriye, İtalya) | Constantinople | 395 | 1453 | 1058 | Roma İmparatorluğu'nun doğuda kalan kısmı. Terim, 19. yüzyıldan sonra Orta çağda Yunanca konuşan Roma İmparatorluğu'nu tanımlamak için kullanılmıştır. |
| Bornu İmparatorluğu | Nijerya | Ngazargamu | 1387 | 1893 | 506 | Kanem İmparatorluğu'nun devamı. |
| Brezilya İmparatorluğu | Brezilya | Rio de Janeiro | 1822 | 1889 | 67 | Brezilyalı I. Pedro'nun Brezilya'nın Portekiz'den bağımsızlığını ilan etmesinden sonra kuruldu. |
| Britanya Hindistanı | Hindistan | Calcutta (1858–1912), New Delhi (1912–1947) | 1858 | 1947 | 89 | Taç ve İngiliz İmparatorluğu'nun bir parçası tarafından yönetiliyordu. Kraliçe Victoria, 1876'da Hindistan İmparatoriçesi ilan edilmişti. |
| Britanya İmparatorluğu | Britanya | Londinium | 286 | 296 | 10 | Roma İmparatorluğu'ndan ayrılan bir devletti. Ayrıca bkz. Carausius İsyanı |
| Britanya İmparatorluğu | Birleşik Krallık | Londra | başlık=Britanya İmparatorluğu|erişimtarihi=26 Eylül 2020|tarih=14 Eylül 2020|dil=Türkçe|çalışma=Vikipedi}}</ref> | 1997 | 414 | Dünya tarihinin en büyük imparatorluğu. İngiliz Milletler Topluluğu'nun öncülü. |
| Brunei İmparatorluğu | Borneo | Not specified, possibly Kota Batu | 1368 | 1888 | 520 | 1888'de İngiliz hakimiyetini kabul edene kadar hüküm sürdü. |
| Birinci Bulgar İmparatorluğu | Balkanlar | Pliska (680–893), Preslav (893–972), Skopie (972–992), Ohrid (992–1018) | 680 | 1018 | 338 | Asparuh Han tarafından kuruldu. Çar I. Simeon yönetiminde ilk güçlü Slav İmparatorluğu oldu. İmparator II. Basileios yönetimindeki Bizans İmparatorluğu'na mağlup olur ve yıkılır. |
| İkinci Bulgar İmparatorluğu | Balkanlar | Tarnovo | 1185 | 1422 | 237 | Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun ardılı. Çarlar Kaloyan ve II. Ivan Asen, yönetiminde Balkanlar'daki en güçlü devlet haline geldi. |
| Büveyhîler | Persia | Shiraz | 934 | 1055 | 121 | |
| Büyük Fulo İmparatorluğu | Senegal | Tekrur | 1514 | 1776 | 262 | |
| Büyük Moravya İmparatorluğu | Orta Avrupa | Mikulčice-Valy | 833 | 900 | 67 | "Moravia" kelimesi sadece günümüzdeki Moravya anlamına gelmiyordu. |
| Büyük Selçuklu İmparatorluğu | Aral Denizi, Küçük Asya, Persia | Nishapur and later on Rey | 1037 | 1194 | 157 | Türk imparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti'nin öncülü. |
| Cebu Racalığı | Filipinler | Cebu City | 1279 | 1565 | 286 | Küçük bir Çola prensi tarafından kurulan bir Hint devleti. |
| Chenla | Kamboçya | Isanapura | 550 | 802 | 252 | Khmer İmparatorluğu'nun önlülü. |
| Cücenler | İç Çin | Not specified | 330 | 555 | 225 | |
| Çağatay Hanlığı | Mâverâünnehir | Almaliq, Qarshi | 1225 | 1687 | 462 | Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesi ile ortaya çıktı. |
| Çalukya Hanedanı | Hindistan | Badami | 543 | 753 | 210 | |
| Çera Hanedanı | Güney Hindistan | Vanchi Muthur, Karur,
Kodungallur, Kollam. |
400 BC | 1729 | 2129 | Erken Çeralar, Ortaçağ Çeraları, Kodungallur Çeraları ve Venadu Çeraları'nı kapsayan bir Tamil (Sonra, Malayalam) hanedanı. |
| Çin Hanedanı | Çin | Xianyang | 221 BC | 206 BC | 15 | İmparatorluk döneminin ilk hanedanı. |
| Çing Hanedanı | Çin | Shenyang, Beijing | 1644 | 1912 | 268 | İmparatorluk döneminin son hanedanı. |
| Çola Hanedanı | Güney Hindistan | Uraiyur, Pazhaiyaarai, Thanjavur, Gangaikonda Cholapuram | 400 BC | 1540 | 1940 | Virasekhara Çolaları (Nagama Nayak'ın düşmanı) dönemine kadar Erken Çolalar, Ortaçağ Çolaları ve Geç Çolalar'ı kapsayan bir Tamil hanedanı. |
| Daçya İmparatorluğu | Romanya | Sarmizegetusa Regia | 168 BC | 106 | 168-169 | Kral Burebista (MÖ 82 - MÖ 44) hükümdarlığında en geniş sınırlarına ulaştı. |
| Danimarka sömürge imparatorluğu | Danimarka (1536 – 1814 arasında Danimarka-Norveç) | Kopenhag | 1536 | 1953 | 416-417 | Ayrıca bkz. Danimarka sömürge imparatorluğu. |
| Delhi Sultanlığı | Hint altkıtası | Delhi | 1206 | 1527 | 321 | |
| Dürrâni İmparatorluğu | Afganistan | Kandahar, Kabul | 1747 | 1823 | 75-76 | |
| Emevîler | Suriye | Damascus, Córdoba (capital-in-exile) | 661 | 750 | 89 | Râşidîn Halifeliği'nin ardılı, ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu. |
| Endülüs Emevî Devleti | İber Yarımadası | Córdoba | 756 | 1031 | 275 | Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu. |
| Ermenistan Krallığı | Ermenistan | Tigranakert | 190 BC | 428 | 618 | Büyük Tigran, Kralların Kralı unvanını aldı. |
| Etiyopya İmparatorluğu | Etiyopya | Addis Ababa | 1137 | 1974 | 837 | |
| Eyyûbîler | Orta Doğu | Kahire, Şam, Hama | 1171 | 1250 | 79 | Selahaddin tarafından kuruldu. Ayrıca bkz. Müslüman devletler ve hanedanlar listesi. |
| Fâtımî Halifeliği | Mısır | Mahdia (909–969), Kahire (969–1171) | 909 | 1171 | 262 | Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu. |
| Frank Krallığı | Batı Avrupa | Various, including Soissons, Paris, Reims, Orléans, Metz & Aachen | 250 | 950 | 700 | |
| Birinci Fransız İmparatorluğu | Fransa | Paris | 1804 | 1814/ 1815 | 10 | |
| İkinci Fransız İmparatorluğu | Fransa | Paris | 1852 | 1870 | 18 | |
| Fransız sömürge imparatorluğu | Fransa | Paris | 1534 | Present | 486-487(2020 itibariyle) | Bazıları İmparatorluğun Vanuatu'daki Fransız varlığının sona ermesiyle (bkz. Yeni Hebridler) sona erdiğini düşünmektedir. İmparatorluk, Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu şeklinde devam etmektedir. |
| Funan | Kamboçya | Vyadhapura | 50 | 550 | 500 | Chenla'nın ardılı. |
| Galya İmparatorluğu | Rheinland-Pfalz | Colonia Agrippina | 260 | 274 | 14 | Üçüncü Yüzyıl Krizi sırasında Roma İmparatorluğu'ndan ayrıldı. |
| Gana İmparatorluğu | Moritanya, ve Batı Mali | Koumbi Saleh | 300 | 1240 | 940 | İmparatorluk, Avrupa ve Arabistan'da hükümdarının adıyla "Gana İmparatorluğu" ("Cengaver Kral") olarak bilindi. Wagadou olarak da bilinir. |
| Gaza İmparatorluğu | Güney Afrika | Not specified | 1824 | 1895 | 71 | |
| Gazneliler | Afganistan | Ghazni later Lahore | 963 | 1187 | 224 | |
| Gurlular | Afganistan | Firuzkuh | 1148 | 1215 | 67 | |
| Goryeo | Kore | Gaegyeong, Ganghwa | 918 | 1392 | 474 | Koguryo'nun ardılı. Kore Yarımadası'nın birleşmesi. Devlet 918 ve 1274 yılları arasında bir imparatorluk olarak kaldı. |
| Göktürk Kağanlığı | İç Asya | Ötüken | 552 | 747 | 195 | 552–603 Birinci imparatorluk, 603–658 Çift imparatorluk, 658-681 Karanlık dönem, 681-747 İkinci imparatorluk. |
| Gurka İmparatorluğu | Büyük Nepal | 1600 | 1850 | 250 | Büyük Nepal'in birleşimi. Devlet, 1600-1840 yılları arasında bir imparatorluk olarak kaldı. | |
| Gurjara-Pratihara Hanedanı | Hint altkıtası | Kannauj | 600 | 1136 | 660 | Büyük Gujjar kralı tarafından kuruldu. |
| Gupta İmparatorluğu | Hint altkıtası | Pataliputra | 320 | 550 | 230 | Sri Gupta tarafından kuruldu. |
| Gürcistan İmparatorluğu | Gürcistan | Kutaisi, Tiflis | 1008 | 1490 | 482 | 1008'de birleşik bir krallık olarak kuruldu. Gürcü kralları "Kralların Kralı" unvanını taşıyordu ve Gürcü, Ermeni ve Müslüman bölgelerinin yanı sıra çok sayıda bağımlı ülkeden oluşan geniş toprakları yönetti. Resmi olarak 1490'da dağıldı. |
| Halaciler | Afganistan | Kabul, Delhi | 1290 | 1320 | 30 | |
| Han Hanedanı | Çin | Chang'an, Luoyang, Xuchang | 206 BC | 220 | 426 | Ulu Ata Liu Bang tarafından kuruldu. |
| Harşa | Kuzey Hindistan | Kannauj | 606 | 647 | 41 | Harshavardhana tarafından kuruldu; ölümünden sonra dağıldı. |
| Harezmşahlar Devleti | Persia | Urgench | 1077 | 1221 | 144 | |
| Hazarlar | Karadeniz-Hazar stepleri/Kuzey Kafkasya | Balanjar, later Atil | 700 | 1000 | 300 | Batı Türkleri tarafından kurulan imparatorluğun aile üyeleri Yahudiliği seçti. |
| Hititler | Anadolu | Hattusa | 1460 BC | 1180 BC | 280 | Ayrıca bkz. Geç Hititler. |
| Hollanda İmparatorluğu | Hollanda | Amsterdam | 1568 | 1975 | 407 | Ayrıca bkz. Vereenigde Oost-Indische Compagnie ve Geoctroyeerde West-Indische Compagnie. |
| Hotakîler | Persia | Isfahan | 1709 | 1738 | 29 | |
| Hoysala İmparatorluğu | Hindistan | Belur, Halebidu | 1026 | 1343 | 317 | |
| Hun İmparatorluğu | Avrasya | Not specified | 370 | 469 | 99 | |
| İdrîsîler | Fas | Fes | 788 | 974 | 186 | İlk Fas devletinin kurucuları. |
| İlhanlılar | Persia | Maragheh, Tabriz, Soltaniyeh | 1256 | 1335 | 79 | Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesinden sonra kuruldu. |
| İnka İmparatorluğu (Tawantinsuyo) | Andlar (Peru, Bolivya, Ekvador, Şili, Arjantin ve Kolombiya'nın bir bölümü) | Cusco | 1438 | 1533 | 95 | Kolomb öncesi Amerika'nın en büyük imparatorluğu. |
| İspanyol İmparatorluğu | İber Yarımadası | Madrid | 1402 | 1975 | 573 | Kanarya Adaları'nın fethi ile kuruldu. İlk küresel imparatorluktu. |
| İsrail Krallığı (birleşik monarşi) | İsrail | Jerusalem | 1050 BC | 586 BC | 486 | İsrail Krallığı (Samiriye) ve Yehuda Krallığı'nın ikili krallıkları aracılığıyla, Babil'in Yehuda tarafından fethine kadar süren Tâlût'un saltanatının başlangıcını dikkate alır. |
| İsveç İmparatorluğu | İsveç | Stockholm | 1611 | 1721 | 110 | Ayrıca bkz. İsveç sömürge imparatorluğu. |
| İtalyan İmparatorluğu | İtalya | Roma | 1885 | 1943 | 58 | Ayrıca bkz. Faşizm altındaki İtalyan emperyalizmi. |
| İznik İmparatorluğu | Bitinya | Nicaea | 1204 | 1261 | 57 | Bizans İmparatorluğu'nun öncülü. |
| Japon İmparatorluğu | Japonya | Tokyo | 1868 | 1947 | 79 | İmparatorluk hükûmeti 1868'de ülkenin kontrolünü ele geçirdi. Doğu Asya'daki bölgesel hegemonya 1945'te sona erdi. 1947'deki yeni anayasa imparatorluğu resmen kaldırdı..[1] |
| Jin Hanedanı (265-420) | Çin | Luoyang (265–311), Chang'an (312–316), Jiankang (317–420) | 265 | 420 | 155 | İki hanedanlığa bölünmüştür. Batı Jìn hanedanı (265–316), Doğu Jìn hanedanı (317-420). |
| Jolof İmparatorluğu | Batı Afrika | Linguère | 1350 | 1549 | 199 | Wollof İmparatorluğu olarak da bilinir. Jolof Krallığı'nın (1549-1875) öncülü. |
| Kaabu İmparatorluğu | Batı Afrika | Kansala | 1537 | 1867 | 330 | Ayrıca Gabu, Ngabou, ve N’Gabu' olarak da yazılır. |
| Kaçar Hanedanı | Persia | Tahran | 1794 | 1925 | 131 | |
| Kanem İmparatorluğu | Çad | Njimi | 700 | 1387 | 687 | |
| Kanva Hanedanı | Hindistan | Pataliputra, Vidisha | 75 BC | 30 BC | 45 | Shunga İmparatorluğu'nun yerini aldı. |
| Karahanlılar | Türkistan | Kashgar | 840 | 1212 | 372 | İslam'ı kabul eden ilk Türk hanedanı. |
| Kartaca İmparatorluğu | Kuzey Afrika | Carthage | 814 BC | 146 BC | 504 | |
| Khmer İmparatorluğu | Kamboçya | Hariharalaya (802–889), Angkor (889–1431) | 802 | 1431 | 629 | Chenla Krallığı'nın ardılı. |
| Kin Hanedanı (1115-1234) | Kuzey Çin, Mançurya | Huining, Zhongdu, Kaifeng | 1115 | 1234 | 119 | Curçenler olarak da bilinen, Çing hanedanını kuran Mançuların atalarıydı. |
| Koguryo | Kore[2] | Jolbon, Gungnae City, Pyongyang | 37 BC | 668 | 705 | Balhae ve Goryeo'nun öncülü. |
| Konbaung Hanedanı | Myanmar | Mandalay | 1752 | 1885 | 133 | |
| Kong Krallığı | Batı Afrika | Kong | 1710 | 1898 | 298 | Wattara İmparatorluğu ya da Ouattara İmparatorluğu olarak da bilinir. |
| Kore İmparatorluğu | Kore Yarımadası | Hanseong | 1897 | 1910 | 13 | Hüküm süren son Kore hanedanıydı. |
| Kuşan İmparatorluğu | Afganistan | Various, including Mathura, Peshawar, Begram, Taxila | 30 | 345 | 315 | |
| Kuşit İmparatorluğu | Mısır, Nübye | Not specified | 760 BC | 656 BC | 104 | |
| Kutsal Roma İmparatorluğu | Orta Avrupa | Not specified | 962 | 1806 | 844 | Kutsal İmparatorluk haline geldiği 1157'den önce sadece Roma İmparatorluğu (bilinen Roma İmparatorluğu ile karıştırılmamalıdır) olarak anılmaktaydı. Kutsal Roma İmparatorluğu 1254'ten itibaren kabul görmüştür. 1512'den sonra resmi olarak Alman Milletinin Kutsal Roma İmparatorluğu olarak adlandırıldı, ancak bu kullanım 18. yüzyıldan sonra kullanımdan kalktı. Bkz. Kutsal Roma İmparatorluğu#Kökeni. |
| Kuzey Deniz İmparatorluğu | Danimarka | Ribe | 1016 | 1035 | 19 | Bir tarihçinin dediği gibi: "11. yüzyılın dördüncü onyılı başladığında Knud, tek istisna dışında, Latin Hristiyanlık dünyasındaki en heybetli hükümdardı... O, dört önemli bölgenin efendisiydi ve teknik olarak krallar arasında sayılsa da, diğer hükümdarlar arasındaki konumu gerçekten imparatorluk seviyesindeydi. Görülen o ki, iki büyük bölgenin kaderini elinde tutuyordu: İngiliz Adaları ve İskandinav yarımadaları. Kuzey ve Baltık olmak üzere iki önemli denizi kontrol etti. Bir İmparatorluk kurdu.[3] |
| Kuzey Yuan Hanedanı | Moğolistan | Shangdu, Yingchang, Karakorum | 1368 | 1635 | 267 | 1368'de Yuan Hanedanı'nın Çin'den atılmasının ardından kuruldu. |
| Latin İmparatorluğu | Trakya, Küçük Asya | Constantinople | 1204 | 1261 | 57 | Ayrıca bkz. Latinokrasi |
| Geç Lê Hanedanı | Vietnam | Đông Kinh | 1428 | 1789 | 361 | |
| Liao Hanedanı | Çin | Shangjing | 915 | 1125 | 210 | |
| Ludi Sultanlığı | Afganistan | Delhi | 1451 | 1526 | 75 | |
| Madurai Nayak Hanedanı | Güney Hindistan | Madurai, Tiruchirappalli | 1529 | 1736 | 207 | Viswanatha Nayak tarafından Vijayanagara İmparatorluğu'ndan ayrıldı. |
| Majapahit İmparatorluğu | Endonezya takımadaları | Majapahit, Wilwatikta | 1293 | 1527 | 234 | Raden Wijaya tarafından kuruldu. |
| Makedon Krallığı | Makedon Krallığı | Pella | 334 BC | 323 BC | 11 | Büyük İskender tarafından kuruldu. |
| Mançukuo | Mançurya | Hsinking | 1932 | 1945 | 12-13 | Japon İmparatorluğu'nun bir kukla devleti olarak kuruldu, İmparator Puyi (Çing hanedanının son imparatoru) sembolik naip ve imparator idi. |
| Mali İmparatorluğu | Batı Afrika | Niani, later Ka-ba | 1235 | 1610 | 375 | Sundiata Keita tarafından kurulan bir Mandinka imparatorluğu. |
| Maratha İmparatorluğu | Hint altkıtası | Raigad, later Satara | 1674 | 1818 | 144 | Maratha Konfederasyonu olarak da bilinir, Shivaji Maharaj tarafından kuruldu. |
| Massina İmparatorluğu | Batı Afrika | Hamdullahi | 1820 | 1862 | 42 | |
| Maurya İmparatorluğu | Antik Hindistan | Pataliputra | 321 BC | 185 BC | 136 | Chandragupta Maurya tarafından kuruldu. Maurya İmparatorluğu, Asoka yönetimindeki en büyük Hint imparatorluğu oldu. |
| Medler | Persia | Ecbatana | 625 BC | 549 BC | 76 | Deioces tarafından kuruldu. İlk İran imparatorluğu. |
| Birinci Meksika İmparatorluğu | Meksika | Meksiko | 1821 | 1823 | 2 | Kısa ömürlü İkinci Meksika İmparatorluğu'nun (1864-1867) öncülü. Ayrıca bkz. Meksika İmparatorluk Tarikatları. |
| İkinci Meksika İmparatorluğu | Meksika | Meksiko | 1864 | 1867 | 3 | Kısa ömürlü Birinci Meksika İmparatorluğu'nun (1821-1823) ardılı. Ayrıca bkz. Meksika İmparatorluk Tarikatları. |
| Memlûk Sultanlığı | Mısır, Suriye | Kahire | 1250 | 1517 | 267 | Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu. |
| Merînî Sultanlığı | Fas | Fes | 1244 | 1465 | 221 | |
| Mısır İmparatorluğu | Mısır | Various, including Thebes, Akhetaten, Pi-Ramesses, Memphis | 1550 BC | 1077 BC | 473 | Ayrıca bkz. 18. Hanedan, 19. Hanedan ve 20. Hanedan. |
| Ming Hanedanı | Çin | Nanjing (1368–1421), Beijing (1421–1644) | 1368 | 1644 | 276 | Büyük Mareşal Zhu Yuanzhang tarafından kuruldu. |
| Mitanni İmparatorluğu | Irak, İran, Suriye, Türkiye | Washukanni | 1500 BC | 1300 BC | 200 | |
| Moğol İmparatorluğu | Moğolistan | Karakorum | 1206 | 1368 | 162 | Dört imparatorluğa bölündü (Yuan Hanedanı, İlhanlılar, Çağatay Hanlığı ve Altın Orda). En büyük bitişik kara imparatorluğu. |
| Muvahhid Halifeliği | Fas | Marrakech, Sevilla | 1121 | 1269 | 148 | |
| Murâbıtlar | Fas | Aghmat (1040–1062), Marrakech (1062–1147) | 1040 | 1147 | 107 | |
| Nanda İmparatorluğu | Hint altkıtası | Pataliputra | 450 BC | 350 BC | 100 | |
| Nguyễn Hanedanı | Vietnam | Phú Xuân | 1802 | 1945 | 143 | Son egemen Vietnam hanedanıydı. |
| Osmanlı İmparatorluğu | Anatolia | Söğüt, Bursa, Edirne, İstanbul | 1299 | 1922 | 623 | Türkiye Cumhuriyeti'nin öncülü. |
| Oyo İmparatorluğu | Kuzeybatı Nijerya | Oyo-Ile | 1400 | 1905 | 505 | |
| Pagan İmparatorluğu | Myanmar | Bagan | 849 | 1297 | 448 | |
| Pala İmparatorluğu | Hindistan | Pataliputra | 750 | 1174 | 424 | |
| Palmira İmparatorluğu | Suriye | Palmyra | 260 | 273 | 13 | Üçüncü Yüzyıl Krizi sırasında Roma İmparatorluğu'ndan ayrıldı. |
| Pandya Hanedanı | Güney Hindistan | Madurai, Korkai, Tenkasi, Tirunelveli | 400 BC | 1753[4] | 2153 | Erken Pandyalar, Birinci İmparatorluk, İkinci İmparatorluk ve Geç Tenkasi ve Tirunelveli Pandyalarını kapsayan bir Tamil hanedanı. |
| Part İmparatorluğu | Persia | Various, including Asaak, Hecatompylos, Ecbatana, Ctesiphon, Nisa | 247 BC | 224 | 471 | Üçüncü İran imparatorluğu, I. Arşak tarafından kuruldu. |
| Pehlevî Hanedanı | Persia | Tahran | 1925 | 1979 | 53-54 | Pers İmparatorluğu'nun son İmparatorluk hanedanı. |
| Pontus Krallığı | Pontus | Amaseia, Sinope | 120 BC | 47 BC | 73 | VI. Mithridatis Kralların Kralı unvanını taşıyordu. |
| Portekiz İmparatorluğu | Portekiz | Lizbon, Rio de Janeiro (1815–1821) | 1415 | 1999 | 583-584 | İlk küresel imparatorluklardan biriydi ve sömürgeci Batı Avrupa imparatorluklarının en uzun ömürlüsüydü. Ayrıca bkz. Portekiz, Brezilya ve Algarve Birleşik Krallığı. |
| Ptolemaios Krallığı | Mısır | Alexandria | 305 BC | 30 BC | 275 | Ayrıca bkz. Diadohoi. |
| Ramnad Sethupathis | Hindistan | Ramanathapuram | 1590 | 1979 | 389 | |
| Rashtrakuta Hanedanı | Hindistan | Manyakheta | 753 | 982 | 229 | |
| Râşidîn Halifeliği | Suudi Arabistan | Medina, Kufa | 632 | 661 | 29 | Emevî Halifeliği'nin öncülü, Ayrıca bkz. İslam İmparatorluğu. |
| Roma İmparatorluğu | İtalya | Roma, Constantinople | 27 BC | 1453 | 1480 | Roma Krallığı, Roma Cumhuriyeti ve Bizans İmparatorluğu ile birlikte Roma devletleri MÖ 753'ten MS 1453'e, 2206 yıl boyunca hüküm sürdü. |
| Rozwi İmparatorluğu | Güney Afrika | Danangombe | 1660 | 1866 | 206 | |
| Rus İmparatorluğu (Romanov) | Rusya | Sankt-Peterburg | 1721 | 1917 | 196 | Rusya Çarlığı'nın ardılı. |
| Saadi Hanedanı | Fas | Marrakech | 1554 | 1659 | 105 | Songhay İmparatorluğu'nu yok etti. |
| Safevî Hanedanı | Persia | Tabriz, Qazvin, Esfahan | 1501 | 1736 | 235 | |
| Sâmânî İmparatorluğu | Persia | Balkh, Bukhara | 819 | 999 | 180 | |
| Sasani Hanedanı | Persia | Ctesiphon | 224 | 651 | 427 | Dördüncü İran İmparatorluğu. |
| Satavahana Hanedanı | Hindistan | Amaravathi village, Guntur district Dharanikota | 230 BC | 220 | 450 | Andhra'daki Vengi hanedanından önce gelen bir Andhra hanedanı. |
| Seferî Hanedanı | Persia | Zaranj | 867 | 1002 | 135 | |
| Selanik İmparatorluğu | Epir, Selanik Krallığı | Selanik | 1224 | 1246 | 42 | Epir Despotluğu'ndan ortaya çıktı. |
| Seleukos İmparatorluğu | Persia, Mezopotamya, Suriye | Seleucia, Antioch | 312 BC | 63 BC | 249 | Ayrıca bkz. Diadohoi. |
| Shu Han | Çin | Chengdu | 221 | 263 | 42 | Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk |
| Shunga İmparatorluğu | Hint altkıtası | Pataliputra, Vidisa | 185 BC | 73 BC | 112 | Kuzey-orta ve Doğu Hindistan'ı kontrol eden Magadha hanedanı. |
| Sırp İmparatorluğu | Balkanlar (Sırbistan, Karadağ, Makedonya, Epir, Teselya, Arnavutluk) | Üsküp, Prizren | 1346 | 1371 | 25 | IV. Stephen Uroš (Güçlü Dušan) tarafından kuruldu, onun ölümünden sonra feodal kargaşa ortaya çıktı. |
| Siam İmparatorluğu | Tayland | Bangkok | 1782 | 1932 | 150 | |
| Sih İmparatorluğu | Pencap, Hindistan | Amritsar | 1733 | 1849 | 116 | Hint Yarımadası'nda Britanya İmparatorluğu'nun öncülü. |
| Sokoto Halifeliği | Batı Afrika | Sokoto (1804–1850), (1851–1902), Gudu (1804), Birnin Konni (1850, 1903) | 1804 | 1903 | 99 | |
| Song Hanedanı | Çin | Bianjing (960–1127), Lin'an (1127–1279) | 960 | 1279 | 319 | Ulu Ata Zhao Kuangyi tarafından kuruldu. |
| Songhay İmparatorluğu | Batı Afrika | Gao | 1340 | 1591 | 251 | Tarihin en büyük Afrika imparatorluklarından biri haline gelen Mali İmparatorluğu'nun eski vasali. |
| Srivijaya İmparatorluğu | Endonezya takımadaları | Palembang, Mataram | 683 | 1293 | 610 | Shailendra Hanedanı yönetiminde önce Endonezya, Sumatra adası, daha sonra Mataram'da (Medang Krallığı) yerleşik güçlü bir antik talasokratik Malay imparatorluğuydu. |
| Sui Hanedanı | Çin | Chang'an | 581 | 618 | 37 | |
| Tâhirî Hanedanı | Persia | Nishapur | 821 | 873 | 52 | |
| Takruri Krallığı | Batı Afrika | Ségou | 1848 | 1893 | 45 | |
| Tang Hanedanı | Çin | Chang'an (618–904), Luoyang (904–907) | 618 | 907 | 289 | Li Yuan (Tang İmparatoru Gaozu olarak da bilinir) tarafından kurulmuştur. |
| Tây Sơn Hanedanı | Vietnam | Phú Xuân | 1778 | 1802 | 24 | |
| Thanjavur Nayak Hanedanı | Güney Hindistan | Thanjavur | 1532 | 1673 | 141 | Sevappa Nayak tarafından kuruldu. |
| Tibet İmparatorluğu | Tibet | Lhasa | 755 | 870 | 115 | |
| Timurlular | Özbekistan, Persia ve Orta Asya | Samarkand, Herat | 1370 | 1526 | 156 | Moğolca kürügän, Türk-Moğol İmparatorluğu kelimesinin farslaştırılmış hali. |
| Tlemcen | Cezayir | Tlemcen | 1235 | 1556 | 321 | Abdülvâdîler |
| Toltec İmparatorluğu | Mezoamerika | Tollan-Xicocotitlan | 496 | 1122 | 626 | |
| Tondo Hanedanı | Filipinler | Tondo | 900 | 1587 | 687 | |
| Toungoo Hanedanı | Toungoo | Myanmar | 1510 | 1752 | 242 | |
| Trabzon İmparatorluğu | Pontus | Trebizond | 1204 | 1461 | 257 | Bizans İmparatorluğu'nun ardıl devleti ve Gürcistan Krallığı'nın bir bağımlı devleti. |
| Tu'i Tonga İmparatorluğu | Tonga, Pasifik Okyanusu | Mu'a | 950 | 1865 | 915 | Bkz. Tonga tarihi. |
| Türkeş Hanlığı | Türkistan | Balasagun | 699 | 766 | 67 | Batı Türk imparatorluğunun ardılı olarak kuruldu. |
| Umman İmparatorluğu | Umman | Muscat | 1698 | 1856 | 260 | Bkz. Umman. |
| Uygur Kağanlığı | Orta Asya | Ordubaliq | 742 | 848 | 106 | 742–848 Göktürk Hanlığı'nın ardılı olarak kuruldu, 848–1036 Kansu Devleti, 856–1209 Turfan Devleti. |
| Uyunid Hanedanı | Arap Yarımadası | Al-Hasa, Qatif | 1076 | 1253 | 163 | Uyunitler, 11 ila 13. yüzyıllar arasında Bahreyn'i 163 yıl yöneten Sünni bir Arap hanedanıydı. |
| Üçüncü Reich | Almanya | Berlin, Hamburg (1933–1945), Flensburg (1945) | 1933 | 1945 | 11-12 | Nazi Almanyası, Japon ve İtalyan imparatorlukları ile bir anlaşma imzaladı (Üç-Güç Paktı). |
| Vijayanagar İmparatorluğu | Güney Hindistan | Vijayanagara | 1336 | 1646 | 310 | Orijinal krallığın kuruluşu Anegundi Prensliği'ne dayanıyordu. |
| Yeni Babil İmparatorluğu | Mezopotamya | Babil | 626 BC | 539 BC | 87 | Ayrıca bkz. Babil. |
| Wari İmparatorluğu | Peru, Bolivya | Huari/Tiwanaku | 500 | 1100 | 600 | İmparatorluk olarak adlandırılabilecek gerçek bir örgütlü devlet olup olmadığı konusunda bir ihtilaf söz konusudur. Eğer imparatorluk olarak kabul edilirse, Amerika'daki ilk imparatorluk olarak kabul edilir. |
| Wassoulou İmparatorluğu | Batı Afrika | Bissandugu | 1878 | 1895 | 45 | Mandinka İmparatorluğu olarak da bilinir. |
| Wei İmparatorluğu | Çin | Luoyang | 220 | 265 | 45 | Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk |
| Wu Hanedanı | Çin | Wuchang, Jianye | 229 | 280 | 51 | Ayrıca bkz. Üç İmparatorluk |
| Xin Hanedanı | Çin | Chang'an | 9 | 23 | 14 | Xin hanedanının sadece bir egemen imparatoru vardı. |
| Yuan Hanedanı | Çin | Dadu | 1271 | 1368 | 97 | Moğol İmparatorluğu'nun bölünmesi sonucu ortaya çıktı. Yuan imparatorlarının batı hanlıklarına göre itibari bir üstünlüğü vardı. |
| Zend Hanedanı | Persia | Shiraz | 1750 | 1794 | 44 | |
| Zhou Hanedanı | Çin | Fenghao, Wangcheng, Chengzhou | 1046 BC | 256 BC | 794 | Çin'de bronz çağın zirvesi. |
| Zulu Krallığı | Güney Afrika | KwaBulawayo, Ulundi | 1818 | 1897 | 79 |
Olası ve resmi olmayan imparatorluklar
Bu hükûmetler, konfederasyonlar ve diğer kuruluşlar bazen gayri resmi olarak "imparatorluk" olarak anılmaktadır. Bunların bazıları modern imparatorluk tanımına uymazken (örneğin Delos Birliği), bazıları ilk ve çoğu zaman son hükümdarları tarafından kendi kendine ilan edilmiş, bazıları ise mevcut bir hükûmeti imparatorluğa dönüştürmek için kısa ömürlü girişimler olarak kalmışlardır, ve bazıları, aynı zamanda "imparatorluk" kelimesini, kendilerini imparatorluk olarak görmeyen ancak resmi olmayan etki alanlarını ifade etmek için kullanmışlardır.
| "İmparatorluk" | Köken | Başkent | Kuruluş | Yıkılış | Hükümdarlık Süresi | Not |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Amerikan İmparatorluğu | ABD | Washington, DC | 1776 | Present | 244 | Amerikan İmparatorluğu kavramı ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'ni 1846 Meksika-Amerika Savaşı'na yönlendiren James K. Polk başkanlığında popüler hale getirildi. Son zamanlarda bu kavram Amerika Birleşik Devletleri'nin etki alanına atıfta bulunmak için eleştirmenler tarafından yeniden canlandırıldı. |
| Atina İmparatorluğu (Delols Birliği) | Antik Yunan | Delos island | 478 BC | 404 BC | 74 | Delos Birliği olarak da bilinir. Yunan şehir devletleri birliğiydi. |
| İkinci Atina Birliği | Antik Yunan | Atina | 378 BC | 355 BC | 23 | Öncelikli olarak Sparta ve Pers İmparatorluğu'nun büyümesine karşı kendini savunma amaçlı Atina tarafından yönetilen İkinci Atina Birliği. |
| Çin İmparatorluğu | Çin | Beijing | 1915 | 1916 | 1 | Yuan Shikai'nin İmparatorluk Monarşisini eski durumuna döndürme çabasıydı. |
| Birinci Haiti İmparatorluğu | Haiti | Port-au-Prince | 1804 | 1806 | 2 | İlk Haiti İmparatorluğu, Jean-Jacques Dessalines kendisini İmparator I. Jacques olarak ilan etti. |
| İkinci Haiti İmparatorluğu | Haiti | Port-au-Prince | 1849 | 1859 | 10 | İkinci Haiti İmparatorluğu, Faustin Soulouque kendisini İmparator I. Faustin olarak ilan etti. |
| Lehistan-Litvanya Birliği | Polonya, Litvanya | Kraków | 1569 | 1795 | 226 | Polonya Krallığı ile Litvanya Büyük Dükalığı arasında 1569 yılında Lublin Birliği olarak kuruldu. 16. ve 17. yüzyıl Avrupa'sının en büyük ve en kalabalık ülkelerinden biriydi ve yaklaşık 390.000 mil kare (1.000.000 km²) ve 17. yüzyılın başlarında zirvesine ulaştığında 11 milyonluk çok etnik gruplu bir nüfusa sahipti.[5][6][7][8][9][10] |
| Litvanya Büyük Dükalığı | Litvanya | Vilnius | 1200 | 1569 | 369 | 15. yüzyılda Avrupa'nın en büyük devletiydi. |
| Orta Afrika İmparatorluğu | Orta Afrika Cumhuriyeti | Bangui | 1976 | 1979 | 3 | Başkan Jean-Bédel Bokassa 1976'da kendisini İmparator I. Bokassa olarak ilan etti. İmparatorluğun yönetimini anayasal monarşi olarak ilan etti. |
| Roma Cumhuriyeti | İtalya | Roma | 509 BC | 27 BC | 482 | Roma İmparatorluğu'nun önceli. Teknik olarak bir Cumhuriyet idi, varlığı boyunca emperyal yönetim özellikleri sergiledi. |
| Romanya Krallığı | Romanya | Bükreş | 1920 | 1944 | 24 | Birinci Dünya Savaşı sonrası sınırları onaylayan antlaşmalar sonrasında (sonuncusu 1920 Trianon Antlaşması'dır), yeni genişleyen Romen monarşisi Komintern tarafından etnik azınlıklara boyun eğen çok uluslu bir emperyal devlet olarak değerlendirildi.[11][12] Gerçekten de, 1930 Rumen nüfus sayımına göre, Romanya sakinlerinin %28'inden biraz daha fazlası etnik olarak Rumen değildi. Rumen olmayanlar, Romanya'nın 71 ilçesinden 14'ünde çoğunluğu oluşturdular. 11 Rumen ilçesinde Rumen nüfusun %40'ından daha azını oluşturdu: Caliacra (%22.6 Rumen), Cernăuți (%21.8 Rumen), Cetatea Albă (%18.5 Rumen), Ciuc (%14.4 Rumen), Durostor (%19 Rumen) , Hotin (%35 Rumen), İsmail (% 31.9 Romen), Odorhei (%4.9 Rumen), Storojineț (%33.9 Rumen), Timiș-Torontal (%37.6 Rumen) ve Trei Scaune (%16 Rumen).
"Rumen emperyalizmi" meselesi (Rumen lider politikacı Iuliu Maniu'nun dediği gibi), 1941'deki "Conducător" Ion Antonescu yönetimi altında, Ukrayna SSR'sinin bazı bölgelerinden Romanya Transdinyester Valiliği'nin kurulmasıyla daha da kötüleşti.[13] Bu yeni sınırlar 1944'e kadar varlığını korudu. 1941 Rumen nüfus sayımına göre, mevcut 73 Rumen ilçesinin 21'inde, 13 Transdinyester ilçenin tümü de dahil olmak üzere Rumen olmayan bir etnik çoğunluk yaşıyordu (tüm Transdinyester bölges i%75'in üzerinde Ukraynalı) . 21 ilçeden ikisinde Rumen çoğulculuğu vardı (yani Rumenler en büyük etnik grup idi, ancak yine de ilçe nüfusunun yarısından daha azını oluşturuyordu). |
| Sovyet İmparatorluğu | Sovyetler Birliği | Moskova | 1922 | 1991 | 69 | Eleştirmenler tarafından Sovyetler Birliği'nin etki alanı için kullanılan politik bir terim. |
See also
- List of former sovereign states
- Fictional empires
- List of former monarchies
- List of former transcontinental countries
- List of medieval great powers
- List of largest empires
- Middle Eastern empires
Kaynakça
- "Chronological table 5 1 December 1946 – 23 June 1947". National Diet Library. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2010.
- "Koguryŏ". Encyclopædia Britannica. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2019.
- Larson, Laurence M (1912). Canute the Great, 995(Circ)–1035, and the Rise of Danish Imperialism During the Viking Age. Putnam.
- Nilakanta Sastri, K. A. (1972). The Pandyan Kingdom; From the Earliest Times to the Sixteenth Century. Madras: Swathi Publications.
- Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford: Oxford University Press. s. 554. ISBN 978-0-19-820171-7.
Poland-Lithuania was another country which experienced its 'Golden Age' during the sixteenth and early seventeenth centuries. The realm of the last Jagiellons was absolutely the largest state in Europe.
- Wandycz, Piotr Stefan (2001). The Price of Freedom: A History of East Central Europe from the Middle Ages to the Present (2nd bas.). Londra [u.a.]: Routledge. s. 66. ISBN 978-0-415-25491-5. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
The multinational character of the Habsburg monarchy was comparable to that of the Commonwealth [...]
- McKenna, Amy, (Ed.) (2014). Estonia, Latvia, Lithuania, and Poland. The Britannica Guide to Countries of the European Union. Chicago: Britannica Educational Publishing. s. 203. ISBN 978-1-61530-991-7. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
Lithuania was also a powerful empire and dominated much of eastern Europe in the 14th–16th centuries in close alignment with Poland; then, from 1569, it was part of a confederation with Poland [...]
- Lozny, Ludomir (2005). "Poland". Skutsch, Carl (Ed.). Encyclopedia of the World's Minorities. 3. New York [u.a.]: Routledge. s. 963. ISBN 978-1-135-19388-1.
It was indeed an Eastern European empire, a multiethnic and multicultural state with great economic strength and strong military power, controlling most of central and eastern European politics.
- Kupisz, Dariusz (2012). "The Polish-Lithuanian Army in the Reign of King Stefan Bathory (1576–1586)". Davies, Brian L. (Ed.). Warfare in Eastern Europe, 1500–1800. History of Warfare. 72. Boston: Brill. s. 63. ISBN 978-90-04-22196-3.
In terms of territorial expanse in Europe the Polish-Lithuanian state was surpassed only by Russia and the Ottoman Empire and in respect to population was behind only France, Spain, and the German Empire.
- Davies, Brian L. (2011). Empire and Military Revolution in Eastern Europe: Russia's Turkish Wars in the Eighteenth Century. Continuum Studies in Military History. Londra [u.a.]: Continuum. s. 29. ISBN 978-1-4411-7004-0. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
Poland-Lithuania had entered the seventeenth century as one of the great powers in Eastern Europe.
- van de Grift, Liesbeth (2012). Securing the Communist State: The Reconstruction of Coercive Institutions in the Soviet Zone of Germany and Romania, 1944–1948. The Harvard Cold War Studies Book Series. Lanham: Lexington Books. s. 21. ISBN 978-0-7391-7178-3.
- Fehér, Ferenc; Andrew Arato, Andrew, (Edl.) (1991). Crisis and Reform in Eastern Europe. Transaction Publishers. s. 162. ISBN 978-0-88738-311-3.
- Deletant, Dennis (2006). Hitler's Forgotten Ally: Ion Antonescu and his Regime, Romania 1940–1944. Springer. ss. 85, 267.
Dış bağlantılar
- Pella, John & Erik Ringmar, History of International Relations Open Textbook Project 6 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cambridge: Open Book, forthcoming.
Şablon:Empires
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.