Zhu Xi
Zhu Xi (Çince: 朱熹; pinyin: Zhū Xī; Wade–Giles: Chu Hsi) (d. 18 Ekim 1130 - ö. 23 Nisan 1200), Çin'in Neokonfüçyüsçülük alanındaki en önemli filozof isimlerinden biri. Xi, Song Hânedanlığı zamanında Song imparatorunun öğretmeni ve danışmanı olarak görev almıştır.
Xi, 70'in üzerinde eser yazmış, 50'in üzerinde oluşturduğu eğitim kurumları ile binlerce öğrenci yetiştirmiştir.
Öğretmen olarak çalıştığı her bölgede açtığı bu eğitim kurumlarında yetiştirdiği birçok öğrencisi önemli kuramcılar olarak anılmıştır.
Ailevi ilişkilerine vurguda bulunduğu kitabı Zhu Ailesinin Ailevi Standartları Xi'nin ele aldığı önemli eserlerinden biri olarak kabul görmektedir.
Bunun haricinde Konfüçyüsçü öğretinin dört kutsal kitabı olarak anılan kitaplar Xi'nin en önemli eserleri olarak gösterilmektedir.
Bu eserler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Büyük Öğrenme (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 大學,
basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 大学; pinyin: dà xué) - Konfüçyüs'ten Seçmeler (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 論語,
basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 论语; pinyin: lún yŭ) - Orta ve Ölçü (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 中庸,
basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 四书; pinyin: zhōng yōng) - Mengzi (Çince: 孟子; pinyin: mèng zĭ)
Özellikle Büyük Öğrenme adlı eseri, 1905 yılına kadar Çin'de geçerli olan ve kamuda çalışacak memurların belirlenmesini sağlayan ve bir dizi yarışmalardan oluşan seçilme işleminin temelini oluşturan bilgileri içermekteydi. Ölümünden kısa bir süre önce bu eserde güncellemeler yaparak bu işleme ne kadar önem verdiğini göstermiştir.
Çin ruhani tarihindeki önemine atfen, Life Magazin dergisi, Xi'yi geçtiğimiz yüzyılın en değerli yüz şahsiyeti arasında 45. sırada göstererek kendisine verilen değeri göstermeye çalışmıştır.
İlgili okumalar
- J. Percy Bruce. Chu Hsi and His Masters, Probsthain & Co., London, 1922.
- Daniel K. Gardner. Learning To Be a sage, University of California Press, Berkeley, 1990. ISBN 0-520-06525-5.
- Bruce E. Carpenter. 'Chu Hsi and the Art of Reading' in Tezukayama University Review (Tezukayama daigaku ronshū), Nara, Japan, no. 15, 1977, pp. 13–18. ISSN 0385-7743
- Wing-tsit Chan, Chu Hsi: Life and Thought (1987). ISBN 0-312-13470-3.
- Wing-tsit Chan, Chu Hsi: New Studies. University of Hawaii Press: 1989. ISBN 9780824812010
- Gedalecia, D (1974). "Excursion Into Substance and Function." Philosophy East and West. vol. 4, 443-451.
- Hoyt Cleveland Tillman, Utilitarian Confucianism: Ch‘en Liang's Challenge to Chu Hsi (1982)
- Wm. Theodore de Bary, Neo-Confucian Orthodoxy and the Learning of the Mind-and-Heart (1981), on the development of Zhu Xi's thought after his death
- Wing-tsit Chan (ed.), Chu Hsi and Neo-Confucianism (1986), a set of conference papers
- Donald J. Munro, Images of Human Nature: A Sung Portrait (1988), an analysis of the concept of human nature in Zhu Xi's thought
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Zhu Xi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikisöz'de Chu-hsi ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Zhu Xi - Kirill O. Thompson