Yenikavak, Balya

Köyün eski adı Kavak-ı Cedid'dir. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kavakı- Cedid (قواق جدید) olarak geçer. Köy bu tarihte Balya kazasının Ilıca nahiyesine bağlıydı ve bu nahiye sınırları içinde Kavak Alanı adını taşıyan bir başka köy vardı. Patlak Makavak köyü ise, merkez nahiyeye bağlıydı.[1] Bununla birlikte Balya'nın Balıkesir'in merkez kazasına bağlı bir nahiye olduğu 1898 yılında Kavak-ı Cedid adında bir köy geçmemektedir. Bu tarihte nahiye içinde Kavak Alanı ve Patlak Kavak adında iki köy bulunuyordu.[2]

Yenikavak köyü, 93 Harbi'nde (1877-1878) Osmanlı Devleti'nin Çarlık Rusya'ya yenilmesinin ardından Klarceti bölgesinden göç eden göçmen Gürcüler tarafından kurulmuştur. Köye yerleşenlerin büyük bölümü Arçveti (არჩვეთი) ve Çkadueti (ჭკადუეთი) köylerinden gelmiştir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1893 yılında, Livana'nın köyleri arasında saydığı Arçveti'den 30 hanenin, Çkadueti'den de 20 hanenin göç ettiğini yazmıştır.[3][4] Eskiden köyün iki mahallesi Arçveti ve Çkadueti adlarını taşıyordu.

Kavak-ı Cedid 1906 yılında Balya kazasının köylerinden biri olarak geçer. Bu tarihte köyde 68 hane ve 190 erkek kaydedilmiştir. Osmanlı idaresi sadece erkek nüfus tespit ettiğinden köyün toplam nüfusunu bulmak için bir o kadar da kadın nüfusu eklemek gerekir. Bunun sonucunda köyün nüfusunun 380 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[2]

Yenikavak, 1928 yılında "Kavak-ı Cedid" adıyla Balya kazasının Ilıca nahiyesine bağlı bir köy olarak kaydedilmişken, 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konumla "Yenikavak" biçiminde yazılmıştır. Bu kayıtlar köyün adının bu iki tarih arasında değiştirildiğini göstermektedir. Yenikavak köyünün nüfusu 1935 yılında 635 kişi olarak tespit edilmiştir.[5]

Balıkesir kentine 50 km, Balya ilçe merkezine 35 km uzaklıktadır.

• Yerelnet