Silla

Silla (MÖ 57 - [note 1] - MS 935) ( Korece: 신라 ) Kore Yarımadası'nın güney ve orta kesimlerinde bulunmuş eski krallıklardan biridir. Silla, Baekje ve Goguryeo ile birlikte Üç Kore Krallığı'nı oluşturmuştur. Nüfusu 7. yüzyılda 894,680 iken[1] 8. yüzyılda 2,000,000' a kadar çıktı.[2] Resmî dili Şillaca (Eski Korece) idi. Öncülleri Jinhan konfederansı ve Gojoseon iken varisi Goryeo olmuştur. Bugünkü Kuzey Kore ve Güney Kore topraklarında yer almıştır.

Silla
신라 (Korece: 新羅)
Silla
Kraliyet Mührü
Başkent Gyeongju (Geumseong, sonra Seorabeol)
Resmî din
Budizm, Konfüçyüsçülük, Taoizm, Şamanizm (Sindo)
Hükûmet Monarşi
Nüfus
• 7th century[1]
894,680
• 8th century[1]
2,000,000
Günümüzdeki durumu South Korea North Korea }}

Park ailesinden Silla Hyeokgeose tarafından kurulan Kore [3] hanedanı, 586 yıl boyunca Gyeongju Gim (Kim) (김, 金) klanı, 232 yıl boyunca Miryang Bak (Park) (박, 朴) klanı tarafından yönetildi. Wolseong Seok (석, 昔) klanını ise hanedanı 172 yıl yönetmiştir. Samhan konfederasyonlarında, bir süre Sui Çin ve sonra Tang Çin ile müttefik olan bir şeflik olarak doğdu. Sonunda diğer iki krallığı, 660'ta, Baekje ve 668'de Goguryeo'yu fethetti. Daha sonra Birleşik Silla Kore Yarımadası'nın çoğunu işgal etti. Bu sırada yarımadanın kuzey kısmında Goguryeo'nun halef devleti olan Balhae ortaya çıktı. Bir zaman sonra, neredeyse 1000 yıl yönetimin ardından, 935 senesinde Goryeo'ya iktidarı devrederek Silla Geç Üç Kore Krallığı, Geç Baekje ve Taebong'a parçalandı.[4]

Krallık Tarihinin Bazı Kritik Olayları
Kuruluş MÖ 57
Budizme giriş 530
Kral Jinheung'un Seferleri 551–585
Geç Silla 668–935
Goryeo' ya devri MS 935

İsim

Tam teşekküllü bir krallık olarak kurulana kadar Silla, yerli Korece ismini fonetik olarak andıracak birkaç hanja kombinasyonu kullanarak kaydedildi. Kullanılanlar arasında 斯盧 (사로, Saro ), 斯羅 (사라, Sara ), 徐 那 (伐) (서나 [벌], Seona [beol] ), 徐 耶 (伐) (서야 [벌], Seoya [beol] ), 徐 羅 (伐) (서라 [벌], Seora [beol] ) ve 徐 伐 (서벌, Seobeol ).

504 yılında Silla'dan Jijeung, karakterleri Modern Korece'de "Shilla" olarak telaffuz edilen 新 羅 (신라) olarak standartlaştırdı.

Bir etimolojik hipotez, Seorabeol adının, "başkent" anlamına gelen ve daha önce Hansung (漢城) veya Hanyang (漢陽) olarak bilinen Güney Kore'nin şu anki başkenti, Seul kelimesinin kökeni olabileceğini gösteriyor. Silla başkentinin adı, kısa bir süre sonra Syeoul (셔울) olarak değişmiş ve son olarak Modern Korece' de Seul (서울) ile sonuçlanan "kraliyet başkenti" anlamına gelen Geç Orta Kore formundaki Syeobeul (셔블) olarak değişmiş olabilir.

Silla'nın ya da başkenti Seorabeol'un adı, Kuzeydoğu Asya'da, Silla halkına etnik bir isim olarak, Japonca'da Shiragi, ortaçağ Curçenlerin ve sonraki soyları olan Mançular'ın dilinde Solgo ya da Solho olarak göründü. Modern Moğolca dilinde, Kore ve Koreliler, Солонгос (Solongos) olarak bilinir. Солонгос (Solongos) kelimesinin Silla kelimesinin değişmiş bir hali olduğu düşünülmektedir. Solongos kelimesini moğolca "gökkuşağı" anlamına gelen солонго solongo sözcüğünden esinlenilmiştir.

Silla, kökenleri Silla'nın başkenti yakınlarındaki ormandan gelen "tavuk ormanı" anlamına gelen Gyerim (鷄 林, 계림) olarak da adlandırıldı. Bir efsaneye göre, devletin kurucusunu aynı ormanda bir tavuk ejderhası (Cockatrice) yumuratasından çıkarak doğmuştur (Korece Gyeryong, 雞 龍, 계룡, kelimenin tam anlamıyla "tavuk-ejderhası" demektir).

Tarih

Silla Krallığı, Park (박), Seok (석) ve Kim (김) olmak üzere üç farklı klan (kabile) tarafından yönetilmiştir. Tarihçiler bu üç klanın da başa geçebilmesi için kan dökülmüş olması gerektiğini söylemektedirler. Ki zaten kan dökülmeden üç farklı klanın ülkeyi yönetmesi söz konusu olamaz. Park (박) klanı, Seok (석) klanı tarafından bir darbeye uğrayana kadar 3 kuşak boyunca Silla'yı yönetmiştir. Ancak bu iki klan mücadele ederken Kim (김) klanı kargaşaya son vermiş ve iki klan üzerinde otorite kurarak başa geçmiştir.

7. yüzyılda Baekje, Gaya ve Koguryo'yu birleştirme düşüncesiyle ön plana çıkmıştır. Silla Krallığı güçlenmeye başlayınca önce Gaya'yı himayesi altına almış, ardında Koguryo'yu ve Baekje'yi himaye altına almak için Tang Hanedanlığı ile (şimdiki Çin) anlaşma yapmıştır. Ancak Tang Hanedanlığı, anlaşmaya uymayıp Baekje ve Koguryo'yu almak isteyince Tang Hanedanlığı ile savaşa girilmiş ve Silla Krallığı başarılı olmuştur. Bu sırada 27. hükümdar ve ilk kadın yönetici olan Kraliçe Seondeok Uzakdoğu'nun ilk gözlemevlerinden birini yaptırmıştır. Bu gözlem evi hala vardır ve Gyeongju bölgesindedir. 8. yüzyılın ortalarında en parlak dönemi yaşamış olan Silla krallığı daha sonra kralların çıkarları yüzünden yıkılmış ve o dönemin parlak ülkelerinden goryo Hanedanlığı'na boyun eğmek zorunda kalmıştır.

Silla ordusunun atlıları, zırhlı atlı birliklerden oluşuyordu. Ayrıca Hwarang (Çiçek asker) adı verilen kılıçta usta olan gençlerden seçilen birlikler (bizdeki Yeniçeri gibi), hanedan tarihinde önemli rol almışlardır. Hwaranglar, geleneksel olarak savaşa gitmeden veya bir davaya girmeden önce yüzlerini boyayıp küpe takarlardı.

Bunun sonucunda "Birleşik Silla" diye adlandırdığımız döneme geçilmiş ve Silla, Kore Yarımadası'na hükmetmeye başlamıştır. Ancak daha sonraki dönemlerde yönetim zayıflayıp güç asillerin elinde bir oyuncak haline gelmeye başlayınca, Goguryeo'nun varisi olarak kurulan Balhae Krallığı ata topraklarını, Silla'dan geri almaya başlamış ve Silla yaklaşık 1000 yıllık tarihinin ardından tarihin tozlu sayfalarına gömülmüştür.

Birleşik Şilla ( 676-935 ) ve Balhe dönemi ( 698- 926 )

Goguryeo yıkıldıktan sonra Mançurya bölgesinde Goguryeo komutanı olarak faaliyet gösteren Dae jo young yeni bir devlet kurarak adını Balhe koymuştur. Balhae ilk başlarda güçlü bir ülke olarak gelişmesine rağmen Goranlar tarafından yıkıldıktan sonra Goryoe’nun eline geçmiştir. Diğer yandan üç krallığı birleştiren Şilla Çin ile etkin bir kültürel ilişki içinde gelişmesini sürdürmüştür.Üç Krallık döneminde Kore topraklarına giren Budizm’i yaygınlaştırarak Bulguk Tapınağı, Sokguram gibi eserlerle Budizm kültürünü geliştirmiştir.8.yy’ın ikinci yarısından sonra bölgedeki beyliklerin merkezinde Beakje ve Goguryeo’nun eski topraklarında Geç Beakje ve Geç Goguryeo adlarında devletlerin kurulmasıyla Geç Üç Krallık dönemi başladıysa da Geç Goguryeo devleti kralı ülke adını Goryoe olarak değiştirerek milletin birliğini sağlamıştır.

Birleşme Öncesi Silla Krallığı'nın Yöneticileri Birleşme Sonrası Silla Krallığı'nın Yöneticileri Silla'nın Ünlü Kralları 3 Tarihi Silla Dönemi
Yönetici ismiİktidar periyodu Yönetici ismiİktidar periyodu Kral ismi İktidar periyodu Dönem isimleri Dönem periyotları
1 HyeokgeoseMÖ 57 - MS 4 Munmu661-681 Hyeokgeose (kurucu kral) MÖ 57 - MS 4 Kuruluş dönemi MÖ 57 – MS 654
2 Namhae4-24 Sinmun681-691 Jinheung 540 - 576 Orta dönem 654 – 780
3 Yuri24-57 Hyoso692-702 Muyeol 654 - 661 Birleşik Silla 780 – 935
4 Talhae57-80 Seongdeok702-737 Munmu 661 - 681
5 Pasa80-112 Hyoseong737-742 Sinmun 681 - 692
6 Jima112-134 Gyeongdeok742-765 Gyeongsun (sonuncu kral) 927 - 935
7 Ilseong134-154 Hyegong765-780
8 Adalla154-184 Seondeok780-785
9 Beolhyu184-196 Wonseong785-798
10 Naehae196-230 Soseong798-800
11 Jobun230-247 Aejang800-809
12 Cheomhae247-261 Heondeok809-826
13 Michu262-284 Heungdeok826-836
14 Yurye284-298 Huigang836-838
15 Girim298-310 Minae838-839
16 Heulhae310-356 Sinmu839
17 Naemul356-402 Munseong839-857
18 Silseong402-417 Heonan857-861
19 Nulji417-458 Gyeongmun861-875
20 Jabi458-479 Heongang875-886
21 Soji479-500 Jeonggang886-887
23 Jijeung500-514 Jinseong887-897
24 Beopheung514-540 Jinseong887-897
25 Jinheung540-576 Hyogong897-912
26 Jinji576-579 Sindeok913-917
27 Jinpyeong579-632 Gyeongmyeong917-924
28 Seondeok632-647 Gyeongae924-927
29 Jindeok647-654 Gyeongsun927-935
30 Muyeol654-661

Kültür

Silla, Çin'e uzak olduğu için Çin kültüründen çok fazla etkilenmemiş, kendine özgü geleneklerini korumuştur. Özellikle, kendinden sonra gelecek hanedanlarda Konfüçyusçuluğun benimsenmesi yüzünden meydana geleceklerin aksine, Silla'da kadınlara büyük saygı beslenmiş fikirleri küçümsenmemiştir. Ayrıca kadınlar önemli devlet görevlerine gelmişlerdir.

Galeri
  • Erken Silla'dan altın süsleme
  • 5-6. Yüzyıl Silla' sından altın bir iç kap
  • Silla'dan bir eser
  • 7. yüzyıldan kalma Silla rölikeri
  • Silla'nın son kralı Kral Gyeongsun (r. 927–935)
  • 5. yüzyılın sonları veya 6. yüzyılın başlarından bir Silla tacı
  • Kral Seongdeok'un Çanı (771 yılından)
  • Seokguram
  • Bhaisajyaguru Buddha'nın bu ayakta heykeli Silla döneminde üretilmiş olan yaldızlı bronzdan yapılmıştır.

Ayrıca bkz.

Silla hükümdarlarının soy ağacı

Gyeongju Ulusal Müzesi

Silla tacı

Sillalıların listesi

Kore tarihi

Gyerim Bölge Komutanlığı

Hwarang: The Poet Warrior Youth

Muhteşem Kraliçe (televizyon dizisi)

Kaynakça
  1. 박용운 (1996). 고려시대 개경연구 147~156쪽.
  3. "...the first united Korean nation-state was established by the Silla Dynasty" The Two Koreas and the Great Powers, p. 48. Cambridge University Press.
  4. Boş kaynak (yardım) Retrieved on 2008-03-08
  1. Samguk Sagi' ya göre MÖ 57 kuruluş tarihi olarak belirtilirken Seth 2010'a göre ise "Bu tarihler Kore’de bugün birçok ders kitabında ve yayınlanmış materyallerde verilir, fakat tarihlerin temeli efsanelerdedir; sadece Goguryeo, efsanevî kuruluşunun yakınında herhangi bir yerde olan bir zamana kadar izlenebilir. ”
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.