Türkmeneli

Türkmeneli (Arapça: توركمن إيلي ), Irak'ta bir bölge ismidir. Bölgenin kuzey sınırındaki şehri Kerkük, Türkmenler için başkent sayılır.

Irak'ta etnik ve dini gruplar, Türkmenler turuncu

Etimoloji

Türkmeneli ismi, köken olarak Türkmenlerden gelir. Tam açılımı "Türkmen-e(i)l-i" dir. Türkmenlerin ili, yurdu, ülkesi anlamındadır.

Coğrafya

Sınırlar

Bölge Irak sınırları içinde, Türkiye-Suriye-Irak sınırının kesiştiği noktadan başlayarak kuzeybatı-güneydoğu istikametindeki bir yayı içine alır. Sırasıyla Telafer, Musul, Erbil, Altunköprü, Kerkük, Tazehurmatu, Tuzhurmatu, Kifri, Karatepe, Hanekin, Diyala, Mendeli ve Bedre'yi kapsayarak, Bağdat'ın güneydoğusunda, Îran sınırında sonlanır. Irak'ı bu eksende bölen hat ve Irak Türkleri'nin bulunduğu yer, aynı zamanda kuzeydeki dağlık Kürt bölgesi (Irak Kürdistanı) ile güneydeki çöllük Arap bölgesini birbirinden bir tampon bölge misali ayırır.

Doğal kaynaklar

Irak Türkmen bölgesi, zengin doğal gaz, petrol ve sülfür yataklarının sahiptir. Bunun yanında bölge buğday ve pamuk üretimi için çok uygundur.

Tarih
1785 tarihli bir haritada Türkmeneli

1785 yılından kalma William Guthrie yapımı bir harita "Turcomania" (Türkmeneli) yazısı Irak'taki Türkmen varlığının kanıtı olarak kullanılmıştır[1].

Irak'ın İngiliz işgali döneminde bölge valisi olan W.R. Hay, bölge ile ilgili yazdığı bir kitapta, Türkmenlerin Irak'ta dağınık olarak değil, bölgesel şekilde yerleştiklerini tespit etmiştir ve tespitini şu satırlar ile yazmıştır:

"Belli bir şerit üzerinde bazı şehirler vardır. Bu şehirlerde yerleşik vatandaşlar Türkçe konuşurlar. Bu şerit, çoğunluğu Kürt olan bölgeyle çoğunluğu Arap olan bölgeyi birbirinden ayırır. Kerkük, Türklerin yoğun olduğu merkezdir. I. Dünya Savaşı'ndan önce nüfusu 30.000 idi. Şehrin etrafında da Türkçe konuşulan birçok köy vardır." [2].

Günümüz Türkmenelinde Musul, Kerkük ve Tel Aferde, Türkçe resmi dil olmuştur. Bölgede yaşayan Türklerin sayısı çeşitli kaynaklarda 2,5-3,5 milyon arasında bulunmaktadır. Zengin bir tarih ve kültür barındırmaktadır.

Irak 2010 genel seçimlerinde Irak meclisine Musul, Kerkük ve Selahaddin illerinden 10 Türkmen milletvekili seçilmiştir.

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2009.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.

Kaynakça

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.