Sideritis akmanii

Sideritis akmanii, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından bir bitki türü.

Dünya'da yalnızca Türkiye'de Afyon ilinde yayılış yapar. İlk olarak 1996 yılında türk botanikçileri Zeki Aytaç, Ali A. Dönmez ve Murat Ekici tarafından tanımlanmıştır.[2] Bu tür, Ankara Üniversitesi'nde bir botanikçi olan ve aynı alanda bitkiyi ilk toplayan Prof. Dr. Yıldırım Akman'ın onuruna adlandırılmıştır.[1]

Çok yıllık 40–50 cm boyunda dik gövdeli, tabandan itibaren dallanan bitkilerdir. Gövdesi basit veya az dallı, uzun yünsü-keçemsi tüylü, kısa salgı bezeli, yumuşak tüylere sahiptir. Alttaki yapraklar yere yakın yatık bir şekilde, beyaz ipeksi tüylü, saplıdır; yaprak sapı 1–3 cm uzunluğunda; yaprak ayası dikdörtgensi-ters mızrak biçiminde, tabanı atenuat (Dışbükey (konveks) kenarların yaprak sapına doğru yavaşça daralıp içbükey (konkav) duruma gelerek yaprak sapma birleşmeleri), yaprak kenarı testere dişli-küçük testere dişli, ucu dikensi uçlu, dikensi uçlar 0,5 mm ve sarımsıdır. Ortadaki gövde yaprakları saplı, yaprak sapı 0.5-2.5 cm, ters mızrak biçiminde, yaprak kenarı testere dişli-küçük testere dişli, ucu dikensi uçludur. Üsteki yapraklar sapsız, mızrak şeklinde, testere dişli-küçük testere dişlidir. Çiçeklenme basit veya birkaç dallıdır. Çiçek halkaları 10-22 adet, 6 çiçekli, alttakiler 1–5 cm mesafeli, orta ve üstekiler yoğundur. Alttaki brakteler yumurta-kalp şekilden mızrak şekline göre değişir. 2-4 x 0.9-1.2 cm, uç kısma doğru aniden daralarak sivrilmiş; orta brakteler geniş yumurta-kalp şeklinde 1.5-3 x 0.5–1 cm'dir. Alt ve ortadaki brakteler he zaman çiçek halkalarından uzundur. Bütün brakteler yere yakın yatık uzun basit ve kısa salgı bezeli tüylüdür. Kaliks 9–15 m genişliğinde uzun basit yumuşak tüylü ve salgı bezeli tüylü, dişler 3–5 mm'dir. Koralla sarı, 10–12 mm uzunluğunda, geniş basit veya dış yanı yıldız şeklinde tümsekçikli ve iç yanı kahverengi çizgilidir. Korolla kaliks kadar uzun veya biraz daha uzundur. Tohumlar yumarta şeklinde yukarısı kanatlı, 2.5-3 x 1.5–2 mm, siyahımsı-kahverengidir.[1]