Tahtakıran, Göle

Tahtakıran
	Köy
	; Ardahan'ın konumu
	Tahtakıran Tahtakıran'ın Ardahan'daki konumu
Ülke	Türkiye
İl	Ardahan
İlçe	Göle
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım	2.044 m (6.706 ft)
Nüfus (2019)
• Toplam	310
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu	0478
İl plaka kodu	75
Posta kodu	75700
	Resmî site; -

Tahtakıran, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Köyün adı

Köyün bilinen en eski adı Tahtakıran’dır. Ancak bu adın neyle bağlantılı olduğu bilinmemektedir. 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında köyün adı Tahtakıran ( تاخته قيراز ) olarak geçer.[1] Dahiliye Vekaleti'nin 1933 tarihli Köylerimiz ile İçişleri Bakanlığı'nın 1968 tarihli Köylerimiz adı yayınında da köy aynı adla verilmiştir.[2][3]

Tarihçe

Tahtakıran köyünün tarihine ilişkin kesin bilgiler yoktur. Köy tarihsel Tao-Klarceti bölgesinin Kola kısmında yer alır. Köydeki kiliselerin varlığı, Osmanlı Devleti'nin Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe Prensliği’den ele geçirdiği zaman da buranın bir yerleşme olduğunun göstermektedir. Tahtakıran 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusların eline geçti. Bölgeyi gezen Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre, 1907 yılında Tahtakıran köyü Rus ordusunun karargâhıydı.[4] I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli Tahtakıran'ın bir Türk köyü olduğunu ve köyde beş kilise bulunduğunu yazar. Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre bu kiliselerin bazısı tamamen yıkılmıştı; bazısı sağlamken, bazısının sadece duvarları duruyordu. Burada yaşayan Rumlar sağlam kiliselerden birini Aya Sofya Kilisesi olarak adlandırıyordu.[5] 1918-1921 arasında Gürcistan sınırları içinde kalan Tahtakıran, 1921'de Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Türk kuvvetlerinin Artvin ve Ardahan'ı fiilen ele geçirmesinden sonra imzalanan Kars Antlaşması’yla Türkiye’ye bırakıldı.

Köy kilisesi

Ekvtime Takaişvili’nin verdiği bilgiye göre, köyün yakınında, Ardahan-Oltu yolu kıyısında küçük bir kilise bulunuyordu. 10. yüzyıla tarihlenen bu köy kilise kaba yontulmuş taşlardan inşa edilmişti. Yaklaşık olarak 11 x 2,5 m ebatlarında tek nefli bir yapıydı. Kuzey kısmından kiliseye bitişik küçük bir şapel vardı ve şapel 1907 yılında büyük ölçüde yamaçtan kayan toprağın altında kalmıştı. Günümüzde kiliseden geriye bir şey kalmamıştır. Ardahan’ı gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli’nin (Odişaria) verdiği bilgiye göre 1917 yılında köyün sınırları içinde dört kilise daha bulunuyordu.[4][6]

Coğrafya

Köy, Ardahan il merkezine 34 km, Göle ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.[7]

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2019	310[8]
2018	316[8]
2017	296[8]
2016	307[8]
2015	315[8]
2014	336[8]
2013	351[8]
2012	361[8]
2011	374[8]
2010	390[8]
2009	383[8]
2008	388[8]
2007	348[8]
2000	422[7]
1990	652[9]
1985	925[10]

Kaynakça

Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
Köylerimiz, Dahiliye Vekaleti yayını, İstanbul, 1933, s. 706.
Köylerimiz, İçişleri Bakanlığı yayını, Ankara, 1968, s. 498.
Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli’de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 14.
Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 10 Ekim 1917, sayı 220.
Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 184, ISBN 9789941478178.
"Tahtakıran Köyü". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.

Dış bağlantılar

Yerelnet

Tahtakıran, Göle için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.

[2] Köylerimiz, Dahiliye Vekaleti yayını, İstanbul, 1933, s. 706.

[3] Köylerimiz, İçişleri Bakanlığı yayını, Ankara, 1968, s. 498.

[Ekvtime_Takaişvili_1938-4] Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli’de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), 1938, Paris, s. 14.

[5] Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 10 Ekim 1917, sayı 220.

[6] Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 184, ISBN 9789941478178.

[YER-7] "Tahtakıran Köyü". YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.

[TÜİK1990-9] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.

[TÜİK1985-10] Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.