QF 3.7 inç Uçaksavar topu
3.7 inç QF uçaksavar topu Birleşik Krallık tarafından II. Dünya Savaşı sırasında en fazla kullanılan ağır uçaksavar silahıydı. Silah Alman yapımı 88 mm FlaK ile aynı özelliklere sahipti. Az da olsa büyük olan namlusunun çapı namlu çapı 94 mm yi buluyordu. Savaş sonrasında da görev alan silah güdümlü füzelerin ortaya çıkması ile servisten kaldırıldı.
| QF 3.7 inç Uçaksavar topu | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Uçaksavar |
| Uyruğu |  Birleşik Krallık |
| Hizmet geçmişi | |
| Kullanıldığı savaşlar | II. Dünya Savaşı |
| Üretim tarihi | |
| Üretildiği tarih | 1937- |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 9,317 kg |
| Uzunluk | 4,96 m |
| uzunluğu | /L50 185 inç (4.7 metre) |
| Yükseklik | -5° ile +40° arası |
| Namlu Çapı | 94 mm |
| Bomba ağırlığı | 12.7 kg |
| Yükseklik | -5° ile +40° arası |
| Atış hızı | 10 ila 20 mermi/dakika |
| Azami menzil | yatay:18,800 m eğik: 12,000 m tavan:9,000 m |
Tarihi
II. dünya savaşı öncesinde birçok ülke sahip oldukları uçaksavar silahlarını geliştirmek konusunda pek de aceleci değildi. Ancak 1930 lu yıllarda süperşarjlı motorların ortaya çıkması ve uçakların daha da yükseklerden uçmaya başlaması ile etkileri arttı. Sonuçta harekatlarda daha da fazla görev almaya başlayan bu savaş araçlarına karşı eldeki silahlar etkisiz kalıyordu. Bu sorunların yanında İngilizler sadece bombardıman öncelikli ve savunma özelliği olmayan uçaklara sahip Kraliyet Hava kuvvetlerine güvenmekten başka çareleri yoktu.
1930 lu yıllarda radarların ortaya çıkması ile arama süreleri kısaldı. Bu sayede savunma amaçlı araçların etkisi gerçekten yükselmiş oldu. Bu arada gerçekten savunma amaçlı Supermarine Spitfire tipinde uçaklar geliştirildi. Elde bulunan I. Dünya Savaşı sonrası QF 3 inç uçaksavar silahı yüksekten ve hızlı uçan silahlara karşı etkisiz kalıyordu. Yeni yapılacak silahın en azından 30,000 ft ve üzerinden uçan uçaklara karşı etkili olması isteniyordu.
Üretimi aşaması hızlı olan silahın üretim numuneleri 1937 yılının ilk aylarında ordu envanterine girdi. 1 Ocak 1938 tarihinde Birleşik Krallık'ın enlinde sadece 180 tane 50 mm den büyük uçaksavar silahı bulunuyordu. Ki bunlardan çoğu eski model 3 inçlik toplardandı. Münih Krizi nin olduğu Eylül 1938 tarihinde bu sayı 341 e, savaşın ilan edildiği Eylül 1939 tarihinde540 a ulaştı. Britinya Savaşı sırasında bu sayı 1,140 oldu. Üretimi geliştirilen modellerle süren silahın en son tasarımı olan Mark VI 1959 yılına kadar ordu tarafından kullanıldı. Statik veya çapraz şekilde motorlu bir yapıya bir şayesi monde edilerek kullanılıyordu. Hareket etmesi gerektiğinde tekerlekleri alçaltılıyor ve AEC Matador model top traktörü tarafından çekiliyordu.
Tanksavar kapasitesi
3.7-inç top bir iki kez harecinde asla tanksavar amaçlı kullanılmadı. Ama Nazi Almanyası tarafından geliştirilen rakibi "88" lik 1940 lı yıllarda bu amaç için kullanılmaya başlandı.
Bunun en önemli nedeni 3.7-inçlik topu taşıyan sehpanın Alman yapımı "88"liğe ait sehpaya nazaran iki kat ağır olmasıydı. Topu hareket ettirme işlemi çok yavaştı topu çeken ağır AEC Matador traktör ancak çok ser zeminlede bu işi yapabiliyordu. Ağır uçaksavar kolordu veya merkez komutanlığa bağlı görev yapıyordu.
Bu top ayrıca Tortoise taarruz tankında 32-pounder tanksavar topu olarak kullanıldı. Tanktan çok kundağı motorlu obüs diyebileceğimiz bu araç cephede hiç kullanılmadı.
Modelleri
Mk I
İlk modelde yağlı "gelişmiş" geri tepme ve havalı geri getirme sistemleri bulunuyordu. Geri getirme sistemi hem geri tepmenin emilmesine yardım ediyor hem de topu atış pozisyonuna geri getiriyordu. Cephe kullanımında basınçlı hava sistemi biraz hafif kalıyordu.
Mk II
Mk I modelinden namlu ve kundağı bakımında az da olsa farklıydı. İngiliz Vickers firması tarafından 1943 yılına kadar üretilen silah daha sonra 3.7-İnç Uçaksavar Mark II C adı altında Kanada tarafından üretildi.
Mk III
Mk III, Mk I modeline ait namlu kundağı ve Mk II ye ait namludan oluşuyordu.
Mk IIIA
Mk IIIA her ne kadar Mk III ile aynı özelliklere sahip olsa da yardımcı ekipmanları ilk tasarımına göre geliştirildi. Ayrıca Mk IIIA için otomatik füze yükleyici ve sabitleyici geliştirildi. Bu sayede topun atış hızı arttırıldı.
Mk IV
Prototip olarak geliştirilen silahta donanma tarafından kullanılan QF 4.5 inç donanma topu Mk V topu ile değiştirilen silindir kovanı ile silah 3.7 inçlik mermi atabiliyordu. Mk VI modelinin geliştirilmesi ile proje iptal edildi.
Mk V
Mk IV modeline çok benziyordu. Mk VI modelinin geliştirilmesi ile proje iptal edildi.
Mark VI
Donanmaya ait 5.25 inç topun sehpası ve uzun 3.7 inçlik namlunun birleştirilmesi ile yapımına başlandı. Albay Probert tarafından geliştirilen derecelendirme ile namlu ağzında 5 kalibrelik kısım yivsiz üretildi. Bu yivsiz namlu sayesinde top mermisi daha düzgün yapıya sahip oluyor ve balsitik olarak daha iyi bir uçuş yapıyordu. Silah tavan olarak 18,000 metre (60,000 ft)e kadar etkili olabiliyordu. 4.5 inçlik topa ait sehpa ağır olmasına rağmen ekonomik olarak en uygun olanıydı. Sonuçta silahın beton zemine civatalar ile sabitlenerek olarak kullanılmasına karar verildi. 1944 yılından 1959a kadar kullaıldı.
