Poitiers Muharebesi

{{Savaş bilgi kutusu |çatışma = Puvatya Muharebesi |parçası = |resim = Steuben - Bataille de Poitiers.png |başlık = Puvatye Muharebesi |tarih = 10 Ekim 732 |yer = Tours, Fransa |bölge = |sebep = |sonuç = Kesin Frank zaferi |coğrafi_değişiklikler = |savaşan1 = Franklar |savaşan2 = Emeviler |savaşan3 = |komutan1 = Charles Martel |komutan2 = Abdurrahman el Gefiki |komutan3 = |güç1 = ~ 30.000 |güç2 = ~ 20.000-80.000 |güç3 = |kayıp1 = |kayıp2 = |kayıp3 = |notlar

Bu savaşın aslında ne oldugu ve hrıstıyan avrupa ıcın ne ıfade ettıgı hala tartısmalıdır. gunumuze kadar hemen hemen her batılı tarıhcı ıcın frankların puvatyada arapları yenmesi tarihteki en onemli olaylardan biriydi ve muslumanların batı avrupa'yı fethetmesını sonsuza kadar onlemıstı ama artık tarıhcılerın cogu savasın hıc te oyle makro olcekli bır zafer olmadıgından emındır.zaten burada yenilen emevi ordusu bu bolgeye akın yani esir ve ganımet ıcın gelmıs orta buyuklukte bır orduydu yanı galyayı fethetme amacıyla gelmıs kusatma sılahları olan tam tesekkullu bır ordu degıldı. elındeki esırler ve ganımetlerle ıspanyaya donmek uzere olan bu ordunun yolu franklar tarafından kesılmıs cıkan catısmada bazı frank kuvvetlerının emevı karargahına saldırıp esırleri ve malları kurtarmasıyla, emevi askerlerının bır kısmı ganımetı korumak amacıyla savas alanın terketmıs, bu cekılmeyı onlemek ısteyen komutan abdurrahman ul gafıkı ılerı atıldıgı esnada franklar tarafından oldurulmus, ordunun gerı kalanı da savas meydanından cekılmıstır. arap ordusunun tamamı yok olmadıgı gıbı kalanlar gerı donmusler, charles martel onları takıp etmemıs ve pıreneler hattıyla guney fransa hala emevılerın elınde kalmistir. nıtekım sonrakı yıllarda da emevı akınları devam etmıs ama bu olcude bır catısma yasanmamıstır. savasla ılgılı bılgılerın hepsı ortacag kronıklerınden kalmadır ve gunumuz tarıhcılerı tarafından yanlıs oldugu belgelenmıstır. mısal bu savasla ılgılı resım ve gravurlerde frank sovalyelerı ıle arap atlılarının mucadesı betımlenır ama o donemde frank ordusu tamamen pıyadelerden olusuyorsu ve asıl sılahları savas baltası ıdı. o dönemde üzengi batı ve kuzey avrupada kullanılmıyordu. bundan evvelki emevi akinlarinda bu piyadeler pek cok defa arap atlari karsisinda ezilmisti. yine ortacag kroniklerinde verilen ordu sayilari da korkunc abartilidir. emevi ordusunun 50 ila 80 bin arasinda olmasi imkansizdir. emeviler zaten bu akini galyayi toptan fethetmek icin degil ganimet icin yapmisti. zaten o olcude bir orduyu fransanin ortasina kadar getirmeleri imkansizdi. ornegin 711 de yeni musluman olan berberilerden olusmus vekomutani berberi asilli tarik bin ziyadin ispanyaya ayak basan ordusu 12000 civarindaydi. bu ordu tarikin efendisi olan afrika valisi musa bin nusayr tarafindan fetih icin degil oncu olarak gonderilmis ayrica tarik'a kendisini yani asil emevi ordusunu beklemesini emretmisti. gerci tarik karsisindaki vizigotlarin tırt bir ordu oldugunu anlayinca elindeki az sayida adamla isi halletmistir ama galyadaki ordu kesin fethe gelen bir ordu degildi ki 10binlerce askerden olusmasi mumkun degildir. eger puvatya savasini da emeviler kazansa idi fransa da ayni ispanya ve portekiz gibi arap-musluman egemenligine girerdi gibi bir durum yoktur. emeviler o donemde fransayi toptan fethetmek icin esasli bir girisimde bulunmamisti. zaten bu savastan yaklasik 20 yil sonra abbasiler emevileri yikti endulusteki emevi devleti de bir sure sonra merkezden kopup bir emirlik olarak yasamina devam etti. dolayisiyla fransayi toptan fethetmek gibi bir sart niyet olusmadi.

batili tarihciler savasin hristiyanligin kurtulusu olup olmadigini yada basit bir akindan donen muslumanlarin kilictan gecirilmesinden mi ibaret oldugunu tartisa dursun arap-musluman tarihciler boyle bir olasılığı hic bir zaman dile getirmemistir. hicbir dogulu belgede bu yenilginin korkunc bir felaket oldugu yada islamin durmasina yol actigi gibi bir ifade yok olmaz. yani araplar bu savasi hic önemsememiştir.

ama bu savastan 15 yil once yasanan ve emevi ordusu ile donanmasinin bizans-bulgar kuvvetleri tarafindan yok edildigi basarisiz istanbul kusatmasi cok daha buyuk bir felakettir. hem askeri hem de politik olarak. cunku koca bir ordu ve donanma yok edilmis bizans yok edilemedigi gibi istanbul ve egenin alinamamasi ilerki donemde islam imparatorlugunu bir nevi kara devleti yapmistir.

Emevi Halifesi I. Velid döneminde İspanya Vizigotlar'ın elindeydi. Krallık iç karışıklıklardan zayıf düşmüştü. Kral Rodrigo, halk tarafından sevilmiyordu. Kralın İspanya halkına baskı ve zulüm yapması üzerine İspanya'nın yerel yöneticileri, Müslümanlardan yardım istediler.

711 yılında Tarık bin Ziyad komutasındaki bir İslam ordusu Cebelitarık Boğazı (Septe Boğazı)'nı geçerek İspanya'ya girdi. Tarık bin Ziyad askerlerinin geri dönme ümidini yok etmek için boğazı geçtikten sonra gemilerini yaktırdı. İspanya'ya geçen İslam ordusu Kadis Muharebesi ile burayı fethetti. Bu fetihten sonra İspanya, Emevilerin bir eyaleti durumuna geldi.

Müslümanlar İspanya'ya Endülüs adını verdiler. Müslümanlar Pirene Dağları'na kadar ilerlemişlerdi. İspanya'yı fetheden Emeviler, ilerlemelerini sürdürerek Pirene Dağları'nı aşıp, Fransa'ya girdiler. Fakat Frank ordusuyla Poitiers (Puvatya) denilen yerde yapılan muharebede Frank komutan Charles Martel Emevi ordusunu yenilgiye uğratarak İspanya içlerine doğru çekilmeye zorladı.

Puvatya Muharebesi, İslam ve Avrupa tarihinde önemli bir yere sahiptir. Ancak bu muharebeden sonra İslam ordularının Avrupa'da ilerleyişi Osmanlıların zamanına kadar durmuştur. Puvatya Muharebesinden sonra Emeviler bir daha eski gücünü toparlayamamış, aynı durum ağır kayıplar veren Charles Martel komutasındaki Frank ordusu için de geçerli olmuştur.