Zafer Toprak

Zafer Toprak (d. 1946, İstanbul), Türk tarihçi, yazar ve akademisyen. Osmanlı ve erken Cumhuriyet devrine ilişkin sosyo-ekonomik çalışmaları bulunmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nün kurucu başkanıdır. Saint Joseph Fransız Lisesi'nin ardından 1969'da Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitiren Zafer Toprak, Boğaziçi Üniversitesi'nde görev yaptı.[1] Tarih Vakfı'nın kurucuları arasındadır.[2]

2012 yılında Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji adlı eseriyle sosyal bilimler dalında Sedat Simavi Ödülü aldı.[3]

Hayatı ve çalışmaları

Saint Joseph Fransız Lisesi sonrasında ve Mülkiye’den mezun oldu. Yüksek lisansını Londra Üniversitesi'nde, doktorasını da İstanbul İktisat Fakültesi'nde yaptı. Akademik çalışmaları 19. ve 20. yüzyıl Türkiyesi üzerine yoğunlaştı. 20 küsur kitabı ve 250 dolayında başta Türkçe olmak üzere İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca makalesi yayımlandı.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Sümerbank, Akbank, Yapı Kredi Bankası, Milli Reasürans, Anadolu Sigorta ve Borusan gibi kuruluşlar için kurumsal tarih kitaplarını hazırladı. Toplum ve Bilim dergisi ve Yurt Yayınları'nın kurucuları arasında yer aldı. 11 ciltlik Yurt Ansiklopedisi'nin ve 8 ciltlik Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nin genel koordinatörlüklerini üstlendi. Tarih ve Toplum ve Toplumsal Tarih, İstanbul Dergisi gibi yayınlar ile Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi ve Yurt Yayınları yayın kurullarında görev aldı. Tarih Vakfı’ın kurucuları arasında yer aldı. Avrupa Bilim Vakfı projelerinde yöneticilik yaptı ve birçok uluslararası sempozyum düzenledi.

Türkiye İş Bankası Finans Müzesi'ni ve Asım Kocabıyık Borusan Müzesi'ni kurdu. Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası ve Türkiye İş Bankası’nın sergilerinde küratörlük yaptı. Lozan Antlaşması'nın 90. yıldönümü nedeniyle hazırladığı "Lozan'dan Cumhuriyet'e İsmet İnönü" sergisi Türkiye'nin değişik kentlerini dolaştı. Son sergisi "Entelektüel Tarihimizde Kırılma Noktası: Nâzım Hikmet'in Açlık Grevi" Boğaziçi Üniversitesi'nde açıldı.

Boğaziçi Üniversitesi Prof. Dr. Aptullah Kuran Üstün Hizmet Ödülü'nü, İttihat-Terakki ve Cihan Harbi adlı kitabıyla Osmanlı Bankası-Garanti Bankası Bankacılık ve Finans Tarihi Ödülü'nü, Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji adlı eseriyle de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Sedat Simavi Ödülü’nü kazandı.

1972'de Londra Üniversitesi'nde öğretim görevliliğine başladı. 1977'de Boğaziçi Üniversitesi Beşeri Bilimler Bölümü'ne katıldı. Minnesota ve Paris üniversitelerinde konuk öğretim üyesi olarak bulundu. Uzun yıllar St. Olaf Üniversitesi’nin Orta Doğu programı İstanbul direktörlüğünü yürüttü ve bu hizmetinden dolayı kendisine fahri doktora verildi. 1992-2013 yılları arası Boğaziçi Üniversitesi’nin doktora programlarının yer aldığı Atatürk Enstitüsü’nün başında bulundu. Halen Koç Üniversitesi öğretim üyesidir. Bilim Akademisi aslî üyesidir.[4]

Eserleri
  • Türkiye'de Milli İktisat 1908-1918, Ankara, 1982
  • Türkiye'de Tarımsal Yapılar 1923-2000, Ankara, 1988
  • 1908 Seçimleri ve Mebusan Hatıraları, 1998
  • Sümerbank: Kurumsal Bir Tarih, İstanbul, 1990
  • Ulusal Ekonomi - Ulusal Burjuvazi, İstanbul, 1995
  • İttihat ve Terakki ve Devletçilik, İstanbul, 1995
  • İmparatorluk Borçlarından Global Arzlara - İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın Yükselişi, İstanbul, 1995
  • Bir Geleceğim Geçmişi - Akbank'ın Kurumsal Tarihi, İstanbul, 1998
  • Bir Yurttaş Yaratmak - Muasır bir medeniyet için seferbelik bilgiler, 1998
  • İttihad - Terakki ve Cihan Harbi - Savaş Ekonomisi ve Türkiye'de Devletçilik 1914-1918, 2003
  • Cumhuriyet'e Doğru - 1919-1923 Özgürlük ve Bağımsızlık Yolu, 2006
  • Bir Muhalif Kimlik - Tevfik Fikret, 2007
  • Ulusaldan Küresele Millî Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye’de Reasüransın Evrimi, 2009
  • Geçmişten Geleceğe Anadolu Sigorta Türkiye’nin Sigortası, 2010
  • Lozan'dan Cumhuriyet'e İsmet İnönü, 2013
  • Cumhuriyet'in Başarı Öyküsü Asım Kocabıyık 1924-2012, 2014
  • Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji, 2012
  • Türkiye’de Popülizm 1908-1923, 2013
  • Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm (1908-1935), 2014
  • Türkiye'de İşçi Sınıfı (1908-1946), 2016
  • Atatürk - Kurucu Felsefenin Evrimi, 2020

Kaynakça
  1. "Zafer Toprak". Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017.
  3. "Sedat Simavi ödülleri sahiplerini buldu". DHA. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016.
  4. "Bilim Akademisi Üyeleri". bilimakademisi.org. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.