Vittore Carpaccio

Vittore Carpaccio (d. yak. 1465, Venedik - ö. 1526 Capodistria (günümüzde Koper, Slovenya). Venedik Cumhuriyetinde doğup büyüyüp yaşamış İtalyan asıllı Venedik Rönesansı ekolüne bağlı bir ressam. Venedik Rönesansı resminin 15. yüzyıldan 16. yüzyıla geçiş döneminde önemli olmakla beraber belirli resim akımlarına katılmayıp şahsen kendine mahsus özel bir resim stili geliştirmiştir.

Vittore Carpaccio
Vittore Carpaccio
Genel bilgiler
Doğum yak. 1465
Venedik
Ölüm 1526
Capodistria, (günümüzde Koper, Slovenya)
Uyruk Venedik Cumhuriyeti
Alanı Resim
Katıldığı akımlar Venedik Rönesansı
Etkilendikleri Gentile Bellini, Antonello da Messina.

Yaşamı

Yaşamı hakkında fazla bilgi ve belge bulunmamaktadır. Çok muhtemelen 1465 civarında Venedik'te doğduğu kabul edilmektedir. Babasının adının Piero Scarparzo olduğu ve bir kürk taciri olduğu bilinmektedir. Elimizde bulunan ona ait tek yazılı belge amcası olan keşiş Fr Ilerio'nun vasiyetnamesinde geçen ismidir. Bu vasiyetname ile amcası tüm mirasını yeğeni Carpaccio'ya bırakmaktadır. Bazı sanat tarihçileri herhangi bir vasiye mirasın kanunen ancak 15 veya daha büyük yaşında olursa geçebilmesi gerçeğinden hareket ederek Carpaccio'nun 1455 yakınlarında doğduğunu iddia etmektedir.

Carpaccio'nun hazırladığı resimlerde bulunan tarihler 1490-1519 dönemindedir. Venedik'te yaşayıp çalıştığı kabul edilmektedir. Neden ve nasıl Carpaccio adı aldığı bilinmemektedir. Ayrıca 1526'da Venedik Cumhuriyeti'nin ana karada olan arazisinde bulunan Capoistria şehrinde ölmesinin gizemli açıklaması olup olmadığı bilinmemektedir.

Venedik Rönesans'ının önemli ressamları olan Gentile Bellini, Vivarini ve Antonello de Massina'dan doğrudan doğruya veya endirekt olarak etkilendiği hazırladığı ilk eserlerde hemen görülebilmektedir. Bazı sanat tarihçileri onun Gentile Bellini'nin çırağı olduğunu iddia etmektedirler. Bununla beraber belirli resim akımlarını Venedik'te ortaya çıkartan ve devam ettiren ressamlar ve sanat kritikleri tarafından Carpaccio'ydan bahis geçmediği için bu resim akımlarına katılmadığı kabul edilmektedir. Carpaccio'nun gayet realist resimleri onun şahsen kendine mahsus özel bir resim stili geliştirdiğine işaret etmektedir. Carpaccio tablolarında gayet iyi işlenmiş hikâye etme unsurları bulunmaktadır. Hristiyan aziz ve azizeler hayat hikâyeleri naratif olarak birbirine bağlantılı birkaç tabloda birlikte ele alınmıştır. Örneğin Azize Ursula'nın hayatı; aziz Yorgo'nun hikâyeleri ve Aziz Jerom'un hayatı hakkında birbirine hikâye ile bağlı birkaç tablosu bulunmaktadır. Carpaccio'nun resim eserlerinde kırmızı renk tonu resimlerinin hiç sert ve haşin olmadan gayet güçlü ve çekici yapmaktadır. Bu naratif resim tablolarında arka plan olarak kabul edilebilecek doğa sahneleri; şehir mimarileri ve bazen egzotik kıyafetli (özellikle sarıklı ve Osmanlı giysileri giymiş) figürler ile gayet detaylı ve realist olarak işlenmiştir.

Resim kritiklerini ilgilendiren bir başka gözlem de hazırladığı tablolarda çok sayıda sarıklı ve Osmanlı müslüman kılıklı kişilerin yer alması ve resim ettiği binaların Osmanlı mimari stilini andırmasıdır. Bu konuların gayet gerçekçi ve hatasız işlendiği gayet açıktır. Carpaccio'nun Venedik'in "Terraferma", yani şehir esas adaları dışında Adriyatik Denizi kıyı şehirlerinden Capodistria'da olduğu da göz önüne alınmalıdır. Böylece Carpaccio'nun Osmanlılar arazileri ve kişileri ile ilişkileri olduğunun inkar edilmez bir gerçek olduğu düşünülmektedir. Bazı kritikler ise onun Osmanlılar ülkesinde seyahatler yapmış olma olasılığına işaret etmektedirler ama bunlar hakkında hiçbir belge bulunmamaktadır.

Eserleri

Seçilmiş eserler listesi

Carpaccio hazırladığı eserler arasıdan seçilmiș bir liste:

  • Dört Havarisini Takdis Eden İsa, yak. 1480-1490, tahta levha üzerine yağlı boya, 70×68 cm, Brescia, Sorlini Vakfı
  • Pietà, yak. 1480-1493, Floransa, Contini-Bonacossi Koleksiyonu
  • Zara Poliptiki, yak. 1480-1493, Zara, Zara Katedrali
  • Harbi Taşıyan Askerler ve Yaşlılar, yak. 1490-1493, tuval üzerine tempera, 68×42 cm, Floransa, Uffizi Gallerisi
  • Azize Ursula Tarihi, yak. 1490-1495, Venedik, Akademi Galerisi
    • Colonia'ya Haç İçin Gelme, 1490, , tuval üzerine tempera, 280×255 cm
    • Azize Ursula ve Ona Refakat Edenleri Apothsiesi, 1491,, tuval üzerine tempera, 841×336 cm
    • Hacıların Papa Cyriacus ile toplantısı, 1491-1493, , tuval üzerine tempera, 281×307 cm
    • Hacıların Dinsel Şehit Olmaları ve Aziz Ursula'nın Cenazesi, 1493, , tuval üzerine tempera, 271×561 cm
    • Nişanlıların Buluşmaları ve Hacıların Ayrılmas, 1495,, tuval üzerine tempera, 280×611 cm
    • Azize Ursula'ın Rüyası, 1495, , tuval uzerine tempera, 274×267 cm
    • Britanya Sarayından İngiliz Elçilerinin Gelmesi, yak. 1495, tuval üzerine yağlı boya, 275×589 cm
    • Elçilerin Uğurlanması, yak. 1495, tuval üzerine yağlı boya, 280×253 cm
    • Elçilerin İngiltere Sarayına Geri Dönüşleri, yak. 1495, tuval üzerine yağlı boya, 297×527 cm
  • İsa'nın Yahudiler Tapınağında Tanıtılması, yak. 1491-1510, tuval üzerine tempara, 421×236 cm, Venedik, Akademi Galerisi
  • Kırmızı Takke Giymiş Bir Adam, yak. 1490-1493, tahta levha üzerine tempera, 35×23 cm, Venedik, Müze Correr
  • Sahil Gölünde Avcılık, yak. 1490-1495, tahta levha üzerine yağlı boya, 76×65 cm, Los Angeles, Getty Muüzesi
  • Venedikli İki Hanim , yak. 1490-1495, tahta levha üzerine yağlı boya, 94×64 cm, Venedik, Müze Correr
  • Bir Hanım Portresi, yak. 1495-1500, Denver, Denver Sanat Müzesi
  • Rialto Köprüsünde Istavroz Mucizesi , yak. 1496, tahta levha üzerine yağlı boya, 365×389 cm, Venedik, Akademi Galerisi
  • Passiyonda Ellerinde Çalgılar Taşıyan Dört Melek ve İsa, 1496, tuval üzerine yağlı boya, 162×163 cm, Udine, Sehir Müzesi ve Güzel Sanatlar Tarihi Galerisi
  • Kilise Sunak Tablosu, yak. 1496-1500, Grumello del Monte, mahalle kilisesi
  • Meryem ve Bebek İsa ve Aziz Giovannino, yak. 1496-1500, tahta levha üzerine yağlı boya, 69×54 cm, Frankfurt, Städel
  • Meryem ve Bebek İsa ve Azizeler Cecilia ve Ursula, yak. 1496-1500, Bir parça Morosini Koleksiyonu. Diğer parça bir İngiliz özel koleksiyonu
  • Temperanza, yak. 1496-1500, Atlanta, High Museum of Art
  • Prudenza, yak. 1496-1500, Atlanta, High Museum of Art
  • Pietà, yak. 1496-1500, Floransa, Serristori Sarayı
  • İskenderiyeli Azize Katerina ve Azize Veneranda, yak. 1500, tahta levha üzerine tempera, Verona, Castelvecchio Müzesi
  • İsa'nın çocukken Mısır'a Kaçmasi, yak. 1500-1510, tahta levha üzerine tempera, 73×111 cm, Washington, National Gallery of Art
  • Theseus'un Amazonlar Kraliçesini Karşılaması, yak. 1500-1510, Paris, Jacquemart-André Müzesi
  • İsa'nın Son Günleri Üzerine Meditasyon, yak. 1500-1510, tahta levha üzerine yağlı boya ve tempera, 70,5×86,7 cm, New York, Metropolitan Museum
  • Venedik Dükalık Sarayı Duvar Levhaları, yak. 1502-1507, kayıp
  • Azizler Jerom, Yorgo, Trifone, ve Matta hikayeleri, 1502-1507, tuval üzerine tempera, Venedik, Slavlar Scuola di San Giorgio
    • Gatsemanne Bahçesinde Izdırap, 1502, 141×107 cm
    • Aziz Matta'nin Cağırması, 1502, 141×115 cm
    • Aziz Augustin Studyoda , 1502, 141×210 cm
    • Manastırda Aziz Jerom ve Arslan , 1502, 141×211 cm
    • Aziz Jerom'un Cenaze Töreni, 1502, 141×211 cm
    • Aziz Yorgo ve Ejderha, 1502, 141×360 cm
    • Aziz Yorgo'nun Zaferi, 1502, 141×360 cm
    • Selenitlerin Vaftiz Edilmesi, 1507, 141×285 cm
    • Aziz Trifone Basiliski Uysallaştırması, 1507, 141×300 cm
  • Bakire Meryem'in Hikayeleri, 1504-1508, olio su tela, Venedik, Scuola di Santa Maria degli Albanesi
    • Bakire Meryem'in Doğumu, 128×137 cm, Bergamo, Carrara Akademisi
    • Yahudiler Tapınağında Bakire Meryem'in Tanıtılması, 1505, 130×137 cm, Milano, Pinacoteca di Brera
    • Çiçek Açan Değnek Mucizesi (veya Bakire Meryemin Evlenmesi), 1505, 130×140 cm, Milano, Pinacoteca di Brera
    • Beşaret, 130×140 cm, 1504, Venedik, Galleria Franchetti]] Ca' d'Oro
    • Visitazione, 130×140 cm, Venedik, Muze Correr, in deposito alla Galleria Franchetti della Ca' d'Oro
    • Meryem'in Olumu, 130×141 cm, Venezia, Galleria Franchetti Ca' d'Oro
  • İki Donatri ile Kutsal Aile, 1505, tuval üzerine tempera, 90×136 cm, Lizbon, Calouste Gulbenkian Müzesi
  • Kutsal Konuşma, yak. 1505, tahta levha üzerine yağlı boya, 96×126 cm, Avignon, Petit Palais Müzesi
  • Kutsal Konuşma, yak. 1505, Karlsruhe, Staatliche Kunsthalle Karlsruhe
  • Kutsal Konuşma, yak. 1505, Tucson, Arizona Üniversitesi
  • Meryem Okumakta, Ekim 1505, tuval uzeine tempera, 78×51 cm, Washington, National Gallery of Art
  • Takdis Edilen İsa, yak. 1505-1510, tahta levha üzerine yağlı boya, 58×46,5 cm, New Orleans, Isaac Delgado Museum
  • Maryem Bebek İsa ile Takdis Etmekte, yak. 1505-1510, tuval üzerine tempera, 85×68 cm, Washington, National Gallery of Art
  • Aziz Marko ve Ludvico di Tolosa Arasında Muhtesem Aziz Tommaso, 1507, Tuval üzerine tempera, 264×171 cm, Stuttgard, Staatsgalerie
  • Bakire Meryem'in Ölümü, 1508, tahta levha üzerine yağlı boya, 242×147 cm, Ferrara, Pinacoteca Nazionale
  • İsa'nin Yahudi Tapınağı'nda Tanitilmasi, 1510, tahta levha üzerine tempera, 421×236 cm, Venezia, Gallerie dell'Accademia
  • Bir Șovalye Portresi, 1510, tuval üzerine yağlı boya,, 218×152 cm, Madrid, Thyssen-Bornemisza Koleksiyonu
  • Ancona'da Papa III. Aleksandr Venedik Duku Alessandro Zen'e Semsiye Hakkinada Bilgi Vermekte, yak. 1510, tuval üzerine, già a Venedik Maggior Consiglio Salonu, Düklük Saray 1577
  • Papa III. Aleksander Beşaret Gunude San Marko Katedrali Ziyaretcilerine Enduljanj Dagitimi (Giovanni Bellini ile ortaklaşa), yak. 1510, tuval uzerine , Venedik, Maggior Consiglio Salonu, Düklük Sarayi, 1577
  • Peygamber, (atıf), yak. 1510, tuval üzerine yağlı boya, 186×87 cm, Floransa, Uffizi Galerisi
  • Sibilla, (atıf), yak. 1510, tuval üzerine yağlı boya, 186×87 cm, Floransa, Uffizi Galerisiü
  • Aziz Stefan hikayeleri, 1511-1520, tahta levha üzerine yağlı boya
    • Aziz Stefan'ın Geçiti, kayip
    • Aziz Stefan ve Alti Sakirdinin Aziz Petros Tarafından Kutsanması, 1511, 148×231 cm, Berlin, Gemäldegalerie
    • Aziz Stefan'ın Ayini, 1514, 152×195 cm, Paris, Louvre Müzesi
    • Aziz Stefan'ın Tartışması, 1514, 147×172 cm, Milano, Pinacoteca di Brera
    • Aziz Stefan'ın Taşa Tutulması, 1520, 142×170 cm, Stuttgard, Staatsgalerie
  • Santa Fosca Kilise Sunak Tablosu, 1514, Parçalaei : Venedik, Muze Correr ; Zagrep, Strossmayerova Galerisi ve Bergamo Accademia Carrara
  • Pala di San Vitale, 1514, Venedik, San Vitale Kilisesi
  • Ağrı Dağı'nda 10,000 din şehiti, 1515, tuval üzerine yağlı boya, 307×205 cm, Venedik, Akademi Galerisi
  • San Marco Arslani, 1516, tuval üzerine tempera, 130×368 cm, Venedik, Düklük Sarayı
  • Capodistria Kilise Sunak Tablosu, 1516-1523, Capodistria
  • Pirano Kilise Sunak Tablosu, 1518, Pirano
  • Pozzale Kilise Sunak Tablosu, 1519, Pozzale
  • Aziz Pol, 1520, Chioggia, chiesa di San Domenico
  • Ölmus İsa, 1520, olio su tavola, 145×185 cm, Berlino, Gemäldegalerie

Seçilmiş eserler galerisi
  • Dört Havarisini Takdis Eden Isa (yak. 1480)
  • Iki Venedikli Hanim ve sahil golunde avcilik (1490 ile 1495 arası)
  • Hacilarin Ayrilisi (1495)
  • Azize Ursula'nın Rüyasi (1495)
  • Rialto Koprusunde bir Istavroz Mucizesi (yak. 1496)
  • İngiltere Elcilerinin Gelmesi (1495 ile 1500 arası)
  • Aziz Augistin'in bir Kehanet Hayali Gormesi (1502)
  • Aya Yorgi ve Ejderha (1502)
  • Bakire Meryem'in Dogumu (1504 ile 1508 arası)
  • Isa'nin Magara Mezarinin Hazirlanmasi (1505)
  • Selenitlerin Vaftiz Edilmesi (1507)
  • Isa'nin Olumu Uzerine Meditasyon (yak. 1510)
  • Yahudiler Tapinaginda Isa'nin Tanitilmasi (1510)
  • Bir Sovalye Portresi (1510)
  • Aziz Stefan'in Vaazi (1514)
  • Aziz Stefen'in Tartismasi (1514)

Ayrıca bakınız
  • Venedik rönesansı

Kaynakça

    Dış bağlantılar
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.